Gorol – w mowie śląskiej etnocentryczne określenie osoby spoza Śląska i Polaków mieszkających na Górnym Śląsku. Przez mieszkańców śląskiej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego słowo to jest używane również do określenia mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego (terenów po wschodniej stronie rzeki Brynicy ) oraz ogólnie spoza Śląska. Niekiedy słowo gorol może przyjąć znaczenie obraźliwe, mające charakter poniżenia osoby w znaczeniu "ten gorszy".

Określenie gorol powstało w połowie XIX wieku , kiedy to Śląsk połączono koleją z dalszymi ziemiami i kontakty Ślązaków z ludźmi spoza regionu stały się częstsze. Charakterystyczni stali się wtedy przyjeżdżający masowo na Śląsk górale z Małopolski , zmierzając do pracy na zachód Europy lub do Ameryki , ale też po prostu, by handlować swoimi ludowymi wyrobami. Określenie powstało w śląskich miastach, natomiast samo słowo gorol oznaczało po prostu mieszkańca gór, czyli górala, po śląsku górol ( śląs. gůrol).

Obecnie coraz częściej zaznacza się rozróżnienie w wymowie gůrol (‘mieszkaniec gór’) od gorol (‘osoba spoza Śląska’). Wynikło to z częstych od początku XX wieku turystycznych wypraw mieszkańców śląskich miast w góry Beskidu Śląskiego lub do Limanowej . Wcześniej, przed zakończeniem I wojny światowej , mieszkańcy śląskich miast z części należącej do Prus mieli ograniczony kontakt z mieszkańcami gór w śląskiej części Austro-Węgier ( Śląsk Austriacki ).

W okolicach Opola zamiast słowa gorol często używa się określenia chadziaj (pisane również hadziaj, hadźaj)^[1].

Przypisy

Zobacz też

• Hanys
• Wasserpolen