Kecalkoatl
KecalkoatlKecalkoatl (Quetzalcoatlus) –
rodzaj
olbrzymiego
pterozaura
z rodziny azdarchidów (Azhdarchidae) żyjącego w późnej
kredzie
na obecnych terenach
Ameryki Północnej
. Został opisany w 1975 roku przez Douglasa Lawsona w oparciu o
skamieniałości
pochodzące z datowanych na najpóźniejszą kredę lądowych osadów na zachodzie stany
Teksas
. Na ich podstawie Lawson ocenił rozpiętość skrzydeł kecalkoatla na 15,5 m[1]. W publikacji Humphriesa i współpracowników (2007) roku jest ona szacowana na 10,39 m, zaś powierzchnia skrzydeł na 5,12 m2. Długość
żuchwy
kecalkoatla wynosi około 200 cm, a jego masę szacuje się przeważnie na od 45,8 do 200 kg[2]. W 2010 roku na podstawie cyfrowych trójwymiarowych modeli kecalkoatla Donald Henderson ocenił jego masę na ponad 540 kg. Tak ciężkie zwierzę najprawdopodobniej nie potrafiłoby latać, co – zdaniem autora – tłumaczyłoby jego olbrzymie rozmiary, które mogłyby chronić go przed atakiem
teropodów
[3]. W 2002 roku opisano pterozaura
Hatzegopteryx thambema
, prawdopodobnie osiągającego większe rozmiary niż Quetzalcoatlus – rozpiętość jego skrzydeł oszacowano na ponad 12 m, a długość czaszki na około 3 m[4]. W 1996
Alexander Wilhelm Armin Kellner
i Wann Langston Jr opisali pochodzące z datowanych na
mastrycht
osadów formacji Javelina skamieniałości reprezentujące drugi, nienazwany dotąd
gatunek
rodzaju Quetzalcoatlus. Przedstawiciele tego gatunku byli o około połowę mniejsi niż Q. northropi[5]. Polujące kecalkoatle według Wittona i Naisha, 2008 [6]Nazwa Quetzalcoatlus pochodzi od imienia
Quetzalcoatla
, jednego z najważniejszych bogów plemion
Mezoameryki
, oznaczającego „pierzasty wąż”[1]. Większość pterozaurów była uważana za zwierzęta rybożerne, jednak w formacji Javelina, w której odkryto
holotyp
kecalkoatla, nie odnaleziono skamieniałości
ryb
, co sugeruje, iż w późnej kredzie nie był to
ekosystem
wodny. Budowa
kręgów
oraz duże rozmiary również przemawiały przeciwko rybożerności, dlatego Lawson zaproponował, że Quetzalcoatlus był padlinożercą, krążącym w powietrzu i wypatrującym martwych
dinozaurów
. Długi dziób miał mu ułatwiać pożywianie się trudno dostępnymi kęsami padliny[1]. Rybożerność kecalkoatla sugerował Prieto[7], jednak późniejsze badania sprzeciwiają się tej hipotezie[2].
Padian
[8] i Bennett[9] sugerowali, że pterozaur ten prowadził raczej tryb życia bardziej przypominający
bociani
– poruszał się na czterech kończynach na ziemi i chwytał niewielkie zwierzęta lądowe. Teorię tę wspierają również nowsze badania[6]. Przypisy- ↑ 1,0 1,1 1,2 Douglas A. Lawson. Pterosaur from the Latest Cretaceous of West Texas: Discovery of the largest flying creature. „Science”. 187 (4180), ss. 947–948 (1975).
doi:10.1126/science.187.4180.947
(
ang.
).
- ↑ 2,0 2,1 S Humphries, RHC Bonser, MP Witton, DM Martill. Did pterosaurs feed by skimming? Physical modelling and anatomical evaluation of an unusual feeding method. „PLoS Biology”. 5 (8), ss. e204 (2007).
doi:10.1371/journal.pbio.0050204
(
ang.
).
- ↑ Donald M. Henderson. Pterosaur body mass estimates from three-dimensional mathematical slicing. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 30 (4), ss. 768–785 (2010).
doi:10.1080/02724631003758334
(
ang.
).
- ↑ Éric Buffetaut, Dan Grigorescu, Zoltán Csiki. A new giant pterosaur with a robust skull from the latest Cretaceous of Romania. „Naturwissenschaften”. 89 (4), ss. 180–184 (2002).
doi:10.1007/s00114-002-0307-1
(
ang.
).
- ↑ Alexander W. A. Kellner, Wann Langston, Jr.
Cranial remains of Quetzalcoatlus (Pterosauria, Azhdarchidae) from Late Cretaceous sediments of Big Bend National Park, Texas
. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 16 (2), ss. 222–231 (1996).
doi:10.1080/02724634.1996.10011310
(
ang.
).
- ↑ 6,0 6,1 MP Witton, D Naish. A reappraisal of azhdarchid pterosaur functional morphology and paleoecology. „PLoS ONE”. 3 (5), ss. e2271 (2008).
doi:10.1371/journal.pone.0002271
(
ang.
).
- ↑ Iñaki Rodríguez Prieto.
Morfología funcional y hábitos alimentarios de Quetzalcoatlus (Pterosauria)
. „Coloquios de Paleontología”. 49, ss. 129–144 (1998) (
hiszp.
).
- ↑ Kevin Padian. The flight of pterosaurs. „Natural History”. 97, ss. 58–65 (1988) (
ang.
).
- ↑ S. Christopher Bennett. The osteology and functional morphology of the Late Cretaceous pterosaur Pteranodon. „Paleontographica, Abteilung A”. 260, ss. 1–153 (2001) (
ang.
).
Inne hasła zawierające informacje o "Kecalkoatl":
Pterozaury
...
Kecalkoatl
KecalkoatlOkres istnienia:
kampan
–
mastrycht
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
zauropsydy
Podgromada
diapsydy
(bez rangi)
archozaury
Rząd
pterozaury
Podrząd
pterodaktyle
Nadrodzina
azdarchoidy
Rodzina
azdarchidy
Rodzaj
Kecalkoatl
Nazwa systematyczna
QuetzalcocatlusLawson, 1975
Gatunki
Q. northropi Lawson, 1975 (
typowy
)Q. sp. vide ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kecalkoatl":
025. Przegląd systematyczny gadów (plansza 6)
...
|