Bibliografia
BibliografiaDział bibliograficzny w bibliotece uniwersyteckiej w Grazu Bibliografia (
gr.
βιβλιο - książka + γραφία - piszę) – termin oznaczający zarówno uporządkowany według pewnych kryteriów i spełniający określone zadania informacyjne wykaz (spis) dokumentów pisanych, jak i dział nauki o utworach
piśmiennictwa
definiujący zasady tworzenia wspomnianych spisów. Bibliografia (spis)Bibliografią jest wykaz odrębnych jednostek piśmienniczych, zestawiony z utworzonych według ustalonych zasad
opisów bibliograficznych
tych jednostek. Wykazy takie są opracowywane w różnych celach, i najczęściej spotykanymi są bibliografie biblioteczne lub zasobowe oraz bibliografie (w) indywidualnej publikacji (przypublikacyjne). Bibliografie biblioteczne (zasobowe) mają postać katalogów opisów bibliograficznych dokumentujących i inwentaryzujących całość lub udostępnianą część zasobów piśmienniczych zgromadzonych w danej instytucji – bibliotece, składnicy, archiwum. Bibliografia przypublikacyjna (załącznikowa) stanowi pożądany lub obowiązkowy element utworów piśmienniczych mających charakter informacyjny i/lub naukowy, a więc takich, które mają umożliwić weryfikację zawartych w nich treści. Do takich utworów należą m.in. książki naukowe, popularnonaukowe, zawodowe, rozprawy i artykuły naukowe, sprawozdania z prac badawczych. Autorzy takich publikacji najczęściej tworzą ich treść nie tylko na podstawie osobistych przemyśleń oraz badań, ale też zestawiają je z danych uzyskanymi z innych źródeł lub z takich źródeł korzystają albo też cytują niezbędne fragmenty in extenso. Jednocześnie w takim przypadku autor ma obowiązek dokładnego wskazania wykorzystanego źródła. Jest to wykonywane przez utworzenie określonego zestawu informacji zwanego opisem bibliograficznym, a zamieszczanego w publikacji na różne sposoby – przez wplecenie w tekst główny, lub wystąpienie w
przypisach
do poszczególnych fragmentów tego tekstu (tworząc przypis bibliograficzny), w podpisach pod ilustracjami, a także w przypisach tablicowych lub w tytułach tablic, wreszcie w postaci odrębnego wykazu tych opisów umieszczanego w końcu publikacji. Ta ostatnia postać – rozwiązanie zalecane i najczęściej stosowane – stanowi bibliografię lub literaturę przedmiotu i jest tytułowana Bibliografią, Piśmiennictwem, Wykazem literatury, Literaturą lub podobnie. Zasady tworzenia wykazów bibliograficznych, ze wskazaniem odpowiednich norm polskich i międzynarodowych, podaje m.in. Barbara Osuchowska i Robert Chwałowski. Według Barbary Osuchowskiej (Poradnik ..., str. 168-169) bibliografie są tworzone według najróżniejszych, zależnych od autora, koncepcji merytorycznych. Są więc bibliografie przedmiotu – pełne lub częściowe, wykazy wybranych pozycji źródłowych najnowszych lub obejmujących również starsze, spisy szczegółowe lub ogólne, podstawowe lub uzupełniające, pozycji tylko w konkretnym języku (np. polskim lub obcym), prac cytowanych, i in., wreszcie mogą występować niekiedy bardzo cenne bibliografie adnotowane, w których autor poszerza pozycje wykazu własnymi komentarzami (co czyni taką pozycję identyczną do przypisu). Również hasła w encyklopediach mogą zawierać bibliografie, ale nie jest to wymóg powszechny, natomiast w Wikipedii z zasady większość haseł powinna zawierać takie spisy. Według innych kryteriów można podzielić bibliografie na: - ogólne – o pełnym zakresie i zasięgu terytorialnym (bibliografie narodowe, czyli bazy BN);
- specjalne – o ograniczonym zakresie i zasięgu terytorialnym (bibliografie wydawnictw zwartych, zawartości czasopism, osobowe, prac magisterskich lub podyplomowych);
- dziedzinowe (z określonej dziedziny wiedzy, tematyki), a w tym:
- oprogramowania – lista wszystkich dokumentów mających związek ze specyfikowanym oprogramowaniem, w tym wszelkiego rodzaju dokumentacja, podręczniki, literatura na temat używanych narzędzi i opisy stosownych norm[1];
- adnotowane – zawierające informacje o treści opisywanej publikacji;
- terytorialne, w tym narodowe – podmiotowe (dzieła wydane na terytorium danego regionu) i przedmiotowe (dotyczące określonego terytorium);
- ikonograficzne – rycin, drzeworytów, miedziorytów, ilustracji, obrazów, dzieł sztuki;
- osobowe – podmiotowe (publikacje określonej osoby) i przedmiotowe (dotyczące określonej osoby), występują np. w hasłach biograficznych w Wikipedii;
- bieżące – rejestrujące dokumenty na bieżąco, w ciągu tygodnia, miesiąca, roku;
- retrospektywne – dla dokumentów wydanych co najmniej na rok przed rejestracją)
- prospektywne – spis dokumentów przygotowanych do opublikowania lub będących w toku publikacji;
- kompletne – wszystkie dokumenty o określonych cechach;
- selektywne (wybiórcze) – zalecające niektóre dokumenty o określonych cechach.
