Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Konstantynopol

Konstantynopol - nazwa nadana miastu Bizancjum przez Konstantyna Wielkiego, który wybrał je na swoją siedzibę. W latach 330 – 395 stolica cesarstwa rzymskiego; w latach 395 – 1453 stolica cesarstwa bizantyjskiego i Cesarstwa Łacińskiego (1204 – 1261); stolica państwa ottomańskiego w latach 1453 – 1922. Nazwa Konstantynopola oznacza Miasto Konstantyna, stąd literackie ἡ Κωνσταντίνου, także po prostu ἡ Πόλις, na wzór Urbs, Miasto (Rzym). W średniowieczu używano także nazwy Bασιλις Πόλις (Miasto Cesarskie), stąd np. słowo Cargrad, pol. Carogród. W sensie archaizującym była również w użyciu, w tym okresie, nazwa starożytna Bizancjum (greckie Βυζάντιον, łacińskie Byzantium). Od 1930 miasto nosi nazwę Stambuł.

Położenie miasta oraz jego ludność w szczytowym okresie rozwoju

Miasto zostało zbudowane na wybrzeżu południowo-wschodniej Tracji, u połączenia cieśniny Bosfor z Propontydą. Położone było na półwyspie o pagórkowatej powierzchni, który od południa oblany jest morzem, a od północy wodami zatoki Złoty Róg.

Miasto posiadało doskonałe położenie na skrzyżowaniu dwóch wielkich starożytnych szlaków handlowych: morskiego, z Morza Śródziemnego na Morze Czarne, oraz lądowego, z Półwyspu Bałkańskiego do Azji Mniejszej. Dzięki swemu umiejscowieniu miasto szybko się rozrastało. Optymistyczne szacunki podają, iż w szczytowym okresie swojego rozwoju miasto mogło liczyć nawet milion mieszkańców. Ostrożniejsze szacunki podają liczbę od 250 do 500 tysięcy.

Mieszkańcy miasta

Konstantynopol został założony na terenach zamieszkanych w większości przez Greków, oni też stanowili, aż do upadku miasta, podstawową grupę jego mieszkańców. Należy jednak pamiętać, iż od początku swojego istnienia Konstantynopol był stolicą rozległego imperium, zamieszkanego przez wiele różnych nacji. W okresie wczesnobizantyńskim zamieszkiwało więc tam również wielu Syryjczyków, Egipcjan czy Żydów. W początkowym okresie w mieście przebywało także wielu przybyszów z prowincji zachodnich cesarstwa rzymskiego, posługujących się na co dzień łaciną. W średniowieczu skład etniczny miasta uległ zmianie. Przybyszów z prowincji wschodnich cesarstwa, które w VII wieku zajęli Arabowie, zastąpili Słowianie, Waregowie oraz Włosi. Ci ostatni na stałe zagościli nad Bosforem na przełomie X i XI wieku, byli to zaś głównie kupcy z Wenecji i Amalfi. Na przełomie XIII i XIV wieku pojawili się także Genueńczycy, którzy za Złotym Rogiem – w Galacie założyli swoją kolonię.

