Amalgamat stomatologiczny - amalgamat rtęci ze srebrem , cyną , miedzią , kadmem oraz niekiedy cynkiem , stosowany w stomatologii jako wypełnienie , głównie w ubytkach klasy I, II i V.

Wypełnienie zęba amalgamatem

Ocena materiału

Zalety

• wytrzymałość - największa wśród wypełnień , większa od szkliwa (odporność na ściskanie po dniu od założenia - powyżej 400 M Pa )
• duża łatwość zakładania w ubytku (możliwość kondensowania )
• rozszerzanie przy twardnieniu - niskie ryzyko próchnicy wtórnej
• wysoka trwałość (30, a nawet do 40 lat)
• nietoksyczny dla miazgi ani dziąsła

Wady

• brak wiązania materiału ze szkliwem i zębiną ( adhezja )
• wymagają nadania ubytkowi kształtu retencyjnego (podcięć) w obrębie zdrowych tkanek zęba w celu utrzymania się w nim materiału
• nieodpowiednia barwa
• możliwość przebarwień zębów
• bardzo dobre przewodnictwo ciepła - powoduje, że może być odczuwany ból przy przyjmowaniu bardzo gorących lub zimnych posiłków
• wymaga zastosowania cementu jako podkładu
• oddziaływanie elektrochemiczne pomiędzy różnymi metalami w jamie ustnej zawartymi w wypełnieniu oraz w protezie dentystycznej

Toksyczność

Co pewien czas podnoszone są głosy o toksyczności amalgamatu jako wypełnienia stomatologicznego (tzw. wojny amalgamatowe). Jednak badania wykazują, że są to opinie znacznie przesadzone i wiążą się najczęściej z próbą wprowadzenia na rynek substytutu amalgamatu^[]. Amalgamat jest toksyczny podczas zarabiania i zakładania materiału, ponieważ tylko wtedy rtęć występuje częściowo w postaci niezwiązanej z metalami. Aby ograniczyć możliwość negatywnych skutków dla pacjenta i stomatologa w czasie zakładania wypełnienia obecnie stosuje się amalgamaty kapsułkowane, zmniejszając kontakty z rtęcią.

Najbardziej podatni na szkodliwe działanie niezwiązanej rtęci są stomatolodzy , gdyż mają oni najbliższy i najdłuższy kontakt z wolnym pierwiastkiem.

W ciągu ostatnich lat pojawiają się publikacje naukowe obalające dotychczasowy pogląd o braku szkodliwości amalgamatów^[], zwłaszcza u osób uczulonych na rtęć i o większej wrażliwości na rtęć. U nich amalgamat może być znaczącym czynnikiem współodpowiedzialnym za ich problemy zdrowotne.

Wg badań z 2008 roku, MRI i używanie telefonów komórkowych prowadzi do zwiększenia stężenia rtęci w ślinie i moczu osób posiadających wypełnienia amalgamatowe o ok. 25% w stosunku do osób niepoddanych działaniu ww. czynników^[1]. Wyniki te, opublikowane w czasopiśmie Pakistan Journal of Biological Sciences (spoza listy filadelfijskiej ), nie zostały jak dotąd (2010) potwierdzone.

Przypisy

Bibliografia

• Robert G. Craig, John M. Powers, John C. Wataha Dental materials. Properties and manipulation Wydawnictwo Mosby Inc., 2000 ; polskie wydanie Materiały stomatologiczne pod redakcją Honoraty Limanowskiej-Shaw, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2000

Zobacz też

• amalgamat