Bakterie opanowały do „perfekcji” unikanie niekorzystnych warunków środowiska. Możliwe jest dzięki umiejętności szybkiego przechodzenia w stan życia utajonego zwanego anabioząi wytwarzanie form przetrwalnych, tzw. endospor (przetrwalników). Tworzenie endospor polega na utracie przez komórkę wody, zagęszczeniu cytoplazmy i otaczaniu jej grubą ścianą komórkową. W stadium przetrwalnikowym ulegają zahamowane wszelkie czynności życiowe bakterii. Dzięki temu przetrwalnik staje się bardzo odporny na wysoką i niską temperaturę, suszę, a także szkodliwe substancje chemiczne. Kiedy warunki środowiska ulegają poprawie, endospora pobiera z otoczenia wodę, uwalnia się z grubej ściany komórkowej, która staje się komórką aktywną.