Eklektyzm starożytny - kierunek filozoficzny starożytności, łączący w sobie elementy z różnych doktryn filozoficznych, zwłaszcza hellenistycznych - epikureizmu , sceptycyzmu i stoicyzmu . Eklektyzm można podzielić na grecki ( Akademia Platońska ) i rzymski (przede wszystkim Cyceron ).

Czwarta Akademia (przezwyciężanie sceptycyzmu)

Filon z Laryssy nauczał, że mimo że stoickie kryterium prawdy nie wytrzymuje krytyki sceptycyzmu , nie wynika z tego że rzeczy są niezrozumiałe obiektywnie, lecz że to my ich nie rozumiemy. Może istnieć jakieś inne kryterium prawdy które taką krytykę wytrzyma, ponieważ z natury rzeczy mogą być zrozumiałe.

Nie należy więc całkowicie odrzucać pojęcia prawdy. Należy przyjąć odróżnienie prawdy od fałszu, choć nie posiadając kryterium odróżniania tego co jest prawdą i posiadając jedynie pozory, możemy stwierdzić tylko to co prawdopodobne.

Filon przyjmuje prawdę odciśniętą w duszy i umyśle , której jednak nie można ująć ani zrozumieć na poziomie obiektywnej pewności.

Piąta Akademia

Antiochos z Askalonu nauczał, że prawda istnieje i jest poznawalna. Był przekonany że nauki Platona i Arystotelesa , a także nauki stoików mówią to samo. Kierunki te wyrażały te same treści za pomocą różnych słów.

W fizyce , logice i etyce popierał stoików. Nauczał życia zgodnego z rozumną naturą. Zarówno cnota , jak i dobra materialne są konieczne do szczęścia.

Eklektyzm rzymski

Za najbardziej reprezentatywnego przedstawiciela eklektyzmu rzymskiego uznaje się Cycerona . Był on doskonale obeznany z doktrynami głównych szkół filozoficznych swoich czasów. Tworząc swoją syntezę filozoficzną czerpał z wszystkich szkół oprócz epikureizmu, który był obiektem jego krytyki. Brak zgody różnych szkół co do podstawowych kwestii filozoficznych, doprowadził Cycerona do wniosku, że nie można stwierdzić pewników co do prawdy można jedynie pewne rzeczy przyjąć za prawdopodobne. Z tego powodu należy się kierować tym, co wspólne różnym szkołom, a więc pozytywnym podobieństwem.

Źródła

• Dodatkowe informacje ze strony http://www.religieifilozofie.prv.pl za zgodą autora
• Giovanni Reale Historia filozofii starożytnej, tom III, Lublin, RW KUL, 1999
• Władysław Tatarkiewicz Historia filozofii, tom I, Warszawa, PWN, 1999