Podstawą ekspansjonizmu hitlerowskiego była teza, iż Niemcy są narodem panów (Herrenvolk) i z tego faktu są powołani do panowania nad innymi narodami. Należy im się przestrzeń życiowa (Lebensraum), która umożliwi im swobodny rozwój przez następne tysiąc lat (idea Tysiącletniej Rzeszy). Przestrzeni tej Niemcy mieli szukać przede wszystkim na Wschodzie, gdzie znajdowały się zarówno duże złoża surowców mineralnych, jak i wielkie obszary słabo zaludnionej ziemi, nadającej się do intensywnego wykorzystania rolniczego.
Grupy narodowe i społeczne uznane za wrogie interesom Rzeszy i narodu niemieckiego narodowy socjalizm skazał na eksterminację. Taki los spotkał Żydów w ramach tzw. ostatecznego rozwiązania, opracowanego przez Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy w styczniu 1942 roku. Eksterminacja objęła także Romów oraz niektóre grupy wyznaniowe (na przykład Świadków Jehowy). Dokonany przez nazistów Holocaust stał się ekstremalnym przejawem zbrodniczości hitlerowskiego systemu politycznego.
Skrajnie szowinistyczny charakter narodowego socjalizmu, traktującego wszystkie inne narody jako gorsze od niemieckiego, spowodował, że ta ideologia nie znalazła szerszego oddźwięku poza Trzecią Rzeszą.