I Brygada Legionów Polskich
Odznaka pamiątkowa I Brygady Legionów Polskich (wykonana z żelaza, rewers)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1914
Rozformowanie	1917
Dowódcy
Pierwszy	bryg. Józef Piłsudski
Ostatni	płk Marian Żegota-Januszajtis
Działania zbrojne
I wojna światowa ( bitwa pod Kostiuchnówką )
Organizacja
Podporządkowanie	4 Dywizja Piechoty (do 1916 ) Polski Korpus Posiłkowy
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Skład	patrz niżej

Orzełek legionowy

I Brygada Legionów Polskich, formacja Wojska Polskiego zorganizowana i dowodzona przez Józefa Piłsudskiego . Część Legionów Polskich

Pierwsza Kompania Kadrowa dowodzona przez Józefa Piłsudskiego ruszyła do boju na początku pierwszej wojny światowej . Jesienią 1914 roku Legiony rozrastały się bardzo szybko.

Po bitwie pod Krzywopłotami oddziały podległe Józefowi Piłsudskiemu skierowały się do Krakowa, gdzie 19 grudnia 1914 zostały przeformowane w brygadę. 22 - 25 grudnia 1914 r., w okresie klęsk ponoszonych przez Austrię, w ciężkich kilkudniowych walkach pod Łowczówkiem Brygada zdołała utrzymać swoje pozycje. W czasie ofensywy państw centralnych brygada walczyła także w bitwie pod Konarami , prowadziła pościg za Armią Rosyjską walcząc pod Raśną . Wchodziła wówczas skład 4 Dywizji Piechoty w II Korpusie armii austro-węgierskiej . Później, niemal przez rok, obsadzała front wołyński. W okresie ofensywy Brusiłowa toczyła ciężkie walki obronne pod Kostiuchnówką . Latem 1916 roku została wycofana z frontu, aby od września 1916, wchodząc w skład Polskiego Korpusu Posiłkowego , stać się podstawą do organizacji Wojska Polskiego.

Józefa Piłsudskiego , widząc, że tworzenie Wojska Polskiego nie postępuje zgodnie z jego i społecznymi dążeniami wydał tajne polecenie odmowy przysięgi legionistów, którą zażądały władze niemieckie. W lipcu 1917 roku doszło do kryzysu przysięgowego , gdy I i III brygady odmówiły przysięgi i zostały rozwiązane. Józef Piłsudski i płk Sosnkowski zostali osadzeni w Magdeburgu (w twierdzy). Żołnierzy i podoficerów internowano, zaś wyższych oficerów oddano do dyspozycji władz austriackich. Resztę legionistów skierowano do Polskiego Korpusu Posiłkowego.

Po odzyskaniu niepodległości żołnierze i oficerowie I Brygady zorganizowali 1 Dywizję Piechoty Legionów

Dowódcy

• brygadier Józef Piłsudski (grudzień 1914–wrzesień 1916),
• płk Kazimierz Sosnkowski (wrzesień 1916–październik 1916),
• płk Marian Januszajtis-Żegota (październik 1916–marzec 1917).

Skład

Sierpień-wrzesień 1914

Faktycznie jako 1 pułk legionów.

• I batalion - Albin Fleszar Satyr;
• II batalion - Mieczysław Neugebauer Norwid;
• III batalion - Edward Rydz Śmigły;
• IV batalion - Tadeusz Furgalski Wyrwa;
• V batalion - Michał Karaszewicz Tokarzewski;
• VI batalion rekrucki - Franciszek Pększyc Grudziński;
• szwadron kawalerii - Władysław Prażmowski Belina^[1].

grudzień 1914

Pułk został 19 grudnia 1914 r. przekształcony w Nowym Sączu w samodzielną brygadę w składzie trzech pułków po trzy bataliony:

• 1 Pułk Piechoty Legionów - mjr Edward Rydz Śmigły;

(I batalion - Kazimierz Paweł Bojarski Kuba; II batalion - Józef Wilczyński Olszyna; III batalion - Wacław Wieczorkiewicz Scewola);

• 2 Pułk Piechoty Legionów - Mieczysław Neugebauer Norwid;

(IV batalion - Michał Karaszewicz Tokarzewski (w jego zastępstwie: Franciszek Pększyc Grudziński); V batalion - Witold Rylski ; VI batalion - Albin Fleszar Satyr);

• 3 Pułk Piechoty Legionów - vacat^[2]

1915

Wbrew oficjalnemu podziałowi na pułki 1 i 5 podział wewnętrzny przeprowadzony był na trzy pułki 1, 2 i 3:

• 1 Pułk Piechoty Legionów - mjr Edward Rydz Śmigły (batalion I i III);
• 2 Pułk Piechoty Legionów - kpt. Leon Berbecki , (batalion II i IV); Według nomenklatury miał to być 5 pułk.
• 3 Pułk Piechoty Legionów - mjr Mieczysław Trojanowski Ryś, a następnie Michał Żymierski (Batalion V i VII). Pułk ten nosił od 1916 r. numerację 7-go. ^[3]
• 1 dywizjon kawalerii - Władysław Prażmowski Belina;
• 2 dywizjon artylerii - Ottokar Brzezina Brzoza;
• kompania saperów - kpt. Mieczysław Dąbkowski ;^[4]

Ważniejsze bitwy

• Łowczówek ( 22 - 25 grudnia 1914 )
• Konary ( 16 - 25 maja 1915 )
• Jastków ( 30 lipca - 3 sierpnia 1915 )
• Kamionka ( 4 - 7 sierpnia 1915 )
• Kostiuchnówka ( 4 - 6 lipca 1916 )

Przypisy

Bibliografia

• Wacława Milewska, Janusz Tadeusz Nowak, Maria Zientara, "Legiony Polskie 1914-1918", Kraków 1998.
• Wacław Lipiński, Walka zbrojna o niepodległość Polski 1905-1918, Warszawa 1935

Zobacz też

• My, Pierwsza Brygada
• Legiony Polskie
• Pierwsza Kompania Kadrowa
• historia Polski
• Juliusz Kaden-Bandrowski