Brunatnica -
wada drewna
z grupy
zabarwień
polegająca na kawowobrunatnym, niejednolitym zabarwieniu
bielastej
części
drewna
, występującym często łącznie z
sinizną
. Spotyka się ją w drewnie gatunków iglastych, głównie
sosny
i
świerka
.
Głównym czynnikiem powodującym przebarwienie na
sośnie zwyczajnej
jest
grzyb
Discula brunneo-tingens (H. Meyer). Badania przeprowadzone nad wpływem tego grzyba nad zmianą
masy
drewna wykazały, że nawet po 5 miesiącach rozwoju nie zaobserwowano wyraźnego rozkładu drewna ani zmian jego
udarności
. Grzyb ten może zasiedlać i przebarwiać nie tylko drewno sosny zwyczajnej, lecz również drewno
sosny Banksa
,
świerku
,
jodły
,
daglezji
,
limby
,
cisu
,
modrzewia
, a nawet
buka
,
dębu
i
brzozy
.
Brunatnica łącznie z
czerwienią bielu
może prowadzić do znacznego obniżenia wytrzymałości drewna. Sinizna często maskuje brunatnicę (i inne
zabarwienia
) - brunatnicy od
zgnilizny
twardej często nie można odróżnić bez badań laboratoryjnych. Z tego powodu często siniznę i brunatnicę traktuje się jako poważną wadę.
Zbrunatnienie drewna, często zanikające wraz z przesychaniem, połączone z silnym, przykrym zapachem jest często cechą
twardzieli
jodeł
. W początkowym stadium, które może trwać dziesiątki lat, nie wpływa ono na obniżenie wytrzymałości drewna, później przechodzi w
zgniliznę
.
W twardzieli
dębów
występuje zbrunatnienie wewnątrz twardzieli zwane spalenizną.
Pomiar (podobnie jak
sinizny
): na przekroju czołowym
pnia
ustala się w sposób
szacunkowy
stosunek
powierzchni bielu porażonego do całej powierzchni bielu. Również na czole mierzy się głębokość strefy wadliwego drewna, a jej wymiar wyraża się w
cm
. Na pobocznicy pnia określa się ją szacunkowo lub przez pomiar długości i szerokości strefy wadliwego drewna i obydwa wymiary wyraża się w cm.