Marmolada
Marmolada
Państwo	Włochy
Pasmo	Dolomity , Alpy Wapienne
Wysokość	3343 m n.p.m.
Wybitność	2131 m
Pierwsze wejście	1864 Paul Grohmann
Marmolada
46°26'07″N 11°50'56″E / 46.43528, 11.84889 Na mapach: 46°26'07″N 11°50'56″E / 46.43528, 11.84889

Marmolada (3343 m n.p.m.) to góra w północno-wschodniej części Włoch , na wschód od Trydentu , jest to najwyższy szczyt Dolomitów . Administracyjne Marmolada leży na granicy dwóch regionów: Wenecja Euganejska i Trydent-Górna Adyga . Nazwa masywu pochodzi z języka ladyńskiego, w którym oznacza "błyszcząca", co związane jest z leżącym na północnej flance szczytu lodowcem Ghiacciaio della Marmolada. Ze względu na lodowiec widziana od północy Marmolada posiada charakterystyczny wygląd, odróżniający ją od innych szczytów Dolomitów.

Położenie i okolica

W kierunku wschodnim ze szczytu biegnie grań. W kierunku południowym masyw załamuje się, tworząc pionową, ośmiuset metrową ścianę. Jest to jedna z najbardziej popularnych i wymagających ścian wspinaczkowych w Dolomitach. W kierunku północnym biegnie stosunkowo łagodny, jedyny duży lodowiec w Dolomitach (Lodowiec Marmolada).

Grań Marmolady składa się z kilku szczytów. Są to kolejno od zachodu na wschód:

• Punta Penia (3343 m n.p.m.),
• Punta Rocca (3309 m n.p.m.),
• Punta Ombretta (3230 m n.p.m.),
• Monte Serauta (3069 m n.p.m.),
• Pizzo Serauta (3035 m n.p.m.).

Na szczyt Punta Rocca można dostac się kolejką linową otwartą w 2005 roku. Na szczyt Punta Penia można dostac się ubezpieczoną drogą ( via ferrata ) biegnącą po grani od zachodu.

Historia

Przed I wojną światową granica pomiędzy Austrią i Włochami biegła przez Marmoladę (w języku niemieckim Marmolata). W czasie wojny przez masyw przechodziła linia frontu . Żołnierze austriaccy zakwaterowani byli w tunelach biegnących w północnym czole lodowca, natomiast włoscy stacjonowali na południowych, skalnych urwiskach masywu. Po regresji lodowca odnajdywane bywały rzeczy należące do żołnierzy.

Podanie o Lodowcu Marmolada

Lodowiec Marmolada

Podanie o Południowym Tyrolu opisuje legendarne powstanie lodowca. Początkowo na Marmoladzie nie było żadnego lodu ani śniegu, ale żyzne pastwiska i łąki. Przed sierpniowym świętem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny rolnicy przerwali jak zwykle sianokosy i udali się do doliny, by iść do kościoła. Pomimo że w święta obowiązywały dwa dni wolne od pracy, jeden z nich przepracowali cały, aby bezpiecznie zebrać suche siano i poukładać je w stogi. Wtedy zaczął prószyć śnieg i padał tak długo, dopóki w końcu cała Marmolada nie pokryła się lodowcem.

• Podania, Baśnie i Historie z Południowego Tyrolu. Część 1: Doliny Wipp, Puster, Gader. (Sagen, Märchen und Schwänke aus Südtirol. Band 1: Wipptal, Pustertal, Gadertal). Zebrane przez Willi Mai. Pod redakcją i z komentarzem Leandera Petzoldta na zlecenie Towarzystwa Przyjaciół Tyrolskiej Kultury Ludowej. Wydawnictwo Tyrolia-Verlag Innsbruck, Wiedeń 2000.

Pierwsze zdobycie

Paul Linke (1844-1917), Krajobraz z Południowego Tyrolu z widokiem na Marmoladę

Szczyt po raz pierwszy został zdobyty w 1864 przez Paula Grohmanna .

Linki zewnętrzne

• Bardzo dobry opis regionu na topo.uka.pl
• Opis wejścia na szczyt (Janusz Rosiek)
• "Muzeum Wielkiej Wojny" na Marmoladzie
• Zdjęcia M. Klübera i jego panoramy z opisami szczytów:
  • Panorama 360° z zachodniej grani
  • Panorama z Contrin
• Graficzna panorama góry:
  • północna
  • południowa