Języki fińskie – czasem nazywane zachodniougrofińskimi – jedna z dwu podgrup językowych (obok
ugryjskich
) wchodzących w skład
grupy ugrofińskiej
języków uralskich
. Języki z tej grupy używane są przez ponad 9 mln osób zamieszkujących na północno-wschodnim wybrzeżu Bałtyku i we wschodniej Skandynawii (
języki bałtyckofińskie
i
lapońskie
w
Estonii
,
Finlandii
,
Szwecji
,
Norwegii
i
Karelii
) oraz w
Rosji
: północno-wschodni skrawek
Europy
(
Republika Komi
) i na zachód od
Uralu
(pozostałe zespoły językowe –
Udmurcja
,
Mari Eł
i
Mordwa
). Ponad połowa osób posługujących się językami fińskimi używa języka fińskiego; wiele pozostałych języków z tej grupy zagrożonych jest wymarciem.
Języki fińskie są kontynuacją hipotetycznego
prajęzyka
proto-ugro-fińskiego. Na ich rozwój miały także wpływ liczne zapożyczenia z języków
słowiańskich
,
bałtyckich
i
germańskich
.
Niegdyś ludy używające języków fińskich zamieszkiwały w sposób ciągły obszar całej północno-wschodniej
Europy
, lecz w średniowieczu wiele z nich zostało wypartych lub zasymilowanych przez
Słowian
,
Bałtów
i ludy tureckie. Obecnie większość terenów zamieszkanych przez ludy fińskie stanowią "wyspy" położone na ziemiach słowiańskich.
Do zapisu większości języków fińskich stosuje się
alfabet łaciński
, natomiast w
Rosji
do zapisu języków:
mordwińskiego
,
maryjskiego
.
udmurckiego
,
komi
i
komi-permiackiego
używa się
cyrylicy
. Wschodnie
języki lapońskie
zapisywane są przy pomocy
cyrylicy
zarówno w
Rosji
, jak i
Finlandii
, a zachodnie języki lapońskie – alfabetem łacińskim.
Cechą charakterystyczną języków z tej grupy jest duża liczba
przypadków
(do 24 w
języku wepskim
).
Klasyfikacja języków fińskich (nie obejmująca języków wymarłych)
-
języki bałtyckofińskie
(6,5 mln)
-
fiński
(5,2 mln)
-
estoński
(1,1 mln)
-
karelski
(150 tys.)
-
võro
(70 tys.)
-
wepski
(5 tys.)
-
iżorski
(0,2 tys.)
-
liwski
(0,1 tys.)
-
wotycki
( 0,1 tys.)
-
języki wołżańskie
(1,4 mln)
-
mordwiński (erzja i moksza)
(800 tys.)
-
maryjski
(
czeremiski
) (600 tys.)
-
języki permskie
(1,05 mln)
-
udmurcki
(
wotiacki
) (600 tys.)
-
komi
(
zyriański
) (300 tys.)
-
komi-permiacki
(150 tys.)
-
języki lapońskie
(35 tys.)
Zobacz też
