Śmierć Dydony, Giovanni Battista Tiepolo

Dydona (również Elissa; łac. Dido, poetycki przydomek Didona nadał jej Wergiliusz ) – według Eneidy Wergiliusza legendarna założycielka Kartaginy i jej pierwsza królowa.

Według innej legendy spisanej przez historyka sycylijskiego , Greka Timajosa , w IX w. p.n.e. oraz rzymskiego autora Pompejusza Trogusa , z dalekiego Tyru zbiegła garstka jego mieszkańców na północne wybrzeża Afryki , niedaleko fenickiej kolonii, Utyki . Przywódczynią kolonistów była Dydona (zwana też Eliszą, Elissą), która uciekła, ponieważ brat Pigmalion zabił jej męża Acharbasa. W jej otoczeniu znajdowali się bogaci Fenicjanie (nie jest wyjaśnione dlaczego, prawdopodobnie to oni uciekali), w drodze zatrzymali się na Cyprze , skąd zabrano arcykapłana i dużą grupę dziewcząt. Gdy wysiedli na ląd, otoczyli ich Numidyjczycy (autochtoni) i zaczęły się pertraktacje. Ostatecznie Dydonie użyczono takiego skrawka ziemi na wybrzeżu, jaki obejmie skóra wołu. Dydona pocięła ją na wąskie paski i objęła nimi miejsce, na którym wzniesiono Byrsę ( łac. "skóra"), akropol Kartaginy. Imię Elissy zostało zmienione przez tubylców na Dydona, co oznacza wędrowniczka. Używane poprzednio imię pochodzi od fenickiego bóstwa El - być może więc Elissa była w Fenicji jego kapłanką. Gdy założone przez nią miasto rozkwitło, chciwy jej bogactw Jarbas (Iarbas, Hiarbas) poprosił o jej rękę, grożąc w razie odmowy wojną. Aby uniknąć małżeństwa z barbarzyńskim królem i pozostać wierną zamordowanemu mężowi, Dydona wstąpiła na zapalony stos i przebiła się sztyletem.

Wergiliusz w Eneidzie cofnął legendę o Dydonie do czasów Eneasza . Tam Dydona odbiera sobie życie na stosie, gdy umiłowany Eneasz opuszcza ją, na rozkaz Jowisza . Postać Dydony pojawia się również w operze Hectora Berlioza – Trojanie.