W dziedzinie literatury odpowiednikiem Bergsona był M. Proust, pod jego wpływem zbliżyła się do bergsonizmu
/prąd literacki, ukształtowany na przełomie XIX i XX wieku pod wpływem filozofii Henri Bergsona (irracjonalizm, podniesienie rangi intuicji, wprowadzenie pojęcia pędu życiowego, rozważania na temat schematyzmu języka, który hamuje poznanie zmieniającej się dynamicznie rzeczywistości). Bergsonizm wywarł wpływ na inny późniejszy prąd literacki - symbolizm, ale także na twórczość pierwszych awangardystów oraz na powstanie techniki strumienia świadomości. Ślady nurtu można odnaleźć m.in w twórczości m.in. Jamesa Joyce’a. W Polsce bergsonizm stanowił inspirację dla B. Leśmiana)/
znaczna część nowego europejskiego powieściopisarstwa.
