Sens życia – istota i cel ludzkiej egzystencji, powołanie człowieka, to, co uzasadnia trud życia i czyni je wartym przeżycia. Pytanie o sens życia jest jednym z podstawowych zagadnień różnych systemów
filozoficznych
i
religijnych
, a odpowiedź na nie, jak się uznaje, zawiera całą
mądrość
ludzkości. Pojęcie to odwołuje się do
transcendentnego
widzenia świata jako drogi. Często podlega ostrej krytyce, szczególnie w środowisku
filozofów analitycznych
(zob.
Józef Maria Bocheński
).
W
psychologii
pojęcie to dotyczy klarownego i możliwego do zaaprobowania kierunku działania na przyszłość, co implikuje
normalne
funkcjonowanie człowieka. Badaniami nad sensem życia zajmował się
psychiatra
Viktor Frankl
, który wprowadził pojęcie
nerwicy neogennej
(bądź noogennej).
Posiadanie sensu życia przez człowieka jest koniecznym warunkiem rozwoju i samorealizacji[]. Włączenie tego problemu do
psychologii osobowości
przyczyniło się do lepszego zrozumienia uwarunkowań zachowań samobójczych.
W wielu społecznościach dyskusja o sensie życia jest tematem
tabu
, gdyż sens życia wyznaczają w nich normy religijne,
ideowe
lub
kulturowe
. Większość ludzi, bardziej lub mniej świadomie, wyznacza sobie sens życia indywidualnie; wspomagając się swoimi: wierzeniami, przekonaniami, wiedzą i uczuciami.
Niezależnie od wyznawanych
wartości
sens życia rozumiemy głównie jako relację do:
- dążenia do pełnienia albo rezygnacji z różnych funkcji i ról w życiu rodzinnym i społecznym,
- ostatecznego celu istnienia człowieka jako osoby i sposobów dojścia do niego zgodnie z własnymi przekonaniami,
- sensu podejmowania lub unikania: cierpień, niedogodności, trudności i wyrzeczeń,
- sensu czerpania satysfakcji i przyjemności.
Filozoficzne koncepcje sensu życia
- Powołaniem człowieka jest realizacja jego najwyższych kwalifikacji - rozumu i
cnoty
, stawanie się doskonalszym
moralnie
i mądrzejszym (przekonanie dominujące od starożytności po współczesność).
- Człowiek żyje, aby gromadzić dobre doświadczenia, które są wartościowe jako takie (np.
epikureizm
).
- Człowiek, tworząc siebie poprzez próby określenia swego powołania, boryka się z problematyką egzystencji - która nie ma określonego sensu ani celu (np.
egzystencjalizm
).
Bibliografia
Słownik filozofii. Kraków: Zielona Sowa, 2006. .
Zobacz też
Linki zewnętrzne