Frank Wilczek (ur.
15 maja
1951
) –
amerykański
fizyk
polsko
-
włoskiego
pochodzenia, profesor
fizyki
w
MIT
, noblista.
Razem z
H. Davidem Politzerem
i
Davidem Grossem
został w
2004
roku uhonorowany
Nagrodą Nobla
w dziedzinie fizyki, za pracę dotyczącą
asymptotycznej swobody
w teorii
silnych oddziaływań
między
cząstkami elementarnymi
.
Życiorys
Frank Wilczek urodził się w
Nowym Jorku
. Jego dziadkowie od strony ojca pochodzili z Polski. Babcia, Franciszka Żybura, do
1921
mieszkała w
Babicach
, gm. Krzywcza pow. przemyski; dziadek pochodził z okolic
Warszawy
.
W
1973
ożenił się z Betsy Devine i ma z nią dwoje dzieci, Amity i Mira.
Kariera naukowa
W
1973
na
uniwersytecie Princeton
(
Institute for Advanced Study
) odkrył wraz Davidem Grossem
asymptotyczną swobodę
, zgodnie z którą im bliżej siebie znajdują się
kwarki
, tym słabsza zachodzi między nimi interakcja; gdy kwarki są skrajnie blisko siebie, siły jądrowe między nimi są tak słabe, że zachowują się niemal jak swobodne cząsteczki. Teoria ta, opracowana niezależnie przez Politzera, jest istotna dla rozwoju
chromodynamiki kwantowej
.
Wilczek wniósł także wkład do rozwoju innych aspektów teorii pola kwantowego, fizyki materii skondensowanej,
astrofizyki
i fizyki cząsteczkowej.
Jego obecne zainteresowania naukowe to m.in.:
- "czysta" fizyka cząsteczkowa: związki między teoretycznymi ideami i obserwowalnymi zjawiskami
- zachowanie materii: ultrawysoka
temperatura
,
gęstość
i struktura fazowa
- zastosowanie fizyki cząstek w
kosmologii
- zastosowanie technik
teorii pola
w fizyce materii skondensowanej
- kwantowa teoria
czarnych dziur
Publikacje
Książki
- Fractional Statistics and Anyon Superconductivity, grudzień 1990
- Geometric Phases in Physics, grudzień 1988
- Longing for the Harmonies, kwiecień 1989 [polskie wydanie: W poszukiwaniu harmonii, maj 2007]
Linki zewnętrzne