Wybory w Izraelu - ten artykuł omawia temat wyborów w państwie
Izrael
.
Wybory parlamentarne
Posłowie
są wybierani według
ordynacji proporcjonalnej
, która przewiduje 2% próg wyborczy. Specyfiką
Izraela
jest to, że całe
państwo
tworzy jeden
okręg wyborczy
.
Czynne prawo wyborcze
przysługuje
obywatelom
, którzy ukończyli 18 lat, a
bierne
- 21 lat. Mandaty dodatkowe są przydzielane według
metody Bader-Ofera
(lokalna nazwa metody Hagenbacha-Bischoffa).
Przed wyborami parlamentarnymi w
Izraelu
odbywają się wewnętrzne wybory w poszczególnych
partiach politycznych
i listach wyborczych, które pokazują, kto ewentualnie zajmie konkretne miejsca w parlamencie i rządzie po wyborach. W praktyce polega na tym, że do rządu wchodzą osoby z pierwszych miejsc na liście zwycięskiej partii.
Nigdy w historii izraelskiego parlamentaryzmu nie zdarzyło się, żeby któraś z partii zdobyła zdecydowaną większość (więcej niż 50%). Wszystkie rządy musiały powstawać na zasadzie zawieranych koalicji, bardzo często z małymi ugrupowaniami politycznymi (mającymi zaledwie kilka mandatów). Zawarta w ten sposób koalicja musi dysponować przynajmniej 61 miejscami w Knesecie. Wymusza to na partii zwycięskiej podejmowanie czasami dziwnych sojuszy i prowadzenie polityki kompromisu. W ten sposób, nawet małe polityczne ugrupowania mogą wetować i dyktować warunki ważnych decyzji politycznych podejmowanych w państwie. A wszystko tylko w imię utrzymania koalicji rządowej.
Taka sytuacja kilka razy umożliwiła prawicowym ekstremistycznym działaczom zablokowanie inicjatyw pokojowych. Nie dopuszczono także do rozdzielenia
państwa
od
religii
.
Partia, aby uzyskać choćby jedno miejsce w parlamencie, musi przekroczyć próg wyborczy 2%. Ten wymóg wprowadzono, aby zmniejszyć rozdrobnienie partyjne Knesetu. Jednak jest to najniższy próg wyborczy wśród demokratycznych państw, z których większość ustaliła próg 5%.
Prawo nie zezwala na rejestrację w
Izraelu
partii lub listy wyborczej, która miałaby w programie hasła antydemokratyczne albo
rasistowskie
.
Bezpośrednie wybory premiera
W
1992
roku w
Izraelu
wprowadzono bardzo oryginalny system wyłaniania osoby
premiera
. Od uchwalenia w tymże roku
Ustawy Zasadniczej
O Rządzie, każdy wyborca oddawał dwa głosy. Jeden na
partię polityczną
, a drugą na osobę
premiera
. W tym systemie odbyły się trzy wybory
premiera
:
1996
,
1999
i w
2001
roku. W tym ostatnim przypadku wybory szefa rządu odbywały się niezależnie od wyborów do parlamentu (z tego powodu, w latach
2001
-
2003
Ariel Szaron
(wówczas
Likud
) był premierem, pomimo że
Partia Pracy
posiadała większość w
Knescie
). Po wyborze premier-elekt miał 45 dni na uformowanie rządu, przedstawienie
Knesetowi
składu i programu działania.
Stwierdzono jednak, iż taki system nie sprawdził się, ponieważ wygrywająca partia mogła nie tworzyć rządu. W
2001
roku wprowadzono więc nową
Ustawę Zasadniczą
, przywracającą stare uregulowania. Dzięki temu, od wyborów w
2003
roku,
premier
jest liderem najsilniejszej partii w
Knesecie
.
Zobacz też
