Gruczoł

Gruczoł

Przykład gruczołu - ludzka ślinianka podżuchwowa. Po prawej jest zgrupowanie pęcherzyków śluzowych, a po lewej pęcherzyków surowiczych.

Gruczoł - narząd (gruczoł zwarty) lub jedna do kilku komórek gruczołowych (gruczoł rozproszony), których podstawową funkcją jest wytwarzanie i wydzielanie substancji poza swój obszar. Substancje takie określa się ogólnie jako wydzielinę (sekret).

Za wyjątkiem rdzenia nadnerczy i przedniej części przysadki ), gruczoły zbudowane są z tkanki nabłonkowej . Wydzielina wytworzona przez gruczoł może być uwalniana do przestrzeni pozakomórkowej przez egzocytozę lub dzięki osmozie przechodzić bezpośrednio do płynów ustrojowych ( krew , limfa ).

Rodzaje gruczołów

Ze względu na zasięg działania wyróżnia się:

• gruczoły egzokrynne (gruczoły wydzielania zewnętrznego);
• gruczoły endokrynne (gruczoły wydzielania wewnętrznego, gruczoły dokrewne, hemokrynowe);
• gruczoły parakrynowe (gruczoły wydzielające sekret do istoty międzykomórkowej skąd przedostaje się on do komórek w obrębie tej samej tkanki);
• gruczoły autokrynowe (gruczoły wydzielające sekret do sąsiadujących komórek).

Ze względu na sposób wydzielania wyróżnia się:

• gruczoły merokrynowe ,
• gruczoły apokrynowe ,
• gruczoły holokrynowe ,
• gruczoły ekrynowe.

Komórki gruczołu mogą być położone w nabłonku pojedynczo, w przypadku gruczołów jednokomórkowych, lub w większych zespołach, w przypadku gruczołów wielokomórkowych. Wśród gruczołów wielokomórkowych rozróżnia się cewkowe, pęcherzykowe i cewkowo-pęcherzykowe.

Przykłady gruczołów u człowieka

Substancje mogą być wydzielane:

• na powierzchnię ciała:
  • gruczoły potowe - pot ;
  • gruczoły łojowe - substancja łojowa ;
  • gruczoły mlekowe - mleko .
• do przewodu pokarmowego
  • ślinianki - ślina
  • gruczoły śluzowe - śluz
  • wątroba - żółć
  • zewnątrzwydzielnicza część trzustki - sok trzustkowy
• do krwi (gruczoły wydzielania wewnętrznego, oznaczenia na rysunku obok)
  • szyszynka (1)
  • przysadka mózgowa (2)
  • tarczyca (3)
  • grasica (4)
  • nadnercza (5)
  • trzustka (6)
  • jajniki (7)
  • jądra (8)
  • podwzgórze
  • przytarczyce

Dodatkowe ryciny

Przekrój przez śliniankę podżuchwową kota.	Przekrój przez trzustkę psa.	Wypreparowanie gruczołu sutkowego w stadium laktacji.	Przekrój sutka.
Wydzielanie apokrynowe.

Inne hasła zawierające informacje o "Gruczoł":

Małże u nich charakterystyczna dla mięczaków tarka w gardzieli. Na nodze umieszczony jest Gruczoł bisiorowy, produkujący krzepnące nici zwane bisiorem , służące do przymocowania małża do ...

Płyn Lugola ...

Układ hormonalny ...

Jad ...

Tętnica z ruchami narządu w trakcie pracy mięśni i stawów (np. tętnice unaczyniające Gruczoł tarczowy człowieka), przebieg wężowaty lub śrubowaty mają tętnice zaopatrujące narządy o ...

Żądło ...

Alki a nie do sterowania. Wiosłują nimi 15-20 ruchów na minutę dobrze rozwinięty Gruczoł kuprowy, którego wydzieliną namaszczają piórapierzą się 2 razy rocznie, przez co ...

Blaszkodziobe pełni rolę doskonałej izolacji termicznej. Zwiększa ją jeszcze natłuszczanie dziobami piór wydzieliną Gruczołu kuprowegodobrze rozwinięty Gruczoł kuprowy bardzo dobrze pływają, większość gatunków również nurkujeotwarte nozdrza dziób ...

Pełnopłetwe ale i pod skórą, co amortyzuje gwałtowne zetknięcie ciała z wodądobrze rozwinięty Gruczoł kuprowy szczególnie u głuptaków, co zapewnia suche pióra. Kormorany natomiast po ...

Nury tylny jest uwstecznionyróżna szata godowa i spoczynkowa, gęste i zbite upierzeniesilnie rozwinięty Gruczoł kuprowybrak dymorfizmu płciowego doskonale pływają i nurkująciężko startują do lotulot szybki, prostoliniowy, ...

Inne lekcje zawierające informacje o "Gruczoł":

014. Mięczaki - silnie wyspecjalizowane bezkręgowce (plansza 10) ...

Tkanka nabłonkowa i nerwowa (plansza 20) ( styk dwóch neuronów) nerwowo – mięśniowe (styk neuronu z włóknem mięśniowym) nerwowo – Gruczołowe (styk neuronu z Gruczołem) ...

014. Mięczaki - silnie wyspecjalizowane bezkręgowce (plansza 7) ...