Gęś gęgawa
Gęś gęgawaGęś gęgawa (gęgawa) (Anser anser) - gatunek dużego, wędrownego
ptaka
wodnego z rodziny
kaczkowatych
(Anatidae), zamieszkujący
Eurazję
. Zimuje w basenie
Morza Śródziemnego
oraz w środkowej i południowej
Azji
. Tylko gęgawy z Wielkiej Brytanii nie migrują. Przeloty w lutym-marcu i wrześniu-listopadzie. W
Polsce
nielicznie lęgowa (około 1500 par na zachodzie kraju), ale dość liczna na przelotach. Przodek
gęsi domowej
od której jest nieco mniejsza. - Cechy gatunku
- W upierzeniu brak
dymorfizmu płciowego
. Ogólna barwa szaropopielata, wierzch i boki z poprzecznym prążkowaniem, spód jaśniejszy z ciemniejszym pręgowaniem. Brzuch i podogonie białe. Na szyi podłużne pręgi. W locie widać srebrzystoszary spód i przód skrzydeł, co ją odróżnia od innych gęsi. Nogi różowe, dziób u gęgawy europejskiej w całości pomarańczowy. Podgatunek zamieszkujący środkową i wschodnią Azję - A. anser rubirostris ma dziób różowy, jest nieco jaśniejsza i ma nieco szersze pręgi na wierzchu ciała. Oba podgatunki spotykają się ze sobą w Europie Środkowej i można spotkać tu ptaki o dziobach w dwu kolorach. Biały paznokieć i czerwone łapy. Odznacza się niebywałą wiernością - łączy się w pary na całe życie, a gdy jeden z partnerów zginie drugi pozostaje już na stałe samotny. Lecąc stadem w powietrzu tworzą charakterystyczną formację zwaną kluczem. Jej głos jest bardzo zbliżony do krzyków gęsi domowej.
- Wymiary średnie
- Długość ciała 83-98 cm
- Rozpiętość skrzydeł ok. 160 cm
- Masa ok. (samica) 3,5 - (samiec) 4,5 kg
- Biotop
- Słodkowodne zbiorniki gęsto porośnięte trzcinami, bagniste łąki i moczary. Preferuje tereny trudnodostępne.
- Gniazdo
- Zbudowane na lądzie lub wodzie, w trzcinach, szuwarach, wysepkach, brzegach jezior i rzek, czasem w wierzbach wyłącznie przez samicę. Składa się z roślin wodnych, gałązek, liści i trawy. Stopniowo wyściełane jest puchem tworzącym wokół niego wał.
- Jaja
- Wyprowadza jeden lęg w roku, składając w marcu lub kwietniu 2 do 20 białych jaj.
- Wysiadywanie i życie rodzinne
- Jaja wysiadywane są przez okres 27-29 dni przez samicę. Samiec czuwa w pobliżu. Gdy matka schodzi z gniazda przykrywa jaja puchem. Pisklęta opuszczają gniazdo po 1 lub 2 dniach, po czym rodzice prowadzą je nad wodę. Zdolność lotu uzyskują po około 8 tygodniach. Ich puch na grzbiecie jest oliwkowy, na brzuchu żółty. Rodzina płynie na wodzie w ustalonej kolejności - samica pierwsza, za nią pisklęta rzędem, a samiec na końcu pilnując reszty, a w razie zagrożenia broniąc przed zagrożeniem. Pomimo, że gąsięta umieją latać po 2 miesiącach, to nie opuszczają rodziny, a nawet sądzi się, że dołączać do nich może zeszłoroczne potomstwo. Młode mają szare łapy, ciemniejsze upierzenie i są bez plam na piersiach.Do odlotu rodziny z całej okolicy przygotowują się łącząc na wodach w stada.
Najdłużej żyjąca gęgawa, której wiek oznaczył człowiek, miała 15 lat[3].
- Pożywienie
- Gęś gęgawa żywi się głównie trawą, ale spasa też liście, młode pędy, i zboże oraz różne owoce. Ponieważ nie ma tak dobrego systemu trawiennego, jak wiele
ssaków
roślinożernych, nie potrafi dostatecznie wykorzystać substancji odżywczych z roślin. Dlatego musi zjeść znaczną ilość pożywienia, by zapewnić sobie wystarczającą ilość ważnych dla życia substancji. Niekiedy zdobywanie i przyjmowanie pożywienia zajmuje jej cały dzień. Nie jest przy tym zaskakujące, że jest bardzo wybredna i lubi najbardziej młode, delikatne końce roślin. Często widuje się ogromne stada gęsi, gdy opadają na świeżo skoszone pola
pszenicy
, lub
jęczmienia
i zbierają resztki. Lubią też młode, kiełkujące zboże. Krawędziami dziobów szczypią najdelikatniejsze pędy. Żerują rano i wieczorem na przyległych do lęgowisk polach i łąkach. Rolnicy niechętnie widują je na swych polach i uważają za szkodniki.
- Ochrona
- Gatunek łowny od 1 września do 21 grudnia, a na terenie województw: dolnośląskiego, lubuskiego, wielkopolskiego, zachodniopomorskiego do 15 stycznia[4].
Zobacz też,
fauna Polski
,
ptaki Polski
. Przypisy Bibliografia- Karel, Stastny: Ptaki wodne. Warszawa: Delta, 1993. .
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Gęś gęgawa":
Pojezierze Mazurskie
...
Etymologia nazw państw
...
Wolfgang Amadeusz Mozart
...
Svalbard
...
Blaszkodziobe
...
Gęś białoczelna
...
Gęś zbożowa
...
Gęś gęgawa
Gęś gęgawa
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ptaki
Podgromada
Neornithes
Nadrząd
neognatyczne
Rząd
blaszkodziobe
Rodzina
kaczkowate
Podrodzina
gęsi
Rodzaj
Anser
Gatunek
Gęś gęgawa
Nazwa systematyczna
Anser anser(
Linnaeus
,
1758
)
Podgatunki
A. anser rubirostrisA. anser sylvestrisKategoria zagrożenia (
CzKGZ
)
najmniejszej ...
Geb
...
Ptaki
Apterygiformeskusacz pampasowy (Eudromia elegans) z rzędu Tinamiformes
kusacz pampasowy
(Eudromia elegans) z rzędu TinamiformesGęś gęgawa (Anser anser) z rzędu Anseriformes
Gęś gęgawa
(Anser anser) z rzędu ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Gęś gęgawa":
032. Ekologia biosfery (plansza 3)
...
Chów i hodowla zwierząt (plansza 8)
...
076. Ptaki wodne (plansza 18)
...
|