„Osoba i czyn w aspekcie poznawczo – świadomościowym”
Człowiek nie tylko świadomie działa, lecz jest także świadomy siebie, czyli tego, kto działa. Posiada świadomość czynu i świadomość osoby oraz ich wzajemnej korelacji.
Świadomość pełni w człowieku dwie funkcje: poznawczą, dzięki której tzw. refleksja towarzysząca odzwierciedla każdy czyn (funkcja refleksyjna).
Druga funkcja pozwala oglądać czyny i ich związek z własnym „ja”. Polega to na „upodmiotowieniu”, „uwewnętrznieniu”, „subiektywizacji” tego, co przedmiotowe, czyli przeżywanie własnej sprawczości czynu (funkcja refleksywna).
Samowiedza wciela świadomość w całokształt realnej osoby. Świadomość świadczy o byciu osobą i o jej wymiarze duchowym (transcendencja osoby w czynie), dotyczy tej sfery dynamizmu osobowego, w której człowiek najwłaściwiej się urzeczywistnia – sfery działań osobowych.
