|
Przysadka mózgowa
Przysadka mózgowaLokalizacja przysadki mózgowej (przekrój strzałkowy) Przysadka mózgowa (
łac.
hypophysis) –
gruczoł dokrewny
o masie 0,7 g, którego funkcją jest wytwarzanie i wydzielanie
hormonów
. Jest ona zlokalizowana wewnątrz
czaszki
w okolicy kostnego zagłębienia nazywanego
siodłem tureckim
(
łac.
sella turcica). Przysadka jest ściśle funkcjonalnie związana z częścią
mózgu
–
podwzgórzem
. Przysadka dzieli się na trzy części: przednią (adenohypophysis), środkową i tylną. Część przednia i środkowa powstały z nabłonka wyścielającego podniebienie wtórne, natomiast część tylna powstała z podwzgórza i funkcjonalnie jest jego częścią: nie wytwarza ona własnych hormonów, a jedynie magazynuje i wydziela
oksytocynę
i
wazopresynę
(hormon antydiuretyczny). Przedni płat przysadki o różowawym zabarwieniu ma w przekroju poprzecznym kształt nerki[1]. Niedoczynność przysadki powoduje karłowatość i upośledzenie rozwoju biologicznego. Nadczynność natomiast objawia się
gigantyzmem
i przedwczesną dojrzałością płciową (w wieku dziecięcym) albo
akromegalią
(u dorosłych). Półschematyczny przekrój strzałkowy przez małpią przysadkę Część przednia (gruczołowa) wydziela: -
hormon wzrostu
(GH) odpowiedzialny za rozrost organizmu, transport aminokwasów i syntezę białek, wzrost poziomu glukozy we krwi, rozkład tłuszczów zapasowych oraz zatrzymanie jonów wapniowych i fosforanowych potrzebnych do rozrostu kości;
-
prolaktynę
(PRL) – u kobiet zapoczątkowuje i podtrzymuje wydzielanie mleka (laktacja), a u kobiet karmiących hamuje wydzielanie estrogenu blokując menstruację i owulację;
-
hormon adrenokortykotropowy
ACTH wzmaga wydzielanie hormonów przez korę nadnerczy;
-
hormon tyreotropowy
TSH - pobudza tarczycę do wydzielania trijodotyroniny i tyroksyny, czyli pobudza metabolizm. Występuje między tymi gruczołami zasada sprzężenia zwrotnego, tzn. zwiększenie stężenia TSH powoduje zwiększenie stężenia T4 (tyroksyna) i T3 (trójjodotyronina), których zwiększenie stężenie we krwi powoduje zmniejszenie wydzielania TSH.
-
hormon folikulotropowy
FSH – u kobiet pobudza wzrost i dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego oraz wydzielanie estrogenu, u mężczyzn pobudza spermatogenezę;
-
hormon luteinizujący
LH – u kobiet podtrzymuje
jajeczkowanie
i produkcję
progesteronu
, a u mężczyzn pobudza produkcję
testosteronu
;
-
endorfiny
PEA.
Część środkowa wydziela: Część tylna (nerwowa) magazynuje: - oksytocynę – wspomaga zapłodnienie oraz powoduje skurcze mięśni macicy, co ma znaczenie podczas akcji porodowej;
- wazopresynę ADH (hormon antydiuretyczny).
Hormony części tylnej przysadki są syntetyzowane w podwzgórzu. Przypisy- ↑ A. Bochenek "Anatomia człowieka" Tom V, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Przysadka mózgowa":
Kora mózgu
...
Układ nerwowy
...
Człowiek
...
Układ hormonalny
układu nerwowego
.Główne gruczoły (
mężczyzna
po lewej,
kobieta
po prawej.) 1.
Szyszynka
2.
Przysadka mózgowa
3.
Tarczyca
4.
Grasica
5.
Nadnercze
6.
Trzustka
7.
Jajnik
...
Plemnik
hemochromatoza
, także
leki
przeciwcukrzycowe, oraz przeciwnadciśnieniowe, zaburzenia
hormonalne
(np. niewydolność pętli gonadalnej podwzgórze-
Przysadka mózgowa
, a co za tym idzie niedobór
testosteronu
) mogą wpłynąć na ...
Neandertalczyk
...
Homo erectus
...
Glista psia
...
Koń
...
Przysadka
przysadka (botanika)
– część roślin
Przysadka mózgowa
– gruczoł dokrewny ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Przysadka mózgowa":
014. Mięczaki - silnie wyspecjalizowane bezkręgowce (plansza 14)
...
Percepcja bodźców (plansza 14)
...
Cukry - właściwości i funkcje (plansza 7)
...
|
|
|
|