Monsuny - układ wiatrów, które zmieniają swój kierunek na przeciwny w zależności od pory roku. Są to wiatry sezonowe między oceanem a lądem.
Geneza zjawisk jest taka sama jak w przypadku bryzy. Powstają wskutek sąsiedztwa olbrzymiego bloku kontynentalnego oraz okalających go oceanów.
Rozróżnia się:
- monsun letni (morski)z pogodą deszczową, związaną z niskim ciśnieniem nad lądem i wysokim nad morzem; Monsun letni jest wiatrem ciepłym i wilgotnym
- monsun zimowy (lądowy)z pogodą suchą, spowodowaną wysokim ciśnieniem nad lądem i niskim nad morzem; monsun zimowy jest wiatrem suchym, a zarazem zimnym
W monsunie letnim wiatr wieje z morza w stronę lądu, w monsunie zimowym - odwrotnie. Latem ląd nagrzewa się szybciej niż woda, co powoduje unoszenie się nagrzanego powietrza, a tym samym spadek ciśnienia. W związku z różnicą ciśnień między wodą a lądem pojawiają się gwałtowne wiatry wiejące znad morza w głąb lądu. Zimą niże tworzą się nad cieplejszymi wodami, co powoduje wianie monsunów od lądu w stronę morza (wiatry wieją z obszarów o wyższym ciśnieniu do obszarów o niższym ciśnieniu).
Monsuny tworzą się u południowych i wschodnich wybrzeży Azji. Monsun letni ma duże znaczenie w rolnictwie w Azji - pomaga nawadniać suche obszary w głębi kontynentu. Opóźnienia monsunu nawet o 2 tygodnie powoduje nieurodzaj ryżu.
