Wody podziemne powstają z wody, która przeniknęła do wnętrza gleby i znajduje się w jednej z dwóch warstw gleby, noszących miano stref.
Najwyżej powierzchni gruntu znajduje się strefa nawietrzona (s. aeracji), jest to strefa, w której woda nie zajmuje wszystkich wolnych przestrzeni i szczelin, ale część z nich wypełnia powietrze. Wody w tej strefie pozostają w ścisłym kontakcie z powietrzem .
Poniżej tej strefy znajduje się strefa nasycona (s. zawodniona, s. saturacji) - tutaj wszelkie wolne przestrzenie, pory i szczeliny są wypełnione wodą.
Granica pomiędzy tymi warstwami to zwierciadło wody podziemnej, czyli górna granica nasycenia skały wodą. Po długotrwałych intensywnych opadach zwierciadło wody podnosi się. Kiedy gleba poniżej powierzchni ziemi jest przesączona może dojść do powodzi, gdyż nie przyjmuje już więcej wody, która pozostaje na powierzchni ziemi.
Zdolność gruntu do wchłonięcia i zatrzymania w sobie określonej ilości wody to nasiąkliwość, która jest różna dla różnych rodzajów gruntu; szczególnie dużą nasiąkliwością odznaczają się skały ilaste.