Deuter (2H, D) – stabilny
izotop
wodoru
występujący naturalnie w ilości ok. 1 atomu na 7000 atomów protu (wodoru zwykłego, 1H).
Jądro
deuteru, noszące nazwę
deuteron
, składa się z jednego
protonu
i jednego
neutronu
, podczas gdy jądrem wodoru jest jeden proton.
Masa atomowa
deuteru jest około dwukrotnie większa od izotopu 1H i wynosi 2,0140
Da
.
Deuter został odkryty w
1931
przez
Harolda Claytona Ureya
, chemika z
Columbia University
- za odkrycie to otrzymał
nagrodę Nobla z chemii
w
1934
.
Ze względu na małą masę i mały
przekrój czynny
(0,11 σ/fm2) deuter jest dobrym
moderatorem
szybkich
neutronów
[1].
Związki
deuteru (np.
ciężka woda
) wykorzystywane są w
reaktorach jądrowych
.
Deuter może zastępować zwykły
wodór
we wszystkich związkach, co skutkuje zwykle niewielkimi, lecz stosunkowo łatwymi do zmierzenia, zmianami ich właściwości fizycznych i chemicznych.
Woda
zawierająca atomy deuteru nosi nazwę "
ciężkiej wody
". W zależności od składu izotopowego wodoru ciężka woda może mieć wzór:
- HDO - jeden z dwóch atomów wodoru jest zastąpiony deuterem
- D2O - obydwa wodory są zastąpione deuterami
Przypisy
- ↑ Jerzy Sobkowski, Małgorzata Jelińska-Kazimierczuk: Chemia jądrowa. Warszawa: Adamantan, 2006, s. 82. .
Zobacz też