Pierwszymi bieżącymi bibliografiami narodowymi w
Europie
i na
świecie
były: -
1797
–
1810
– Journal typographique et bibliographique (Francja)
-
1825
– Allgemeine Bibliographie fur Deutschland (Niemcy)
-
1837
– Publisher's circular (Wielka Brytania)
-
1870
– Bibliografia polska (zabór austriacki Polski)
-
1872
– Publisher's weekly (USA)
-
1898
– Cumulative book index (USA)
Z obcojęzycznych bibliografii dotyczących Polski mozna wymienić: -
1969
- Bibliographie sur la Pologne. Pays - Histoire - Civilisation, Varsovie, PWN
-
1971
- Bibliographie des travaux des historiens polonais en langues étrangères parus dans les années 1945-1968 (opracowanie: Stefania Skwirowska, Wrocław, Ossolineum)
Od
lat 50. XX wieku
rozwijają się nowe formy bibliografii, jak np.: - treści bieżące (current contents) – publikowane na bieżąco kopie spisów treści czasopism naukowych,
-
indeks cytowań
– opisy dokumentów cytowanych w przypisach i bibliografii załącznikowych wraz z opisami utworów je cytujących.
Bibliografia (nauka)Zasady tworzenia bibliografii i opisów bibliograficznych są m.in. przedmiotem i celem działu nauki - bibliografii. Zajmuje się ona teoretycznym i praktycznym badaniem oraz opisywaniem dokumentów pisanych, w tym książek, zestawianiem ich spisy na użytek nauki i praktyki, a także wypracowywaniem metodyki sporządzania spisów bibliograficznych. Spośród polskich bibliografów można wymienić
Karola Estreichera
,
Stanisława Estreichera
i
Joachima Lelewela
. Zobacz teżPrzypisy- ↑ Roger S. Pressman: Praktyczne podejście do inżynierii oprogramowania. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2004. .
Bibliografia- Robert Chwałowski: Typografia typowej książki. Gliwice: Helion, 2002. .
- Barbara Osuchowska: Poradnik autora, tłumacza i redaktora. Warszawa: Inicjał, 2005. .
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Bibliografia":
Dzień Zaduszny
...
Mieszko II Lambert
Sylwetka Mieszka II w źródłach6 Rodzina6.1 Przodkowie6.2 Żona6.3 Dzieci7 Zobacz też8 Przypisy9 Bibliografia MłodośćMieszko II już za życia ojca był aktywny politycznie, co pozwala ...
Trzcina cukrowa
Gwinei
. Uprawiana jest wszędzie w strefie tropikalnej.Spis treści1 Morfologia2 Biologia3 Zastosowanie4 Uprawa5 Bibliografia MorfologiaZbiór trzciny.
Plantacja
trzciny na
Maderze
.
Łodyga
Źdźbło
osiąga wysokość do 2–6 (8) m ...
Oddychanie komórkowe
CO26.2.4 Oddychanie żelazowe i manganowe7 Kalendarium badań nad oddychaniem8 Zobacz też9 Przypisy10 Bibliografia11 Linki zewnętrzne Oddychanie komórkowe glukozą GlikolizaPierwszy etap
utleniania
heksoz
zachodzi w ...
Odense
treści1 Historia Odense2 Herb Odense3 Zabytki i inne atrakcje4 Miasta partnerskie5 Przypisy6 Bibliografia7 Linki zewnętrzne Historia OdenseDokładna data powstania miasta jest trudna do ustalenia. ...
Sztuka
Sztuka a estetyka4 Funkcje sztuki5 Dziedziny sztuki5.1 Sztuki plastyczne6 Periodyzacja sztuki7 Przypisy8 Bibliografia9 Zobacz też10 Linki zewnętrzne Definicje sztuki Antyczna i średniowieczna definicja sztukiWyraz ...
Kazimierz Wołkowycki
1923–1926. Należał do frakcji polskiej. W parlamencie zajmował się głównie sprawami socjalnymi. BibliografiaMieczysław Jackiewicz, "Polacy na Litwie 1918-2000", Warszawa 2003
Krzysztof Buchowski
, "Polacy w niepodległym ...
Wiktor Sukiennicki
w świetle oficjalnych publikacji władzy radzieckiej, cz. 1/Wiktor Sukiennicki, (1937), Wilno 1938. BibliografiaWiktor Sukiennicki, La souverainete des etats en droit international moderne / par ...
Julius Jewelowski
opuścił
Gdańsk
i osiadł w
Wielkiej Brytanii
, gdzie mieszkał do końca życia. BibliografiaAndrzejewski Marek, "Ludzie Wolnego Miasta Gdańska (1920-1939)", Gdańsk 1997, ...
Huldrych Zwingli
prawdziwej i fałszywej religii (
1525
). Jego spadkobiercą duchowym stał się
Jan Kalwin
. BibliografiaGeorge R. Potter, Zwingli, wyd.
PIW
,
Warszawa
1994
. ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Bibliografia":
Jak przygotować prezentację maturalną z języka polskiego (plansza 19)
...
Aldehydy i ketony (plansza 33)
e height=380 width=770 >
Bibliografia
„Repetytorium od A do Z” Klimaszewska
„Wstęp do chemii organicznej” Kupryszewski
„Chemia 2”– podręcznik ...
15. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (plansza 16)
le height=380 width=770 >
Bibliografia
P. Leszczyński, T. Snarski: Wiedza o społeczeństwie. Vademecum maturalne 2008. OPERON, Gdynia ...
|