Baalbeka
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Kraj	Liban
Typ	kulturowe
Spełniane kryterium	I, IV
Charakterystyka	# 294
Regionb	Kraje Arabskie
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1984 na 8. sesji
a Oficjalna nazwa wpisana na liście UNESCO b Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Baalbek, Balabakk ( arab. بعلبك) – miasto w północno-wschodnim Libanie , leżące w dolinie Bekaa między górami Liban i Antyliban (86 km na północny wschód od Bejrutu ). Liczba mieszkańców: 81 tys. (czwarte co do wielkości miasto kraju).

Znane dawniej jako miejsce kultu fenickiego boga Baala , a w późniejszych czasach – pod nazwą Heliopolis jako jedno z najpiękniejszych miast greckich, które Rzymianie uczynili później głównym ośrodkiem kultu Jowisza .

Najważniejsze zabytki

• Wielka Świątynia nazywana też Świątynią Jowisza , której budowę ukończono około 60 roku. Kompleks Wielkiej Świątyni składa się z czterech części: monumentalnego wejścia czyli Propylei , Dziedzińca Sześciokątnego, Wielkiego Dziedzińca o wymiarach 134 x 112 metrów z ołtarzem ofiarnym oraz ze świątyni właściwej. Świątynię właściwą zbudowaną na planie prostokąta o wymiarach 88 x 48 metrów otaczały 54 zewnętrzne kolumny, z których do czasów współczesnych pozostało na miejscu sześć. Kolumny te mają 22 metry wysokości i średnicę ponad 2 metry. Stojące kolumny są związane belkowaniem ozdobionym fryzem przedstawiającym głowy byków i lwów połączone wieńcem. Świątynia zbudowana została na podstawie usytuowanej 13 metrów nad poziomem otaczającego ją terenu i 7 metrów ponad dziedzińcem. Do świątyni prowadziły monumentalne schody. Podstawę ułożono z bloków kamiennych, największych jakie kiedykolwiek obrobiono. Na zachodniej stronie podstawy znajduje się "Trilithon" ( trylit ), słynna grupa trzech ogromnych bloków kamiennych ważących około 800 ton każdy.
• Świątynia Bachusa , Mała świątynia. Obok świątyni Jowisza w Baalbek znajduje się świątynia Bachusa, nazywana w czasach rzymskich "małą świątynią", została ona wzniesiona około 150 roku. Świątynia ta jest wyjątkowo dobrze zachowana.
• Okrągła świątynia, Świątynia Wenus . Obok głównego terenu wykopalisk znajduje się niewielka świątynia Wenus z około 250 roku.
• Kamień Południa. Przy południowym wjeździe do miasta jest dawny kamieniołom, w którym były obrabiane bloki kamienne używane do budowy świątyń. Jest tam kamienny blok, monolit, uważany za największy obrobiony blok kamienny na świecie (z I wieku ). Nazywany "Kamieniem Południa" lub "Kamieniem brzemiennej kobiety" ma wymiary 21,5 x 4,8 x 4,2 m i waży przypuszczalnie około 1170 ton.
• Wielki Meczet. Ruiny meczetu z VII - VIII wieku zbudowanego na miejscu rzymskiego forum i późniejszego kościoła św. Jana z powtórnym wykorzystaniem granitowych i wapiennych kolumn.

Wszystkie te zabytki cechuje znaczne urozmaicenie ukształtowania przestrzennego oraz wielkie bogactwo form architektonicznych i dekoracji rzeźbiarskiej o motywach klasycznych i orientalnych. Ponadto w Baalbek zachowały się fragmenty wielkiego antycznego teatru, średniowiecznej bazyliki chrześcijańskiej, obwarowania arabskie z XII wieku oraz średniowieczne mury obronne.

Baalbek

Świątynia Jowisza, propyleje

Świątynia Jowisza, propyleje

Świątynia Jowisza, Dziedziniec Sześciokątny

Świątynia Jowisza, Dziedziniec Sześciokątny

Świątynia Jowisza, Wielki Dziedziniec z ołtarzem ofiarnym

Świątynia Jowisza, Wielki Dziedziniec z ołtarzem ofiarnym

Kolumny o wysokości 22 m stojące do tej pory

Kolumny o wysokości 22 m stojące do tej pory

Średnica kolumny przekracza 2 metry

Średnica kolumny przekracza 2 metry

Spojrzenie na kolumny z dołu

Spojrzenie na kolumny z dołu

Stojące kolumny i podstawa świątyni Jowisza

Stojące kolumny i podstawa świątyni Jowisza

Fryz z głową lwa

Fryz z głową lwa

Głowa lwa – symbol Baalbeku

Głowa lwa – symbol Baalbeku

Świątynia Bachusa, tzw. "mała świątynia"

Świątynia Bachusa, tzw. "mała świątynia"

Świątynia Bachusa, tzw. "mała świątynia"

Świątynia Bachusa, tzw. "mała świątynia"

Świątynia Bachusa, kolumny zewnętrzne i pozostałości stropu

Świątynia Bachusa, kolumny zewnętrzne i pozostałości stropu

Świątynia Bachusa, trzydzieści trzy stopnie prowadzące do świątyni

Świątynia Bachusa, trzydzieści trzy stopnie prowadzące do świątyni

Świątynia Bachusa, portal wejściowy

Świątynia Bachusa, portal wejściowy

Świątynia Bachusa, malowidło na stropie portalu wejściowego

Świątynia Bachusa, malowidło na stropie portalu wejściowego

Świątynia Bachusa, wnętrze

Świątynia Bachusa, wnętrze

Świątynia Wenus

Świątynia Wenus

Brama miejska

Brama miejska

Pozostałości meczetu i mury arabskiej cytadeli

Pozostałości meczetu i mury arabskiej cytadeli

Świątynie na tle gór Liban

Świątynie na tle gór Liban

 

Źródła

• Humphreys A., Lanigan C., Wiliams J.; Bliski Wschód Syria, Jordania i Liban; Pascal, 2001;
• Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 18. . 
• www.middleeast.com/baalbeck
• Lista światowego dziedzictwa UNESCO