Joseph Wilson Swan (ur.
31 października
1828
w
Sunderland
– zm.
27 maja
1914
w Warlingham,
Surrey
) – angielski fizyk, chemik i wynalazca.
Znany jest powszechnie ze swych prac nad udoskonaleniem
żarówki
; pierwsze doświadczenia z
żarzeniem
zwęglonego
papieru
w
szklanej
bańce prowadził w roku
1850
. Doświadczenia te doprowadziły do opracowania urządzenia, którego funkcjonowanie mógł zademonstrować publicznie i na które uzyskał brytyjski
patent
w
1860
. Przedmiotem patentu było
węglowe
włókno żarzenia pracujące w częściowo opróżnionej z powietrza bańce. Żarówka skonstruowana w ten sposób miała jednak bardzo niską trwałość ze względu na brak możliwości w tamtych czasach osiągnięcia w niej dostatecznie wysokiej
próżni
.
W
1875
ulepszył swoje urządzenie, m.in. w ten sposób, że zmniejszył ilość pozostającego w bańce po odpompowaniu
tlenu
, dzięki czemu udało mu się osiągnąć białe światło bez ryzyka natychmiastowego spalenia się włókna. Niedogodnością była mała oporność pracującego w tej konstrukcji włókna, która zmuszała do wykorzystywania źródeł prądu o dużej wydajności prądowej oraz grubych
miedzianych
przewodów. Pomimo tych niedostatków opatentował swoją żarówkę w
1878
, a po publicznym przedstawieniu tego wynalazku w lutym następnego roku podczas wykładu w Newcastle Chemical Society w
Newcastle
, rozpoczęło się instalowanie lamp Swana w angielskich domach. W
1880
Swan zademonstrował swój wynalazek na wielkiej wystawie w Newcastle, a w
1881
utworzył firmę The Swan Electric Light Company zajmującą się komercyjnie produkcją i sprzedażą żarówek jego konstrukcji.
Thomas Alva Edison
skopiował, a następnie ulepszył wynalazek Swana i opatentował go rok po nim (w
1879
) w
USA
. Prowadził w Ameryce skuteczną kampanię reklamową swojej wersji żarówki, przemilczając udział Swana w jej opracowaniu. Wkrótce obaj wynalazcy doszli do porozumienia: Swan zachował swoje prawa do dystrybucji swoich żarówek w
Zjednoczonym Królestwie
bez ryzyka konkurencji na tym terenie ze strony Edisona, natomiast Edison mógł swobodnie sprzedawać swój produkt w USA. W
1883
stworzyli wspólne przedsiębiorstwo pod nazwą Edison & Swan United Electric Light Company (znane również pod skróconą nazwą "Ediswan"), sprzedające żarówki z
celulozowym
włóknem żarzenia opracowanym przez Swana w 1881.