Bilans wodno-mineralny jest związany z
osmozą, a mianowicie z kierunkiem ruchu wody, który zależy od różnicy stężeń
substancji osmotycznych czynnych, czyli rozpuszczalnych
soli mineralnych,
wolnych aminokwasów,
glukozy. Pod wpływem zmieniającego się otoczenia, środowiska, każdy organizm jest narażony na
odwodnienie,
uwodnienie lub zmianę składu chemicznego
płynów ustrojowych. Przemiany te zakłócają równowagę osmotyczną. Niektóre proste zwierzęta (np. morskie
pierwotniaki) nie posiadają mechanizmów osmotycznych, co powoduje, że skład ich płynów ustrojowych (roztwór
substancji koloidalnych,
elektrolitowych i
nieelektrolitowych) jest identyczny z otoczeniem. Organizmy takie nazywa się
izoosmotycznymi z otoczeniem. Większość zwierząt posiada
narządy osmoregulacyjne, które pozwalają im na utrzymanie określonego ciśnienia osmotycznego i składu płynów ustrojowych w pewnych granicach.
