Lin Biao[1], (ur.
5 grudnia
1907
, zm.
13 września
1971
) – chiński polityk i wojskowy. Jeden z najbliższych współpracowników
Mao Zedonga
, w
1969
roku oficjalnie wyznaczony na jego następcę. Miał zginąć w katastrofie lotniczej nad Mongolią, po rzekomym spisku na życie Mao.
Biografia
Urodził się w
Huanggang
w prowincji
Hubei
w średnio zamożnej rodzinie urzędniczej[2].
Ukończył Akademię Wojskową Whampoa. W
1927
roku wstąpił do
Komunistycznej Partii Chin
, zostając obok
Zhu De
najważniejszym dowódcą komunistycznym. W czasie walk z
Kuomintangiem
na początku lat 30. propagował taktykę "krótkich, szybkich ciosów"[3]. Brał udział w
Długim Marszu
.
Brał udział w
wojnie chińsko-japońskiej
, w czasie której dowodził m.in. w zwycięskiej bitwie pod Pingxingguan[4]. Ranny w bitwie w
1939
roku wysłany na leczenie do
Moskwy
, gdzie przebywał do
1942
roku. Po kapitulacji Japonii organizował komunistyczne siły zbrojne na obszarze
Mandżurii
, którymi dowodził po wybuchu wojny domowej z Kuomintangiem w
1946
roku, w znacznej mierze przyczyniając się do zwycięstwa komunistów[2]. W czasie kampanii Liao-Shen (IX-XI 1948) dowodząc IV Armią Polową zdobył Jingzhou i
Mukden
[4]. W kampanii Ping-Jin (XII 1948-I 1949) współdziałając z
Nie Rongzhenem
zdobył
Tianjin
i
Pekin
[4]. Następnie przechodząc wraz z armią całe środkowe i południowe Chiny wyparł ostatecznie siły KMT z
Hajnanu
na początku
1950
roku[2].
Po zwycięskiej kampanii w wojnie domowej Lin przez kilka lat nie pojawiał się publicznie, przypuszczalnie z powodu choroby[2]. Od
1955
członek Biura Politycznego KPCh[2], w tym samym roku mianowany najmłodszym marszałkiem ChRL[3]. W
1959
po zdymisjonowaniu
Peng Dehuaia
objął stanowisko ministra obrony. Doprowadził do upolitycznienia armii[2].
W czasie
rewolucji kulturalnej
był jednym z jej czołowych architektów. Napisał przedmowę do słynnej
"Czerwonej książeczki"
. W sierpniu
1966
roku wybrany na wiceprzewodniczącego partii.
Na IX Zjeździe KPCh w kwietniu
1969
przyjęto nowy statut partii, w którym Lin Biao został określony jako "najbliższy towarzysz broni" Mao Zedonga i jego oficjalny następca[3].
Zagadkowa śmierć
13 września
1971
roku podano oficjalną wiadomość, że Lin Biao zginął wraz z rodziną w katastrofie lotniczej nad
Öndörchaan
w
Mongolii
, próbując uciec do
ZSRR
po nieudanej próbie przewrotu wojskowego.
Okoliczności śmierci Lina są do dziś zagadkowe. Nie wiadomo, czy w istocie była jakakolwiek próba przewrotu, gdyż jego oficjalna wersja przedstawiona podczas procesu bandy czworga przez rzekomych spiskowców jest pełna nieścisłości, wręcz komizmu[3] i nie mogła gwarantować powodzenia[5]. Ambasador ChRL w Mongolii zaświadczył że widział ciało Lina, zaś według Rosjan nie było go wśród ofiar katastrofy[3]. Obie strony twierdziły również że ciała były mocno zwęglone, co utrudniało identyfikację[3]. Nie wiadomo także dlaczego Lin, jeden z najzagorzalszych wrogów "sowieckiego rewizjonizmu" w KPCh miałby uciekać do ZSRR[5].
Pojawiają się hipotezy że śmierć Lina mogła być zaplanowaną akcją. Według różnych hipotez ewentualny rozkaz zamordowania Lina wydał sam Mao, obawiający się swojego następcy[3]. Przypuszczano także że za zamachem na Lin Biao mógł stać nawet
Zhou Enlai
, jako że Lin był przeciwny planowanej normalizacji stosunków z USA[5].
Przypisy
- ↑ Prawdziwe imię i nazwisko: Lin Yurong (林育蓉)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005, s. 135. .
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004. .
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Encyklopedia Historyczna Świata. Tom X. Kraków: Wydawnictwo Opres, 2002. .
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Ludwik Mysak: Chiński proces stulecia. Warszawa: Wydawnictwo Alfa, 1990. .
Linki zewnętrzne