Buławinka czerwona
Systematyka [1][2]
Królestwo :	grzyby
Gromada :	woreczniaki
Klasa :	Sordariomycetes
Rząd :	rozetkowce
Rodzina :	buławinkowate
Rodzaj :	buławinka
Gatunek :	buławinka czerwona
Nazwa systematyczna
Claviceps purpurea (Fr.) Tul. Annls Sci. Nat., Bot., sér. 3 20: 45 (1853)

Gatunek trujący

Buławinka czerwona w kłosie pszenicy

Buławinka czerwona (Claviceps purpurea) – gatunek grzybów należący do rodziny buławinkowatych (Clavicipitaceae).

Charakterystyka

Grzyb ten jest pasożytem, sprawcą choroby zwanej sporyszem zbóż i traw. Tworzy on przetrwalniki (sklerocja) w postaci długich, purpurowoczarnych rożków (rogali) wyrastających z dojrzałych kłosów zbóż i traw (rzadziej). W okresie kwitnienia zarodniki buławinki dostają się na znamiona słupków roślin (głównie zbóż i traw ).

Rozwój

Grzyb rozwija się wewnątrz słupka wypełniając go całkowicie splecioną masą strzępek tworzących podkładkę. Podkładka wytwarza na powierzchni masę konoidów, wytwarzając jednocześnie słodki sok przywabiający owady , które przenoszą konoida i rozprzestrzeniają grzyba.Gdy okres porażonej rośliny dobiega końca, podkładka powiększa się i otacza czarną twardą ścianką z mocno splecionych strzępek.W ten sposób powstają przetrwalniki zwane sklerotką ( sporysz ). W tym stadium grzyb zimuje. Na wiosnę z przetrwalnika wyrastają trzoneczki zakończone kulistymi głowami w których tworzą się otocznie z zarodnikami. Zarodniki wyrzucane są z worków w czasie kwitnienie zbóż i rozwijają się dalej jeśli trafią na słupek.^[3]

W przeszłości zakażenia zbóż buławinką czerwoną były przyczyną znacznych strat ekonomicznych i zatruć. Obecne metody uprawy praktycznie wyeliminowały tę chorobę.

Synonimy

• Claviceps microcephala (Wallr.) Tul., Annls Sci. Nat., Bot., sér. 3 20: 49 (1853)^[2];
• Claviceps purpurea f. secalis Krebs^[2];
• Claviceps purpurea var. agropyri Tanda, Journal of Agricultural Science, Special Issue 5: 99 (Tokio, 1981)^[2];
• Claviceps purpurea var. purpurea (Fr.) Tul., Annls Sci. Nat., Bot., sér. 3 20: 45 (1853)^[2];
• Claviceps purpurea var. spartinae R.A. Duncan & J.F. White, Mycotaxon 81: 18 (2002)^[2];
• Cordyceps microcephala (Wallr.) Berk. & Broome^[2];
• Cordyceps purpurea (Fr.) Berk.^[2];
• Kentrosporium microcephalum Wallr.^[2];
• Pseudocenangium purpureum (Fr.) A. Knapp^[2];
• Sclerotium clavus DC., in de Candolle & Lamarck, Fl. franç., Edn 3 5/6: 115 (Paryż, 1815)^[2];
• Sphacelia segetum Lév., Mém. Soc. Linn. 5: 587 (Paryż, 1827)^[2];
• Sphaeria purpurea Fr., Syst. mycol. 2(2): 325 (Lund, 1823)^[2].

Przypisy