Jaźń — podlega naciskowi ze strony świata zewnętrznego, ale jest naciskana jeszcze z dwu stron: działa na nią zarówno „ono” jak „nadjaźń”. „Ono” jakby od dołu, a „nadjaźń” od góry. Jaźń świadoma jest „pod dwoma ciśnieniami”, mniej lub więcej nieświadomymi: od dołu ciśnie na nią „ono” ze swymi popędami, a od góry „nadjaźń” broniąca nakazów społecznych. Każdą z tych trzech warstw psychiki rządzą inne prawa.
„Ono” - ma charakter hedonistyczny, dąży tylko do jednego: do osiągnięcia przyjemności. Ale w tym natrafia na opór zarówno przyrody, jak społeczeństwa — i łatwo wchodzi z nimi w konflikt.
„Jaźń” - zaś usiłuje uniknąć tego konfliktu, dlatego nie kieruje się już zasadą przyjemności, lecz zasadą realności, nie tym, co przyjemne, lecz co niezbędne: usiłuje uzgodnić popędy jednostki z warunkami życia, aby ją uratować od grożącej zagłady.
„Nadjaźń” - dąży do ograniczenia żądzy użycia, do opanowania popędów i przystosowania ich do możliwości społecznych.
Psychoanaliza ogranicza tradycyjną tezę psychologicznego hedonizmu: nie cały człowiek, lecz tylko jedna część jego osobowości dąży do przyjemności.
