kolor czerwony – kultura wielbarska w III wieku n.e.
kolor pomarańczowy – kultura czerniachowska

Tereny zasiedlone przez plemiona germańskie od II wieku p.n.e do IV wieku n.e według niemieckiego atlasu z r. 1954 ^[1].

Kultura czerniachowska – kultura archeologiczna epoki żelaza rozwijająca się między III w. n.e. a V w. n.e., na terenach obecnej środkowej i południowej Ukrainy , Mołdawii , Siedmiogrodu , Besarabii oraz północno-wschodniej Rumunii , gdzie zwana jest kulturą Sîntana de Mureş. Pierwotną lokalizację tej kultury stanowiły stepy nadczarnomorskie począwszy od II połowy III wiek n.e., następnie rozprzestrzeniła się nad dorzeczem dolnego Dniepru , na północnym wschodzie sięgnęła ujścia Desny oraz Dońca , zachodnią granicę występowania stanowiła Nizina Wołoska i Aluta .

Nazwa pochodzi od stanowiska archeologicznego w miejscowości Czerniachów ( obwód żytomierski ), badanego w latach 1900 - 1901 przez archeologa Wincentego Chwojkę .

Na przełomie II i III w n.e. nastąpiło stopniowe przesunięcie się części ludności z terenu dzisiejszej wschodniej Polski, gdzie archeolodzy wyróżniają kulturę wielbarską , na teren zachodniej Ukrainy. Porównanie tego zjawiska z informacjami pochodzącymi ze źródeł pisanych pozwala sądzić, że jest to odzwierciedlenie wędrówki germańskiego plemienia Gotów znad Bałtyku nad Morze Czarne. Oprócz wyżej wymienionych czynników na wykształtowanie się tej jednostki kulturowej miał wpływ miejscowy substrat sarmacki, elementy z kręgu dackiego i strefy leśno-stepowej oraz nadczarnomorskie ośrodki cywilizacji antycznej.

Kultura czerniachowska zanika stopniowo w pierwszej połowie V w. n.e., co najprawdopodobniej wiąże się z opuszczeniem terenów dzisiejszej Ukrainy przez Gotów, uciekających przed najazdami Hunów .

W wyniku ekspansji osadniczej na tereny zajęte poprzednio przez zróżnicowaną etnicznie ludność osiadłą kultury zarubinieckiej i koczowniczą ( Sarmaci ), zapoczątkowany został rozwój nowej kultury archeologicznej zwanej powszechnie czerniachowską. Na tym terenie pojawiają się następnie zespoły kulturowe uważane już za wczesnosłowiańskie, a mianowicie występująca na obszarze na zachód od środkowego Dniepru Kultura praska , a na południowym wschodzie Kultura pieńkowska .

Cechy charakterystyczne:

• birytualny obrządek pogrzebowy – groby jamowe ciałopalne oraz groby szkieletowe.
• znane pochówki warstwowe.
• pochówki niszowe – wpływy Sarmatów.
• wyposażenie grobowe:brak broni, często występowały części stroju, duża ilość amuletów.
• naczynia formowane na kole:duża ilość naczyń szklanych oraz glinianych amfor – handel ze strefą nadczarnomorską.
• monety rzymskie
• architektura kamienna – wpływy cywilizacji antycznej.
• dobrze rozwinięte rolnictwo metalurgia i garncarstwo. Lokalna produkcja szkła (Komarów nad Dniestrem).

zabytki kultury czerniachowskiej odkryte na cmentarzyskach w Mołdawii

Bibliografia

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Deutschen Archäologischen Instituts, przegląd zagadnień związanych z kulturą czerniachowską, zdjęcia, mapy ( niem. ). [dostęp 2010-07-23].
• początki Słowiańszczyzny rosyjski ( ang. ). [dostęp 2010-07-23].