Zjednoczone Stronnictwo Ludowe (ZSL) – chłopska partia polityczna w Polsce powstała 27 listopada 1949 z połączenia "lubelskiego" Stronnictwa Ludowego z resztkami rozbitego przez komunistów PSL "mikołajczykowskiego" . ZSL realizowało politykę PZPR wobec wsi. Partia satelicka PZPR .

ZSL akceptowało dominację polityczną Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, kolektywizację wsi, jak również sojusz z ZSRR .

Rola ZSL częściowo zmieniła się po wydarzeniach w październiku 1956. Mimo przyjęcia deklaracji regulującej zasady współpracy PZPR i ZSL w styczniu 1957, główne decyzje dotyczące polityki rolnej kraju podejmowały władze PZPR.

ZSL dzięki sojuszowi z PZPR otrzymał określoną liczbę miejsc w sejmie oraz stanowisk w Radzie Państwa, rządzie, jak również administracji terenowej.

ZSL w bardzo podobny sposób weszło również do takich organizacji jak Front Jedności Narodu , czy Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego .

Po wydarzeniach z 1980 i powstaniu NSZZ "Solidarność" polityka prowadzona przez ZSL uległa częściowej zmianie. Kierownictwo tej partii zaczęło upominać się o prawa ekonomiczne i socjalne mieszkańców wsi.

Podczas VIII Kongresu przedstawiono stanowisko ZSL w sprawie koniecznych przemian politycznych i społecznych. Delegaci domagali się rehabilitacji Stanisława Mikołajczyka oraz powrotu do koncepcji mikołajczykowskiej PSL i zagwarantowania trwałości gospodarstw.

W 1983 zagwarantowano konstytucyjnie prawo do nienaruszalności indywidualnych gospodarstw rolnych.

ZSL jednak do końca popierało utrzymanie ustroju socjalistycznego oraz współpracę z PZPR.

W 1988 w opozycji do ZSL powstał Ogólnopolski Społeczny Komitet Odrodzenia Ruchu Ludowego, a w sierpniu 1989 powołano PSL (wilanowskie) , nawiązujące do tradycji chłopskiej partii Stanisława Mikołajczyka .

ZSL brało udział w obradach Okrągłego Stołu (1989), przedstawiciele stronnictwa weszli w skład rządu Tadeusza Mazowieckiego .

W dniach 27–29 listopada 1989 ogłoszono rozwiązanie ZSL i powołanie PSL Odrodzenie . Po połączeniu w maju 1990 PSL "Odrodzenie" z PSL wilanowskim powstało PSL .

Prezesi NK ZSL

• 1949–1953: Józef Niećko
• 1953–1956: Władysław Kowalski
• 1956–1962: Stefan Ignar
• 1962–1971: Czesław Wycech
• 1971–1981: Stanisław Gucwa
• 1981: Stefan Ignar
• 1981–1989: Roman Malinowski
• 1989: Dominik Ludwiczak

Zobacz też

• Działacze ZSL
• Stronnictwo Demokratyczne