Ruch Rewolucyjny im. Tupaca Amaru (
hiszp.
Movimiento Revolucionario Tupac Amaru (MRTA)) –
marksistowska
organizacja uważana przez Stany Zjednoczone za
terrorystyczną
, utworzona w
Peru
w roku
1984
. Od
1986
roku prowadzi wojnę z rządami w swoim kraju. Jej pierwszym głośnym atakiem było bezkrwawe zajęcie w lutym
1987
roku siedmiu stacji radiowych w
Limie
i odczytanie
manifestu
.
W latach 80. MRTA rosła w siłę. Organizacja zajęła się atakami na siły rządowe i porywaniem jego przedstawicieli. W lutym
1989
roku
policja
aresztowała Victora Polaya (Comandante Rolando), przywódcę ruchu. Rok później Polay wraz z 46 innymi więźniami uciekł 300-metrowym tunelem z więzienia. Zostaje ponownie schwytany w
1992
roku i osadzony w pojedynczej celi na terenie bazy morskiej w
Callao
. Polay, pierwszy przywódca MRTA, studiował we
Francji
i
Hiszpanii
. Poznał tam, i nawet krótko wynajmowali wspólne mieszkanie,
Alana Garcię
, późniejszego prezydenta
Peru
, którego rządowi jako pierwszemu MRTA wypowiedziała wojnę.
Po ujęciu Polaya władzę wśród Tupamaros objął
Nestor Cerpa Cartolini
, znany jako Comandante Evaristo. W przeciwieństwie do innych liderów ruchu, którzy pochodzili z
klasy średniej
, Cerpa był z pochodzenia
robotnikiem
. W latach 70. zaangażował się w działalność ruchu związkowego. Podczas zorganizowanej przez niego okupacji fabryki zginęły cztery osoby, zabite przez policję. Cerpa odsiedział wówczas rok w więzieniu.
Po wyjściu z więzienia Cerpa związał się z ruchem lewicowym i zszedł do podziemia. Był jednym z założycieli MRTA.
Cerpa stał na czela komanda, które w grudniu
1996
roku zajęło
ambasadę
Japonii
w Limie. Napastnicy zwolnili większość z przetrzymywanych osób i wzięli jako zakładników 72 osoby. Wśród nich znajdował się brat prezydenta Peru, kilku generałów, dowództwo policji, minister spraw zagranicznych, sędziowie Sądu Najwyższego, członkowie parlamentu oraz ambasadorowie Japonii i
Boliwii
.
22 kwietnia
1997
roku peruwiańskie jednostki specjalne (utworzone miesiąc wcześniej i szkolone przez Delta Force) w składzie ponad 150 komandosów odbiły ambasadę, zabijając wszystkich 14 członków MRTA, dwóch komandosów zginęło (jeden zasłoniwszy własnym ciałem ministra spraw zagranicznych) oraz jeden cywil, który zmarł na atak serca.
Ruch Rewolucyjny im. Tupaca Amaru wziął swoją nazwę od XVIII-wiecznego bohatera narodowego Peru,
Indianina
Tupaca Amaru II
, który stanął na czele ludowego powstania skierowanego przeciwko
Hiszpanom
.
Celem MRTA jest ustanowienie w Peru rządów
socjalistycznych
. Struktura militarna organizacji składa się z trzech stopni. Pierwszy z nich stanowią stali członkowie-żołnierze, których liczbę ocenia się na 300 do 600. Drugi stopień to doraźnie powoływane oddziały
milicji
, a trzeci – wiejskie komitety samoobrony.
W swojej historii MRTA odnotowała kilka znaczących sukcesów. U szczytu swojej potęgi pod koniec lat 80. jej bojownicy byli w stanie zdobyć nawet stolicę
prowincji
, miasto Juanji, zamieszkane przez 25 tysięcy osób.
MRTA sprzeciwia się oficjalnie socjalistycznemu centralizmowi oraz rządom autorytarnym proponując w zamian socjalizm oddolny. Skonfliktowana jest z inną lewicową organizacją partyzancką –
maoistowskim
Świetlistym Szlakiem
. Obecnie coraz częściej kojarzona jest z ruchem alterglobalistycznym.