Pudgalavāda lub personaliści to szkoła
buddyjska
, która wyodrębniła się z ortodoksyjnej szkoły
sthaviravādy
około
280 roku p.n.e.
. Znana jest także jako watsiputrija od miana swego twórcy Watsiputry. Szkoła powstała w Awanti. Istniała również w
Sarnath
(
IV wiek
) i
Mathurze
(
V wiek
). Prawie wszystkie oryginalne teksty pudgalavādy zaginęły. Zachowały się jedynie dwa fragmenty ich świętych tekstów stanowiące kanon pudgalavādy. Idee szkoły znamy głównie z polemik zawartych w źródłach
sanskryckich
i
chińskich
.
Sthaviravāda interpretowała naukę o
anatta
("nie-ja") jako brak ego - wszystko co uznajemy za "ja" (obiekt podlegający zmianom, istota, która transmigruje) jest jedynie zbiorem
khandh
(agregatów).
Natomiast pudgalavāda twierdziła, że skoro nie ma
atmana
(duszy, ja) to istnieje pudgala (sanskr. pud + gal = asymilacja i oddzielenie - istota) lub "osoba" która ani nie jest tym samym ani niczym innym niż kandhy. Jest ona różna od uwarunkowanego (
sanskr.
samskryta), jak i nieuwarunkowanego (sanskr. asamskryta), czyli
nirwany
. Miał to być nośnik ponownego narodzenia, zawierający w sobie
karmana
, podstawę uformowania kształtu nowych narodzin. Pudgala miała też istnieć w nirwanie. Zwolennicy tej teorii twierdzili, że bez istnienia takiej osoby nie jest możliwe wyjaśnienie
karmy
, ponownych narodzin i nirwany. Tym samym akceptowali ideę
hinduskiej
"jaźni" (
atmana
), która jako pudgala transmigruje z żywota na żywot w cyklu odrodzeń (
samsara
).
Uważali oni, że Istota nie jest tylko umownym opisem
pięciu agregatów
. Natomiast "ja" jest subtelną rzeczywistością która jako organiczna całość zawiera w sobie pięć agregatów lecz nie jest tym samym ani nie jest różna od nich. Istota jest dla agregatów tym samym czym ogień dla paliwa. Istota nie jest ani wieczna, ani nieuwarunkowana, ani anihilowana. jednak "istota" (podobnie jak świadomość) nie jest postrzegana jako prawdziwa. Takowe nie są również
dharmy
(kategorie rzeczywistości) i procesy omawiane w literaturze
Abhidharmy
. Zatem samsara jest dla
nirwany
tym czym paliwo dla ognia: ani tym samym ani czymś innym (to miało wpływ na późniejszą filozofię
mahajany
). Wprowadzili oni nową kategorię pojęcia "istoty" do Abhidharmy jako "ostateczne i umowne istnienie". Tą kategorią jest "relatywne istnienie". Tym samym przyjmują oni istnienie stanu pośredniego między śmiercią a ponownymi narodzinami.
Zobacz też