Wielki Czwartek –
święto ruchome
w kalendarzu chrześcijańskim. Przypada w
Wielkim Tygodniu
, 3 dni przed
Wielkanocą
. Obchodzone przez różne wyznania
chrześcijańskie
na pamiątkę ustanowienia sakramentów:
Kapłaństwa
i
Eucharystii
.
Wielki Czwartek we wczesnym Kościele
W starożytnym Kościele Wielki Czwartek był dniem pojednania z grzesznikami (
pokutnikami
) i do dziś jest pamiątką ustanowienia przez
Chrystusa
sakramentów Kapłaństwa i Eucharystii podczas
Ostatniej Wieczerzy
.
Odprawiano tego dnia trzy Msze święte:
- dla pojednania grzeszników z Kościołem,
- dla poświęcenia olejów,
- dla ludu.
Wielki Czwartek w Kościele katolickim
W Wielki Czwartek w
kościołach katedralnych
ma miejsce uroczysta Msza święta sprawowana w godzinach porannych przez
biskupa diecezjalnego
wraz z
prezbiterami
. Nazywana jest ona
Mszą Krzyżma
, ponieważ podczas niej poświęcane są nowe oleje przeznaczone do namaszczeń: podczas
chrztu
,
bierzmowania
, sakramentu kapłaństwa oraz przy
namaszczeniu chorych
. W trakcie tej Mszy odbywa się odnowienie przyrzeczeń kapłańskich.
W kościołach parafialnych ma miejsce tylko jedna uroczysta msza sprawowana wieczorem -
Msza Wieczerzy Pańskiej
, która rozpoczyna
Triduum Paschalne
. W jej trakcie podczas śpiewu
Chwała na wysokości
biją wszystkie dzwony w świątyni. Po zakończeniu śpiewu dzwony i organy milkną. W czasie Przeistoczenia mogą być używane
kołatki
bez gongu. W niektórych kościołach odbywa się
obrzęd obmycia nóg
dwunastu mężczyznom, czyli tzw. "Mandatum". Podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej konsekruje się dostateczną ilość
komunikantów
tak, by wystarczyły na dzień obecny i następny. Po zakończeniu Wieczerzy
Najświętszy Sakrament
przenosi się do kaplicy adoracji, zwanej "
Ciemnicą
" (na pamiątkę uwięzienia Jezusa po Ostatniej Wieczerzy), gdzie adoruje się go do późnych godzin nocnych i przez cały Wielki Piątek. Po zakończeniu liturgii z ołtarza zdejmuje się świece, mszał, krzyż, obrusy.
Tabernakulum
zostaje otwarte i puste, a Wieczna lampka zgaszona.
Zobacz też
Bibliografia
- ABC chrześcijanina. Mały słownik. Sylwester Zalewski (red.). Warszawa: Verbinum, 1999, ss. 277-278. .
-
Bogusław Nadolski
: Leksykon liturgii. Poznań:
Pallottinum
, 2006, ss. 1619-1622. .