 |
Widok z Kościeliska. Od lewej: Palenica Kościeliska, Butorowski Wierch i Gubałówka |
Widok z Kościeliska. Od lewej: Palenica Kościeliska, Butorowski Wierch i Gubałówka
Pogórze Gubałowskie – mikroregion, część
Pogórza Spisko-Gubałowskiego
pomiędzy rzekami
Czarny Dunajec
i
Biały Dunajec
[1] Jest to pasmo wzniesień, od południa opadające do
Rowu Podtatrzańskiego
, od północy do
Kotliny Orawsko-Nowotarskiej
[1]. Do Rowu Podtatrzańskiego Pogórze Gubałowskie opada dość stromo, tworząc dość ciągły pas wzniesień o równoleżnikowym przebiegu, zwany też Pasmem Gubałowskim[2]. W kierunku od zachodu na wschód wyróżnia się w nim[3]
- Płazowski Wierch
- Mietłówka 1110 m
- Palenica Kościeliska 1182 m
-
Butorowski Wierch
, zwany też Butorowym Wierchem (1160 m)
-
Gubałówka
(1120 m)
Większe potoki spływające z Pasma Gubałowskiego na południe, do Rowu Podtatrzańskiego to: Wielki Głęboki Potok, Butorowski Potok i Szymoszków Potok. Na północ od Pasma Gubałowskiego odchodzą dwa rozczłonkowane grzbiety, pomiędzy którymi spływają potoki: Dzianiski Potok, Cichy Potok, Bystry Potok i Mały Rogoźnik[1][2].
Pogórze Gubałowskie zbudowane jest z nieco zdyslokowanego i zapadającego z południa na północ
fliszu karpackiego
[1]. Północna jego granica z Kotliną Orawsko-Nowotarską przebiega wzdłuż linii tektonicznej usłanej wapiennymi skałkami[1]. Większe z nich to Żdżar w
Maruszynie
(773 m),
Cisowa Skała
(668 m) i
Obłazowa
(670 m) pod
Nową Białką
, Ranysborg lub Raniszberg (678 m) koło
Szaflar
[1]. Wokół jednej z tych skałek (Skałka Rogoźnicka 708 m), na zachodnich granicach Pogórza Gubałowskiego utworzono rezerwat przyrody Skałka Rogoźnicka.
Pogórze Gubałowskie jest dość gęsto zaludnione, przy czym miejscowości znajdują się nie tylko w dolinach rzecznych, ale również na
wierzchowinie
. To właśnie tutaj, na północnym stoku Gubałówki znajduje się najwyżej położona miejscowość w Polsce –
Ząb
w
gminie Poronin
(910-1013 m n.p.m. )[4]. Dla potrzeb rolniczych lasy zostały w dużym stopniu wycięte[1]. Warunki do uprawiania ziemi są tutaj trudne, uprawiano głównie ziemniaki i owies, przede wszystkim jednak miejscowa ludność góralska żyła z
pasterstwa
[1]. Obecnie miejscowości te coraz bardziej przekształcają się w turystyczno-rekreacyjne. Na północnych stokach Pasma Gubałowskiego zlokalizowano szereg obiektów infrastruktury turystycznej, min.
kolejka na Gubałówkę
, kolej krzesełkowa Butorowy Wierch, wyciągi narciarskie i in.
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. .
- ↑ 2,0 2,1 Dookoła Tatr. Mapa 1:100 000. Sygnatura, 2003. .
- ↑ Tatry i Podtatrze. Mapa 1:50 000. Wyd. Compass.
- ↑
Ząb. Informacje ogólne
. [dostęp 2010-06-19].
