Karetka reanimacyjna w Częstochowie

Karetka podstawowa – Alarmowo w Bydgoszczy

Niemiecki ambulans wojskowy

Polski ambulans ( Daewoo-FSO Polonez Cargo Plus )

Ambulans (nazywany także karetką pogotowia ) – środek transportu przeznaczony do przewozu chorych lub rannych.

Ambulanse są obsługiwane przez specjalnie wyszkolone zespoły ratownicze i stanowią część systemu udzielania pomocy w nagłych wypadkach. Podczas akcji ambulans jest pojazdem uprzywilejowanym w ruchu drogowym i może nie stosować się do przepisów ruchu drogowego .

Pomysłodawcą pierwszego ambulansu był Larrey, lekarz wojskowy, który w 1792 roku wraz z zespołem chirurgów i pielęgniarek udzielał pierwszej pomocy rannym żołnierzom i przygotowywał ich ewakuację z pola bitwy. Ambulanse te były bardzo lekkie, ponieważ miały tylko jedną oś. Były zaprzęgane przez jednego konia.

Początkowo ambulanse były wykorzystywane przez wojsko do przewożenia rannych i chorych. Zmieniło się to po wybuchu epidemii ospy w roku 1882 i cholery w 1884 roku. Wtedy ambulansami zaprzęgniętymi w konie zaczęto przewozić ludność cywilną. W 1798 roku w Egipcie wykorzystano wielbłądy . Podczas kampanii Napoleona w Rosji w 1812 roku rannych przewożono saniami.

Literowe oznaczenia polskich ambulansów

W polskim systemie ratownictwa medycznego funkcjonuje kilka rodzajów ambulansów – często oznaczanych poprzez malowaną na nadwoziu samochodu literę wewnątrz okręgu np. (R), (W), (P), (N) i (K).

• Karetki reanimacyjne (karetki R, erki), używane w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia. W karetce reanimacyjnej musi być lekarz . Najczęściej ich załoga składa się z lekarza (powinien być to lekarz specjalista określonych specjalizacji lub lekarz specjalizujący się w medycynie ratunkowej ), ratownika i kierowcy. Po 2010 roku wszystkie karetki (R) zostaną zastąpione przez karetki specjalistyczne (S).

• Karetki wypadkowe (karetki W), wysyłane do urazów, wypadków i zachorowań, w których nie jest konieczny wyjazd karetki R lub gdy wyjazd karetki R jest potrzebny ale dyspozytor nie ma do dyspozycji w danej chwili żadnego zespołu R. Pod względem wyposażenia niewiele różni się od karetki R, czasami ma identyczne wyposażenie. Obsada karetki składa się z trzech osób: pielęgniarki lub ratownika medycznego i kierowcy. Po 2010 roku wszystkie karetki (W) zostaną zastąpione przez karetki podstawowe (P).
• Karetki przewozowe (karetki P), używane do transportu chorych nie wymagających intensywnego nadzoru lub transportu np. krwi, najczęściej z kierowcą i ratownikiem. Obecnie karetki przewozowe nazywane są transportowymi i oznaczone literą (T) ponieważ wg ustawy o ratownictwie medycznym po 2010 roku oznaczenie literowe P przysługiwać będzie wyłącznie karetkom podstawowym (P).

• Karetki neonatologiczne (karetki N, enki), używane w podobnych sytuacjach jak karetki R, ale do transportu noworodków i niemowląt (do 1 roku życia). Często oznaczone jako NR (Neonatologiczna eRka)

• Karetki kardiologiczne (karetki K) które są bardzo zbliżone do karetek wypadkowych lub reanimacyjnych (oznaczane wtedy jako Rk), lecz posiadają w składzie załogi lekarza specjalizującego się w kardiologii lub chorobach wewnętrznych, wyposażone w lepszej jakości sprzęt służący do diagnostyki chorób układu krążenia (np. aparat EKG wysokiej klasy, z możliwością transmisji zapisu do ośrodka specjalistycznego, specjalistyczny defibrylator , pompy infuzyjne , zestaw dodatkowych leków). Znajdują się one jedynie w dużych aglomeracjach.

