Demokryt nie uznawał duszy jako substancji różnej od materii. Dusza to zespół atomów, które dzięki małym i idealnie okrągłym kształtom są subtelniejsze i ruchliwsze od innych.
Atomy "duchowe" spełniają różne funkcje w narządach cielesnych - mózg jest siedliskiem myśli, serce - gniewu, wątroba - pożądań.
Koncepcja ta umożliwiła atomistom tłumaczenie różnych zjawisk i procesów zarówno fizycznych, jak i psychicznych.