Ławeczka-pomnik Hanki Bielickiej w
Łomży
Hanka Bielicka, właśc. Anna Weronika Bielicka (ur.
9 listopada
1915
w Konowce koło
Połtawy
, zm.
9 marca
2006
w
Warszawie
) –
polska
aktorka
, artystka
kabaretowa
. Była pierwszą żoną aktora
Jerzego Duszyńskiego
[1].
Życiorys
Urodziła się na
Ukrainie
w czasie ucieczki rodziców przed ofensywą państw centralnych. Po
I wojnie światowej
, w wieku 2,5 lat, zamieszkała w
Łomży
, gdzie skończyła gimnazjum żeńskie im. Marii Konopnickiej. Mieszkała w
Łomży
przez prawie cały okres dwudziestolecia międzywojennego, a przez całe życie była silnie związana z miastem i jego środowiskiem kulturalnym[2].
W 1939 ukończyła studia na Wydziale Filologii Romańskiej
Uniwersytetu Warszawskiego
(gdy zdobywała absolutorium, etap pisania pracy magisterskiej przerwał wybuch
wojny
) oraz
Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej
w Warszawie, w tym samym roku debiutowała jako aktorka. Wybuch wojny uniemożliwił jej też wyjazd do Francji na stypendium. Współpracowała z Teatrem Polskim „Pohulanka” w
Wilnie
w okresie wojennym, po 1945 była związana z zespołami teatrów Dramatycznego w
Białymstoku
, Kameralnego w
Łodzi
, Współczesnego w Warszawie i Państwowego Teatru „Syrena” w Warszawie. W 1977 przeszła na emeryturę, ale kontynuowała występy, zarówno teatralne i estradowe, jak i telewizyjne. Występowała także poza Polską.
Pierwszy jej kabaretowy epizod w krakowskim
Kabarecie Siedem kotów
w 1947 okazał się dla niej szczęśliwy: poznała Bogdana Brzezińskiego, który obiecał napisać dla niej coś specjalnego. Kilka lat później stworzył postać Dziuni Pietrusińskiej komentującej rzeczywistość sąsiedzką i ogólnospołeczną z pozycji „paniusi miejsko-wiejskiej z dość poważnie zmąconym poczuciem własnych korzeni” – jak scharakteryzował postać jej autor. Tę rolę Bielicka odgrywała przed publicznością i słuchaczami radiowego
Podwieczorku przy mikrofonie
przez 25 lat.
Zdzisław Gozdawa
i Wacław Stępień – aktorzy
Teatru Syrena
w Warszawie – nazwali jej charakterystyczny głos „najpiękniejszą chrypką świata”[3] – aktorka była dzięki niemu łatwo rozpoznawalna nie tylko przez publiczność estrady, ale także przez słuchaczy radiowych. Hanka Bielicka wygłaszała monologi z ogromnym temperamentem, witalnością, sympatią dla publiczności, posługiwała się przy tym śmiechem i uśmiechem. W czasie występów używała gwary warszawskiej, nawiązując do przedwojennego stylu życia Warszawy. Preferowała żart obyczajowy, unikając polityki. Nieodłącznym rekwizytem na scenie i elementem jej stroju był
kapelusz
, najczęściej staromodny z ogromnym rondem, mimo zmieniających się trendów politycznych i trendów mody.
Wystąpiła też w ponad 20 filmach kinowych i telewizyjnych[4]. Nie powierzano jej jednak w nich nigdy ról pierwszoplanowych, głównie z powodu głosu, który – ceniony na estradzie – w filmie często był przeszkodą. Zagrała m.in. w serialach:
Wojna domowa
, Palce lizać, Badziewiakowie, wcześniej także w filmach fabularnych:
Zakazane piosenki
,
Celuloza
,
Cafe "Pod Minogą"
,
Małżeństwo z rozsądku
i słynną ciotunię w
Panu Wołodyjowskim
(1969). W 2006 na ekrany kin wszedł film pt.:
Ja wam pokażę!
, w którym zagrała rolę Ciotki Judyty.
1 marca 2006 wzięła udział w nagraniu programu
Szymon Majewski Show
, w którym żartobliwie powiedziała „Dzisiejszy wieczór będzie pod nazwą: Bawcie się dzieci, nim babcia odleci.” Był to jej ostatni telewizyjny występ[5]. Za pracę artystyczną otrzymała wiele odznaczeń i nagród.
Śmierć i pogrzeb
9 marca przed południem przeszła w szpitalu przy ul. Stefana Banacha w Warszawie operację
tętniaka
aorty, po której o godzinie 16:15 tego samego dnia zmarła. Nazajutrz, 10 marca, polski
Sejm
uczcił jej pamięć minutą ciszy. Pogrzeb artystki odbył się 16 marca. Została pochowana na warszawskich
Starych Powązkach
w grobowcu rodzinnym Bielickich. Wielbiciele uhonorowali ją między innymi wieńcem z różowych kwiatów w kształcie kapelusza – nieodłącznego nakrycia głowy Bielickiej.
Zgodnie z życzeniem artystki w ostatniej drodze towarzyszył jej przyjaciel ze Związku Artystów Scen Polskich (
ZASP
),
Zbigniew Korpolewski
, który pisał dla Bielickiej satyryczne monologi. Wśród żegnających Bielicką byli także m.in. aktorzy
Krzysztof Kolberger
,
Emilia Krakowska
,
Roman Kłosowski
, satyryk i artysta kabaretowy
Tadeusz Ross
oraz żona prezydenta Polski
Maria Kaczyńska
.
Odznaczenia i wyróżnienia
Płyta
Ciekawostki
Hanka Bielicka wystąpiła gościnnie w „Wojnie domowej”. W 10 odcinku, kiedy wycieczka stanęła przy bloku, zagrała zirytowaną lokatorkę, do której zadzwonił domofonem przewodnik wycieczki (
Jacek Fedorowicz
). W 15 odcinku „Wojny Domowej” (Siła wyobraźni) zagrała masażystkę, która przychodziła do pani Jankowskiej do domu.
Od 2007 roku organizowany jest w
Łomży
, w Centrum Katolickim im. Jana Pawła II, coroczny Konkurs Krasomówczy im. Hanki Bielickiej pod hasłem: „Radość spod kapelusza”[6], którego najważniejszym celem jest szerzenie zamiłowania do języka ojczystego i dbałość o czystość mowy polskiej. Wśród repertuarów wybieranych przez uczestników, prym wiodą monologi Hanki Bielickiej.
9 listopada to data urodzin Hanki Bielickiej oraz data powstania
Telewizyjnego Kuriera Warszawskiego
. W drugą rocznicę śmierci artystki została odsłonięta pamiątkowa tablica na ścianie domu przy ul. Śniadeckich 18, ufundowana przez redakcję Kuriera. W domu przy ul. Śniadeckich Hanka Bielicka mieszkała 37 lat.[7]
Przypisy