Obecnie wchodzi w życie reforma systemu ratownictwa medycznego. Zgodnie z Ustawą o Ratownictwie Medycznym do końca 2010 r. stopniowo podział na karetki R i W ma zostać zastąpiony przez podział na karetki:

• specjalistyczne (karetki S), z minimum trzyosobową obsadą, w skład których wchodził będzie lekarz określonych specjalności, a docelowo od 2020 r. lekarz wyłącznie specjalizujący się w medycynie ratunkowej, oraz co najmniej dwóch ratowników. Po 2010 r. karetki (S) całkowicie przejmą zadania karetek (R);

• podstawowe, załoga których składać się będzie z co najmniej dwóch ratowników, bez lekarza.

Ratownik może zostać zastąpiony przez pielęgniarkę systemu. - kontraktowanie zespołów 2 osobowych będzie mniej korzystne dla dysponenta

Dodatkowo niezależnie od reform funkcjonują tzw. karetki POZ (podstawowa opieka zdrowotna) lub NPL (nocna pomoc lekarska). Zabezpieczają one całodobową pomoc lekarza rodzinnego, wykonując wizyty domowe w razie zachorowań u osób nie mogących się samodzielnie dostać do poradni lekarza rodzinnego, a nie znajdujących się w stanie zagrożenia życia. Operatorem tych zespołów mogą być stacje pogotowia ratunkowego, praktyki lekarzy rodzinnych lub firmy prywatne. Pełnią one dyżur w godzinach nocnych w dni powszednie oraz całodobowo w dni wolne od pracy.

Charakterystycznym rodzajem ambulansu jest sanitarka wojskowa – najczęściej przystosowana do przewozu więcej niż jednej osoby w pozycji leżącej poprzez umieszczanie noszy piętrowo przy ścianach pojazdu.

Wyposażenie

Pierwsze ambulanse ze sprzętem medycznym, w których rannemu udziela się pomocy podczas transportu do szpitala, pojawiły się w latach 60. XX wieku .

Do podstawowego wyposażenia karetki, niezależnie od jej typu, prawie zawsze należą nosze – czasem obok tzw. noszy głównych, w ambulansie są dodatkowe nosze podbierakowe, krzesełko kardiologiczne , deska ortopedyczna , kamizelka Kendricka i inny sprzęt transportowy.

Ambulans jest wyposażony w zestaw leków ratujących życie , sprzęt medyczny, najczęściej w karetce jest też możliwość podania tlenu z butli.

Karetki reanimacyjne jak i wypadkowe często są też wyposażone w respirator i defibrylator , zaś karetki przeznaczone do przewozu noworodków – w inkubator transportowy.

Najczęściej ambulans wykonuje się przystosowując standardowe nadwozie samochodu typu furgon , ewentualnie zabudowując charakterystyczny przedział sanitarny w formie kontenera. Dotyczy to głównie ambulansów reanimacyjnych, wypadkowych i neonatologicznych – karetki transportowe bywają także budowane na bazie samochodów osobowych, ze względu na skromniejsze wyposażenie i mniejszą ilość potrzebnego miejsca.

PEŁNA LISTA WYPOSAŻENIA ZESPOŁU WYJAZDOWEGO (R) i (W)

