Filip Kallimach (
łac.
Philippus Callimachus Experiens) właściwie Filippo Buonaccorsi de Tebadis Experiens (ur.
2 maja
1437
w
San Gimignano
, zm.
1 listopada
1496
w
Krakowie
) –
włoski
humanista, poeta i prozaik piszący w
języku łacińskim
, starosta
gostyński
.
Początkowo działał i tworzył w
Wenecji
, a w latach ok.
1462
-
1468
przebywał w
Rzymie
. Pełnił tam stanowisko sekretarza
kardynała
Bartolomeo Rovelliego. Wchodził w skład tzw. Akademii Rzymskiej i właśnie wtedy przybrał nazwisko Kallimach.
Zamieszany w spisek wraz z
Platiną
i
Pomponiuszem Letusem
na życie
papieża Pawła II
(
luty
1468
) musiał uciekać z
Rzymu
. Najpierw zatrzymał się na wyspach Archipelagu i w
Konstantynopolu
, a potem udał się do
Krakowa
, w którym mieszkał jego krewny, Ainolf Tedaldi. Wiosną
1470
pojawił się na dworze arcybiskupa lwowskiego
Grzegorza z Sanoka
w
Dunajowie
; Olbrachta i Aleksandra. Jesienią
1470
na sejmie w Piotrkowie biskup z
Forlì
, w imieniu papieża, domagał się wydania Kallimacha, który aż do śmierci papieża Pawła II w
1471
ukrywał się w Dunajewie w dobrach Grzegorza z Sanoka.
Następnie udał się do Krakowa i został nauczycielem łaciny synów
Kazimierza Jagiellończyka
, uczestniczył także w kilku misjach dyplomatycznych do
Sykstusa IV
,
Innocentego VIII
i
Konstantynopola
. W środowisku krakowskim był związany z
Celtisem
i
Sodalitas Litteraria Vistulana
. Bliski przyjaciel ochmistrza synów królewskich
Stanisława Szydłowieckiego
. Wywierał duży wpływ na politykę wschodnią królów Jagiellończyka i
Olbrachta
i powierzano mu misje dyplomatyczne.
Pozostawił po sobie twórczość łacińską, poetycką i prozatorską w tym m.in. Żywot kardynała
Zbigniewa Oleśnickiego
, Żywot Grzegorza z Sanoka i Trzy księgi o królu Władysławie żywot
Władysława Warneńczyka
, zbiór poezji Fannietum.
Włoch Filip Kallimach zapoczątkowuje literaturę antyturecką. Do naszych czasów zachowały się jego trzy prace dotyczące Turcji. Pierwszą jest Historia rerum gestarum in Hungaria et contra Turcos per Vladisaum Poloniae et Hungariae regem. Opisuje ona wyprawy przeciw Turkom króla Władysława III, jest jego apologią. Kallimach kontynuuje temat w pracy De his quae a Venetis contra Turcos tentata sunt. W pracy przedstawione są zabiegi dyplomatyczne Wenecji z lat 1473-1487 mające na celu pozyskanie Tatarów i Persji do wojny z Turcją. Trzecim dziełem Włocha jest mowa: Ad Innocentium VIII pontificem maximum de bello Turcis inferendo oratio. Mowę tę wygłosił Kallimach na kongresie państw chrześcijańskich w Rzymie 25 marca 1490 roku. Mowa pokazuje dotychczasowe działania Stolicy Apostolskiej i jej błędy w akcji antytureckiej. Mowa ta oprócz surowej krytyki papiestwa jest projektem sojuszu Polski ze Stolicą Apostolską. Autor wykazuje, że tylko w sojuszu z Polską możliwa jest jakakolwiek krucjata przeciw Turkom. Trzeba dodać, że w swoich pracach Kallimach nisko ceni potęgę militarną Turcji
Kallimach zmarł w wieku lat 59 na morową zarazę, a ciało w uroczystym pogrzebie złożono w
kościele Dominikanów
w Krakowie.
Bibliografia
- Filipa Kallimacha Historia o królu Władysławie, tłum. Anna Komornicka, [w:] By czas nie zaćmił i niepamięć. Wybór kronik średniowiecznych, oprac. Antonina Jelicz, PIW, Warszawa 1975, s. 281-305.
- Jerzy Rajman, Encyklopedia średniowiecza, Wyd. Zielona Sowa, Kraków 2006, s. 445,
- Philipus Callimachi, Ad Innocentium VIII pontificem maxinum de bello Turcis inferendo oratio, Warszawa 1960.
- De his quae a Venetis tentata sunt Persis ac Tartaris contra Turcos movendis, wyd. A. Kempfi i T. Kowalewski, Warszawa 1962.
- De rebus gestis a Vladislao Polonorum atque Hungarorum rege libri tres, wyd. I. Lichoński, T. Kowalewki, Biblioteca Latina, t.3, Warszawa 1961.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
