Język chwarszyjski (nazwa własna Kedaes hikwa) – jeden z niewielkich
języków kaukaskich
, używany przez maks. 500 osób w południowym
Dagestanie
. Język chwarszyjski należy do
języków didojskich
w
zespole awaro-didojskim
, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich.
Dane, mówiące o liczbie osób posługujących się tym językiem nie są zbyt dokładne, ponieważ w dużej mierze opierały się na szacunkach. Według statystyk w
1926
r. języka tego używało 1019 osób. W późniejszym czasie użytkownicy chwarszyjskiego uznawani byli za odłam
Awarów
i tak też zapisywani podczas kolejnych spisów powszechnych. Szacunki z roku
1958
podawały liczbę 1800 użytkowników języka, dane, za rok
1967
donosiły o ponad 1 tys., natomiast według spisu powszechnego, przeprowadzonego na terenie
Federacji Rosyjskiej
w
2000
r. liczba osób posługujących się tym językiem wynosi zaledwie 128 osób, w tym tylko 107 w
Dagestanie
. Tak niską liczbę użytkowników chwarszyjskiego tłumaczy się tym, iż przypuszczalnie większość Chwarszów podała podczas spisu narodowość awarską.
Językiem chwarszyjskim posługuje się ludność we wsi Chwarszi w południowodagestańskim okręgu cumadyjskim. Od nazwy tej wsi pochodzi też nazwa języka.
Język chwarszyjski nie wykształcił piśmiennictwa. Jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych, w domu, wśród przyjaciół. W charakterze języka literackiego używany jest
język awarski
, jako największy język literacki Dagestanu. Wśród ludności rozpowszechniony jest także
rosyjski
, jako język urzędowy Federacji Rosyjskiej.
Chwarszyjski jest językiem
ergatywnym
. Ze względu na historię tego języka widoczne są wpływy
języka awarskiego
,
tureckiego
,
arabskiego
,
gruzińskiego
oraz
rosyjskiego
.
Ze względu na niewielką liczbę użytkowników języka a także z powodu obniżania się prestiżu języka wśród jego użytkowników, uważa się iż chwarszyjski jest językiem zagrożonym wymarciem w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat.
Linki zewnętrzne
