Schizma akacjańska – okres zerwania wspólnoty między
Kościołem rzymskim
i
patriarchatem konstantynopolitańskim
w latach
484
-
519
.
Przyczyną schizmy były opory części
chrześcijaństwa
wschodniego przed przyjęciem kanonów
soboru chalcedońskiego
. Na wschodzie, głównie w Egipcie, narastał spór między zwolennikami Chalcedonu a
monofizytami
. Ostatecznie w sprawę wmieszał się cesarz
Zenon Izauryjczyk
, który postanowił wygasić spory dogmatyczne i przywrócić jedność ze zwolennikami monofizytyzmu.
W
482
roku z inicjatywy cesarza ogłoszono dokument (a właściwie list do Kościoła Egiptu) zwany
Henotikon
(Akt Jedności). Dokument uznawał za podstawę wiary jedynie kanony pierwszych trzech soborów i nakładał anatemę na tych którzy głosili inne doktryny w Chalcedonie czy gdziekolwiek indziej. Kościół wschodni przywrócił jedność z monofizytami, jednak za cenę zerwania jedności z Rzymem. W
484
roku papież
Feliks III
wezwał Zenona do przyjęcia postanowień soboru w Chalcedonie i obłożył ekskomuniką patriarchę Konstantynopola
Akacjusza
.
Po śmierci Akacjusza w
489
r. i następnie w
491
Zenona nowy patriarcha Konstantynopola Eufemiusz próbował przywrócić łączność z Rzymem, zwłaszcza że poparcie dla Henotikonu wśród ortodoksyjnego społeczeństwa bizantyjskiego było znikome. Następca Zenona na tronie cesarskim,
Anastazjusz I
był jednak zwolennikiem monofizytyzmu i złożył Eufemiusza z urzędu, utrzymując schizmę przez 27 lat swojego panowania.
Schizma zakończyła się dopiero w
519
r., gdy nowy cesarz
Justyn I
przyjął ponownie kanony soboru chalcedońskiego.
Zobacz też
Bibliografia
-
Steven Runciman
: Teokracja bizantyjska. Katowice: Wydawnictwo Książnica, 2008. . .
- Encyklopedia historyczna świata. Tom IV. Kraków: Wydawnictwo Opres, 2000. . .