Parzęczew –
wieś
w
Polsce
położona w
województwie łódzkim
, w
powiecie zgierskim
, w
gminie Parzęczew
.
Historia
Parzęczew to pierwotnie wieś książęca, nad strumieniem zwanym Gnidą, która została założona przez rodzinę Pomianów przybyłą z Wielkopolski. Pierwsza wzmianka o Parzęczewie pochodzi z
1385
roku. W
1421
r. Parzęczew otrzymał prawa miejskie na mocy przywileju wydanego przez
Władysława Jagiełłę
, jako miasto prywatne Wojciecha Parzęczewskiego, łowczego łowickiego. Mimo wielokrotnego potwierdzania przywilejów przez kolejnych monarchów, położone peryferyjnie miasto nie rozwinęło się w większy ośrodek, prawdopodobnie nigdy nie przekraczając liczby 1000 mieszkańców (w spisie z grudnia 1820 roku burmistrz Wasikiewicz podaje, że Parzęczew w 98 domach drewnianych i 1 murowanym zamieszkiwało 521 chrześcijan, 457 żydów i 21 obywateli innych wyznań). Prawa miejskie zostały Parzęczewowi odebrane w
1870
r. na mocy carskiej reformy administracyjnej.
W
1939
Niemcy wcielili Parzęczew do Rzeszy. Rządy nazistowskie w l.
1939
-
1945
przyniosły wymordowanie społeczności żydowskiej, tradycyjnie stanowiącej istotną część ludności Parzęczewa, hitlerowcy zniszczyli także drewnianą synagogę z XVIII wieku. W
1943
nazwę miejscowości zmieniono na Parnstädt. Wojska radzieckie zajęły Parzęczew 19 stycznia
1945
.
W latach 1975-1998
miejscowość położona była w
województwie łódzkim
.
Parzęczew zachował do dziś zręby miejskiego układu przestrzennego z obszernym, prostokątnym rynkiem, w centrum którego znajduje się kościół ufundowany na samym początku XIX wieku przez rodzinę Stokowskich, i małomiasteczkową zabudową wokół.
Zabytki
Według rejestru zabytków
KOBiDZ
[1] na listę zabytków wpisane są obiekty:
- kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP, 1804-10, nr rej.: 510-V-38 z 13.01.1950
Kościół wybudowany w latach 1804-10, w 1878 roku został przebudowany, przy czym rozszerzono go, ozdobiono oraz zbudowano z drzewa strzelistą i lekką wieżę, która jest widoczna już z daleka przed wjazdem do Parzęczewa. Ściany kościoła przyozdobione są przepiękną polichromią namalowaną przez ucznia Jana Matejki - Aleksandra Przewalskiego na przełomie XIX i XX stulecia. Centralne miejsce w wystroju świątyni zajmuje Golgota - monumentalne malowidło, nie mające sobie równych nie tylko w najbliższej okolicy, ale i w całej Łódzkiej Archidiecezji. Autorem tego arcydzieła jest malarz z Petersburga - Wincenty Łukasiewicz.
- kościół cmentarny pw. św. Rocha, drewniany, 1 poł. XVII w., nr rej.: A/525 z 8.08.1967
Kościół pw. św. Rocha, modrzewiowy, kryty gontem, jest położony na cmentarzu rzymskokatolickim.
Współczesność
Miejscowość jest siedzibą
gminy Parzęczew
. W Parzęczewie rozwijają się takie dyscypliny sportowe jak
piłka nożna
(Orzeł Parzęczew - V liga).
Co roku, zawsze w ostatnią niedzielę sierpnia podczas
dożynek
, w Parzęczewie odbywa się
półmaraton
"Puchatka"
wyróżniany przez portal
maratonypolskie.pl
w głosowaniu biegaczy w 2005 i 2007 roku. W 2008 roku bieg odbędzie się 24 sierpnia.
Inne miejscowości o podobnej nazwie:
Parzęczew (województwo wielkopolskie)
,
Parzęczewo
.
Bibliografia
- Województwo Łódzkie. Przewodnik, red. Tadeusz Krzemiński, Wydawnictwo "Sport i turystyka", Warszawa 1972
Zobacz też
Linki zewnętrzne
Przypisy