Historia miasta na przestrzeni dziejów

W miejscu dawnego Bizancjum, leżącego na końcu rzymskiej drogi Via Egnatia w 324 roku Konstantyn I Wielki zakłada nowe miasto i nazywa je Constantinopolis, Miasto Konstantyna. Współcześni nazywali miasto Nea Rome (Nowy Rzym). Konstantyn zbudował nowe mury (ukończone przez Konstantyna II), które objęły obszar miasta o powierzchni ok. 700 hektarów. Uroczysta inauguracja miasta odbyła się 11 maja 330 roku. Za czasów Konstantyna prowadzono intensywne prace budowlane, m.in. powiększony został Hipodrom (arena miała 450 m długości), wzniesiono Pałac cesarski, budynek Senatu, łaźnie Zeuksippa oraz wytyczono nowe fora: Forum Augusteum, na którym stał Milion, złoty obelisk z podanymi odległościami do najważniejszych miast cesarstwa, Forum Konstantyna z centralną kolumną, na której stał posąg Apollina Heliosa z głową cesarza oraz Forum Taurus. W mieście istniały również Forum Bovis oraz Forum Arkadiusza. Fora łączyła główna, szeroka na 25 metrów, ulica Mese (ulica środkowa), flankowana po obu stronach kolumnadami, prowadząca aż do Złotej Bramy, za którą zaczynała się Via Egnatia. Przed Forum Bovis odbijało na lewo odgałęzienie Mese, prowadzące do Bramy Charyzjusza. Na północ od niej, w miejscu gdzie mury dochodziły do Złotego Rogu, leżała dzielnica Blecharny. W czasach dynastii Komnenów rozbudowano istniejący tam Pałac cesarski, który stał się od tej pory główną rezydencją władców. W sąsiedztwie Akropolu, na fundamentach wcześniejszej pogańskiej świątyni, wybudowano bazylikę, poprzedniczkę Hagia Sophia. Do czasów wybudowania Hagii Sophii reprezentacyjnym kościołem Konstantynopola był trójnawowy kościół Bożego Pokoju – Hagia Irene. W tym czasie istniały także: kościół św. Akacjusza Męczennika, kościół Świętych Apostołów (w pierwotnym zamyśle mauzoleum cesarskie) i kościół św. Mokiosa, zbudowany za murami miasta na terenie cmentarza. W kościele Świętych Apostołów od 336 przechowywano relikwie po św. Andrzeju Apostole i św. Łukaszu. W 360 ukończono budowę Hagi Sophii, najsłynniejszej świątyni miasta, która stała się katedrą biskupa Konstantynopola. Od 359 roku miasto uzyskało urząd prefekta. W 362 cesarz Julian buduje nowy Port Juliana, później nazwany Portem Zofii, imieniem żony cesarza Justyna II. Dalszy rozwój Konstantynopola związany jest z rządami Teodozjusza I, który wybudował wielki port (port Teodozjusza) na południowym wybrzeżu miasta, wybrzeżu nad morzem Marmara, w pobliżu kościoła Akacjusza, i wytyczył Forum Teodozjusza, w linii ulicy Mese. W 413, za panowania Teodozjusza II, zbudowano nową, podwójną linię murów obronnych, tzw. mury teodozjańskie, w odległości 1,5-2 km na zachód od murów Konstantyna. Obszar między obu murami pozostał słabo zurbanizowany, a swoje miejsce znalazły tam największe cysterny na wodę, m.in. Aspara, Aetiosa i Mokiosa, kompleksy klasztorne, m.in. bazylika św. Jana Chrzciciela, oraz wielkie założenia ogrodowe. Oblicza się, że wszystkie cysterny Konstantynopola mogły pomieścić 1,5 mln metrów sześciennych wody pitnej. Poza cysternami zaopatrzenie miasta w wodę zapewniały liczne akwedukty, spośród których Akwedukt Walensa jest czynny do dziś.

Powierzchnia miasta chroniona murami wynosiła wtedy 1400 hektarów. W połowie V w. Konstantynopol liczył około 300-400 tysięcy mieszkańców i był już największym miastem śródziemnomorskiego świata. Kolejnym znaczącym etapem rozwoju miasta było panowanie cesarza Justyniana I, który po zniszczeniach w trakcie powstania Nika podjął zakrojoną na szeroką skalę akcję budowlaną. W 537 roku ukończył budowę nowego założenia Kościoła Mądrości Bożej. Oprócz Hagii Sophii wybudował i odnowił 32 inne kościoły, w tym znany Kościół św. Sergiusza i Bachusa. W ten sposób miasto stało się jednym z ważniejszych ośrodków religijnych chrześcijańskiego świata.

Dynamikę rozwojową Konstantynopol traci w VII wieku z powodu osłabienia cesarstwa i zmian demograficznych. Tendencja ta odwróciła się w IX-XI w., gdy miał miejsce okres ponownego rozkwitu cesarstwa za panowania dynastii macedońskiej, której najwybitniejszym przedstawicielem był cesarz Bazyli II Bułgarobójca. Znane fundacje w mieście z tego okresu to między innymi Nea Ekklesia oraz Klasztor Peribleptu. Pod koniec istnienia cesarstwa miasto wyludniło się i nie liczyło więcej niż 50 tys. mieszkańców.


Inne hasła zawierające informacje o "Konstantynopol":

1361 ...

Wyprawy krzyżowe ...

Uniwersytet ...

Edward Raczyński (starszy) jego wypraw.W 1814 roku odbył kolejną podróż, tym razem naukową przez Odessę, Konstantynopol do Azji Mniejszej, gdzie prowadził wykopaliska w starożytnej Troi. Dziennik z ...

Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary ...

Teodozjusz I Wielki ...

Grzegorz I ...

Hieronim ze Strydonu ...

Adam Mickiewicz ...

1987 ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Konstantynopol":

010c. Rzym (plansza 18) ...

011. Cesarstwo Bizantyjskie (plansza 11) ...

015. Wyprawy krzyżowe (plansza 5) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie