Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną. Archozaury
ArchozauryArchozaury, gady naczelne (Archosauria – z
gr.
archos – władca + sauros – jaszczur) –
takson
diapsydalnych
gadów
obejmujący zaawansowane ewolucyjnie
rzędy
gadów. Nazwę „archozaury” zaproponował Edward Drinker Cope w 1869 r. dla grupy, do której zaliczył
krokodyle
, „
tekodonty
”,
dinozaury
,
dicynodonty
,
dinocefale
,
rynchozaury
i
sfenodonty
[1]. Później archozaury były różnie definiowane, bywały nawet uznawane za grupę
parafiletyczną
; ostatecznie jednak w XX wieku przyjęło się ich rozumienie jako
monofiletycznej
grupy obejmującej dinozaury,
pterozaury
, krokodyle i „tekodonty”[2]. Przedmiotem sporów pozostaje jednak, jaką dokładnie definicję filogenetyczną tej grupy należałoby przyjąć. Ścierają się tu dwie koncepcje: - Archozaury w węższym rozumieniu to
klad
obejmujący ostatniego wspólnego przodka krokodyli i
ptaków
oraz wszystkich jego potomków[3], ostatniego wspólnego przodka grup
Ornithodira
i
Crurotarsi
oraz wszystkich jego potomków[4] lub ostatniego wspólnego przodka
Crocodylus niloticus
i
Passer domesticus
oraz wszystkich jego potomków[5]; niezależnie od dokładnego sformułowania definicji do tak rozumianych archozaurów należą jedynie klady Ornithodira/
Avemetatarsalia
i Crurotarsi, nie są natomiast archozaurami niektóre zwierzęta tradycyjnie zaliczane do "tekodontów" (nazwa obecnie używana raczej nieformalne, gdyż odnosi się do grupy parafiletycznej).
Archozaury w szerszym rozumieniu pojawiły się w późnym
permie
(ok. 250 mln lat temu), natomiast archozaury w rozumieniu węższym (Ornithodira + Crurotarsi) – w środkowym
triasie
(choć znaleziska z
Rosji
sugerują, że
rauizuchy
mogły się pojawić już we wczesnym triasie[8]). Grupa osiągnęła szczyt rozwoju w erze
mezozoicznej
. To jedyna grupa gadów z zębami osadzonymi tekodontycznie – w zębodołach. Jedna z linii ewolucyjnych archozaurów – dinozaury – zdominowała królestwo ziemskich
kręgowców
przez większość ery mezozoicznej. Wiele z nich osiągało potężne rozmiary, a niektóre przeszły na dwunożny tryb życia. Gady naczelne stanowią grupę, która odniosła największy sukces w historii rozwoju ziemskich kręgowców. Współcześnie jest reprezentowana przez krokodyle oraz jedną z linii rozwojowych dinozaurów – ptaki. KlasyfikacjaArchozaury (Archosauria) sensu Benton, 2004 (
Archosauriformes
sensu Gauthier i in., 1988[9]) Filogeneza- Kladogram archozaurów według Brusatte i współpracowników (2010)[10]
Przypisy- ↑ Cope, Edward D. (1869) "Synopsis of the extinct Batrachia, Reptilia and Aves of North America." Transactions of the America Philosophical Society 14:1–252.
- ↑ Romer, Alfred S. (1956) "Osteology of the Reptilia." University of Chicago Press, Chicago, 772 pp.
- ↑ Jacques A. Gauthier: Saurischian monophyly and the origin of birds. W: Kevin Padian (red.): The Origin of Birds and the Evolution of Flight. Memoirs of the California Academy of Sciences 8, 1986, ss. 1–55.
- ↑ Paul C. Sereno.
Basal archosaurs: phylogenetic relationships and functional implications
. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 11 (4, suppl.), ss. 1–51 (1991) (
ang.
).
- ↑ Sereno, P. C. 2005.
Archosauria.
Stem Archosauria—TaxonSearch [version 1.0, 2005 November 7] (
ang.
) [dostęp 27 marca 2010]
- ↑ Michael J. Benton. Scleromochlus taylori and the origin of dinosaurs and pterosaurs. „Philosophical Transactions of the Royal Society of London B”. 354, ss. 1423–1446 (1999).
doi:10.1098/rstb.1999.0489
(
ang.
).
- ↑ Michael J. Benton: Origin and Relationships of Dinosauria. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, ss. 7–19. .
- ↑ Gower, D. J. i Sennikow, A. G. (2000) "Early archosaurs from Russia." Pp. 140–159 w: Benton, M. J.; Kurochkin, E. N.; Shishkin, M. A. i Unwin D. M. (red.), The Age of Dinosaurs in Russia and Mongolia. Cambridge University Press, Cambridge
- ↑ Gauthier, Jacques; Kluge, Arnold G. i Rowe, Timothy (1988) "Amniote phylogeny and the importance of fossils." Cladistics 4:105–209.
- ↑ Stephen L. Brusatte, Michael J. Benton, Julia B. Desojo, Max C. Langer. The higher-level phylogeny of Archosauria (Tetrapoda: Diapsida). „Journal of Systematic Palaeontology”. 8 (1), ss. 3–47 (2010).
doi:10.1080/14772010903537732
(
ang.
).
Inne hasła zawierające informacje o "Archozaury":
Ornitopody
...
Żółwie
...
Hadrozauroidy
...
Gady
gadów, ich pozostałe znane linie ewolucyjne wymarły. Niektóre kopalne gady naczelne, czyli
Archozaury
(takie jak
pterozaury
i
dinozaury
), były prawdopodobnie
zwierzętami stałocieplnymi
.W tradycyjnej
linneuszowskiej
...
Pterozaury
PterozauryPteranodon – obraz Heinricha Hardera (1916)
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
gady
/
zauropsydy
Podgromada
diapsydy
Infragromada
archozauromorfy
(bez rangi)
Archozaury
(bez rangi)
Ornithodira
(bez rangi)
pterozauromorfy
Rząd
pterozaury
Nazwa systematyczna
PterosauriaKaup,
1834
Pterozaury, gady latające (Pterosauria, z
gr.
...
Kecalkoatl
...
Tekodonty
...
Krokodyle
...
Dinozaury
...
Hatteria
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Archozaury":
025. Przegląd systematyczny gadów (plansza 4)
...
|