Lekcja: "021. Bezżuchwowce i ryby – kręgowce pierwotnie wodne"
Układ nerwowy i narządy zmysłów bezżuchwowców i ryb
Szczupak pospolity
Największą częścią mózgowiakrągłoustych (ponad 50% masy) stanowi rdzeń przedłużony. Mieszczą się tam ośrodki elementarnych funkcji życiowych oraz czucia skórnego. Z mózgowia bezżuchwowców wychodzi dziesięć par nerwów czaszkowych. Centralny układ nerwowy ryb jest lepiej rozwinięty niż u bezżuchwowców. Jednak zachowuje jeszcze wiele cech pierwotnych. Mózg jest niewielki, na przykład u drapieżnego szczupaka stanowi niespełna jedną tysięczną masy ciała. Ponadto wszystkie pięć części mózgowia ułożone są jedna za drugą (układ liniowy), a stopień ich rozwoju zależy od dominujących zmysłów. Pozwala to wyróżnić, w uproszczeniu, dwa zasadnicze typy rybich mózgów. Rozwinięte węchomózgowie i niewielkie śródmózgowie cechuje głównie ryby chrzęstne posługujące się węchem.