1. Nosze główne przystosowane do reanimacji , komplet pasów, system do bezpiecznego transportu małych dzieci, stojak do kroplówek .
2. Nosze podbierakowe
3. Krzesełko kardiologiczne
4. Deska ortopedyczna , pediatryczny zestaw unieruchamiający
5. Materac próżniowy
6. Defibrylator – przenośny, akumulatorowy, z możliwością monitorowania EKG
7. Respirator transportowy, z zasilaniem gazowym lub bateryjnym, wentylacja z użyciem min. 2 wartości FiO2, zastawka PEEP (opcja w karetce „W”)
8. Ssak – mechaniczny
9. Ssak – przenośny bateryjny lub pneumatyczny
10. Pulsoksymetr przenośny
11. Pompa infuzyjna bateryjno-sieciowa (opcja w karetce „W”)
12. Aparat do mierzenia RR przenośny, różne rozmiary mankietów
13. Aparat do mierzenia RR w ambulansie.
14. Zestaw do ogrzewania płynów infuzyjnych
15. Zestaw kołnierzy do unieruchomienia kręgosłupa szyjnego lub kołnierz uniwersalny, dla dorosłych i dzieci.
16. Zestaw szyn do unieruchamiania złamań.
17. Glukometr
18. Worek samorozprężalny dla dorosłych z kompletem masek twarzowych i rezerwuarem.
19. Worek samorozprężalny dla dzieci i noworodków z kompletem masek twarzowych i rezerwuarem.
20. Aparat do szybkiego toczenia płynów.
21. Stetoskop lekarski.
22. Nożyczki do cięcia różnych materiałów.
23. Laryngoskop dla dorosłych z kpl. łyżek typu Mc. Intosh.
24. Laryngoskop dla dzieci z kompl. łyżek.
25. Latarka diagnostyczna.
26. Walizka lub torba podstawowa.
27. Walizka lub torba pediatryczna.
28. Torba opatrunkowa.
29. Staza
30. Miska nerkowata.
31. Jednorazowy zestaw do konikotomii
32. Jednorazowy zestaw do drenażu opłucnej z zastawka bezzwrotną.
33. Zestaw cewników do odsysania.
34. Zestaw strzykawek, w tym strzykawki do pomp infuzyjnych.
35. Zestaw igieł i kaniul w rozmiarach od 14G do 24G, w tym zestaw do centralnego wkłucia z dostępu obwodowego.
36. Zestaw przedłużeń, kraników.
37. Aparaty do toczenia płynów.
38. Folia do przykrycia zwłok lub worek na zwłoki .
39. Folia aluminiowa.
40. Worki jednorazowe na zużyte materiały.
41. Pojemnik na zużyte igły.
42. Rękawiczki jednorazowe – różne rozmiary.
43. Rękawiczki sterylne.
44. Nożyczki opatrunkowe.
45. Poszewki jednorazowe na poduszkę, koc, materac noszy.
46. Sonda żołądkowa
47. Worki na mocz.
48. Zestaw do cewnikowania pęcherza moczowego.- nie praktykowany
49. Zestaw porodowy jednorazowy.
50. Zestaw do oparzeń , w tym materiały schładzające.
51. Tlen medyczny
52. Instalacja tlenowa (kilka źródeł poboru tlenu).
53. Reduktory z szybkozłączkami, reduktor z szybkozłączką i przepływomierzem.
54. Maski do tlenoterapii dla dorosłych i dzieci, maski ze zwężką Venturiego , maski do tlenoterapii 100% O2, maski na tracheotomię , wąsy albo kaniule nosowe tlenowe.
55. Zestaw rurek intubacyjnych 2.0-10.0 z mankietem uszczelniającym z zaworem.
56. Prowadnica do intubacji, różne rozmiary.
57. Combitube lub LMA lub podobny 1 szt.
58. Filtry oddechowe.
59. Kleszczyki Magilla
60. Łopatka drewniana do języka.
61. Kleszczyki naczyniowe Peana
62. Wkłucia dożylne różne rozmiary.
63. Cewniki do żył centralnych.
64. Elektrody samoprzylepne.
65. Łączność przenośna.
66. Kamizelka Kendricka KED lub krótka deska ortopedyczna.
67. Igła doszpikowa dla dorosłych i dzieci.
68. Zestaw ochronny dla personelu (w tym okulary ochronne)
69. Zestaw ochronny do przewozu zakaźnie chorego.

Zobacz też

• ABC (pierwsza pomoc)
• Pogotowie ratunkowe
• Ratownictwo medyczne
• Lotnicze Pogotowie Ratunkowe

Linki zewnętrzne

• Karetki Świata – galeria zdjęć