Rabbulas lub Rabbula (zm. w sierpniu 435) - biskup
Edessy
od 412 do śmierci, znany z polemik z poglądami
Nestoriusza
i
Teodora z Mopsuestii
.
Syn kapłana pogańskiego i chrześcijanki, urodził się w Kenneschrin (Chalkis), położonym na południe od
Aleppo
mieście będącym siedzibą biskupstwa. Na chrześcijaństwo nawrócili go biskup jego rodzinnego miasta Euzebiusz i biskup Aleppo Akacjusz. Po konwersji został mnichem, z całą energią swojego porywczego charakteru porzucił dobra doczesne i oddał się praktykom ascetycznym - początkowo zamieszkał we wspólnocie mnichów, później wybrał bardziej surowe życie
eremity
. Po śmierci Dionizjusza, biskupa Edessy w roku 412 został wybrany jego następcą, od razu i bez żadnego oporu zgadzając się pełnić tę funkcję. Jako biskup odznaczał się wielką energią, prowadził nadal ascetyczny tryb życia, aktywnie wspierał ubogich i cierpiących swojej diecezji, dbał o dyscyplinę wśród duchowieństwa świeckiego i mnichów swojej diecezji i przez stałą determinację w zwalczaniu wszystkiego, czego nie uznawał za ortodoksję - choć oceny te czasem zmieniał, w szczególności dotyczyło to nestorianizmu. W czasie pobytu w
Konstantynopolu
głosił kazania przeciw
Teodozjuszowi II
, zwolennikowi Nestoriusza, i bardzo wiele mów przeciw doktrynie nestoriańskiej w ogóle, z których cześć przetrwała do dziś w wersji
syryjskiej
.
Wg anonimowego autora jego żywota z początku zdecydowanie występował przeciw doktrynie
Nestoriusza
, na
Soborze Efeskim
popierał jednak Jana z Antiochii, a jego podpis figuruje pod dwoma listami ogłaszającymi naukę
świętego Cyryla
heretycką. Parę miesięcy później uznał jednak, że Cyryl ma rację i stał się najbardziej bezkompromisowym z jego sojuszników przeciw Nestoriuszowi. Zadanie jego nie było łatwe, gdyż jego diecezja
Edessy
, jak cała
Syria
, znajdując się dzięki
Ibasowi z Edessy
pod wielkimi wpływami nauczania
Teodora z Mopswestii
, była twierdzą
nestorianizmu
. Rabbulas doprowadził w Edessie do ogłoszenia
anatemy
i do spalenia pism Teodora. Oskarżył też Ibasa.
Zapał, z którym Rabbulas zwalczał pisma Teodora, sam Ibas w swoim liście do Marisa przypisywał osobistym animozjom. List ten czytano na
Soborze Chalcedońskim
, a potem został potępiony jako jedno z
Trzech Dzieł
na
V Soborze
w Konstantynopolu w 553 r.
Pisma Rabbulasa obejmują głównie polemiki teologiczne, a także przekłady na
język syryjski
- m.in. De recta fide
św. Cyryla
. Głównym źródłem do jego biografii jest
panegiryk
ułożony wkrótce po śmierci Rabbulasa przez anonimowego duchownego z Edessy. Autor życiorysu podaje, że syryjska wersja
Nowego Testamentu
Peszitta
jest dziełem Rabbulasa. Współcześnie uczeni jednak raczej odrzucają tę teorię.
Bibliografia