Język cachurski (czasem także: cachski, nazwa własna ЦIахьна миз,
ros.
цахурский язык) należy do rodziny
języków kaukaskich
. Zaliczany jest do podgrupy lezgińskiej języków kaukaskich (tzw. języki nachsko-dagestańskie). Jest blisko spokrewniony z
językiem rutulskim
.
Język ten jest używany jest przez
Cachurów
, rdzenną ludność
kaukaską
, zamieszkującą kilka
aułów
w południowym
Dagestanie
w dolinie rzeki Samur i częściowo w północnej części
Azerbejdżanu
. Liczbę użytkowników języka cachurskiego ocenia się maksymalnie na ok. 17-20 tys. osób.
Wyróżnia się trzy
dialekty
języka cachurskiego. Jest to
język ergatywny
, posiadający 4
klasy nominalne
oraz 18
przypadków
. System wokaliczny i konsonantyczny jest rozbudowany.
Akcent
dynamiczny, pada najczęściej na drugą sylabę od początku wyrazu (np. хьунáшше "kobieta", гынéй "chleb"), choć może padać także na sylabę pierwszą (np. óхьанас "jeść", óкIанас "pisać").
Alfabet cachurski z lat 1934-1938
Pierwsze informacje o próbach stworzenia piśmiennictwa cachurskiego pochodzą z
XIII w.
, kiedy to dokonywano nielicznych przekładów
arabskich
tekstów liturgicznych na cachurski. Później jednak norma literacka nie była rozwijana; teksty zapisywano najczęściej w
języku perskim
bądź
tureckim
. W latach 30.
XX w.
podjęto ambitną próbę stworzenia nowego piśmiennictwa cachurskiego, zapisywanego łacinką, lecz zakończyła się ona niepowodzeniem. Na początku lat 90. podjęto próbę stworzenia dla języka cachurskiego normy literackiej, opartej na
cyrylicy
. Dla potrzeb piśmiennictwa opracowany został alfabet, oparty na cyrylicy. Od 1995 r. w języku cachurskim ukazuje się gazeta Nur (Нур, tj. Świat).
Linki zewnętrzne
