1 listopada jest 305. (w latach przestępnych 306.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 60 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Andrzej , Benignus , Benigny , Cyrenia , Jakub , Jan , Julianna , Konradyn , Konradyna , Licyniusz , Marceli , Maria , Nikola , Rajner , Robert , Seweryn , Teodor , Warcisław i Wiktoryna
• dawn. Dziady jesienne – słowiańskie święto upamiętniające zmarłych (w noc z 31 października na 1 listopada)
• Algieria – Święto Rewolucji (święto narodowe)
• Antigua i Barbuda – Święto Niepodległości (święto narodowe)
• Brytyjskie Wyspy Dziewicze – Dzień Wolności
• Bułgaria – Dzień Budzicieli Narodu
• Celtowie – Samhain
• międzynarodowe – Światowy Dzień Wegan ^[1]
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim ^[2][3] obchodzą:
  • wszyscy święci (w Polsce dzień wolny od pracy )
  • bł. z Sansepolcro (zm. 1304 ; franciszkanin )
  • bł. Rupert Mayer

Wydarzenia w Polsce

Wagon typu zdobytego w Płaszowie - 1918

• 1705 – August II Mocny ustanowił Order Orła Białego .
• 1800 – Warszawa : zostało założone Towarzystwo Przyjaciół Nauk .
• 1857 – w Krakowie uruchomiono gazownię miejską .
• 1899 – otwarto linię kolejową Łeba – Lębork .
• 1910 – uruchomiono elektrownię w Białymstoku .
• 1918 :
  • powstał Związek Harcerstwa Polskiego .
  • we Lwowie rozpoczęły się walki polsko-ukraińskie
  • w Płaszowie pod Krakowem zdobyto austriacki tabor pancerny. Powstały z niego pociągi pancerne: Śmiały i Piłsudczyk .
• 1925 – została utworzona Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych w Grudziądzu .
• 1931 – powstał Polski Związek Tenisa Stołowego .
• 1941 – Kraków : odbyło się pierwsze przedstawienie konspiracyjnego Teatru Rapsodycznego .
• 1946 – Karol Wojtyła otrzymał święcenia kapłańskie.
• 1953 :
  • powstał Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie .
  • Rada Ministrów podjęła uchwałę o przerwaniu robót przy budowie warszawskiego metra .
• 1956 – Służba Więzienna przeszła spod zarządu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych pod zarząd Ministerstwa Sprawiedliwości .
• 1985 – zniesiono reglamentację cukru.
• 2004 – Polska stała się pełnoprawnym członkiem Europolu .

Wydarzenia na świecie

Eksplozja bomby Ivy Mike , test bomby wodorowej , 1 listopada 1952 , na atolu Eniwetok

•     82 p.n.e. – wojny domowe Rzymu : bitwa przy Bramie Kollińskiej .
• 1112 – późniejszy król Alfons I Zdobywca został hrabią Portugalii .
• 1179 – Filip II August został koronowany w Reims na króla Francji .
• 1215 – rozpoczął się Sobór laterański IV .
• 1248 – Wilhelm z Holandii został koronowany na antykróla Niemiec .
• 1335 – władcy Czech , Polski i Węgier spotkali się na zjeździe w Wyszehradzie .
• 1368 – Elżbieta Pomorska , czwarta żona Karola IV Luksemburskiego , została w Rzymie koronowana na cesarzową Niemiec przez papieża Urbana V .
• 1501 – Amerigo Vespucci odkrył Zatokę Wszystkich Świętych i zszedł na ląd na terenie dzisiejszego brazylijskiego miasta Salvador .
• 1503 – papież Juliusz II rozpoczął pontyfikat.
• 1512 – freski Michała Anioła zdobiące sklepienie Kaplicy Sykstyńskiej po raz pierwszy zostały pokazane publicznie.
• 1520 – w czasie swej wyprawy dookoła świata Ferdynand Magellan wpłynął do cieśniny nazwanej później jego imieniem (początkowo Cieśniny Wszystkich Świętych).
• 1570 – wskutek tzw. powodzi Wszystkich Świętych, wywołanej sztormem na Morzu Północnym , na wybrzeżu Holandii i Niemiec zginęło około 20 tys. osób.
• 1604 – w Londynie odbyła się premiera dramatu Otello Williama Szekspira .
• 1611 – premiera romansu Burza Williama Szekspira.
• 1755 – potężne trzęsienie ziemi zniszczyło Lizbonę .
• 1770 – powstał Uniwersytet Techniczny w Berlinie .
• 1781 :
  • założono Massachusetts Medical Society , najstarsze nieprzerwanie działające stanowe towarzystwo medyczne w USA .
  • zniesiono poddaństwo w Austrii i Czechach .
• 1790 – irlandzki filozof i polityk Edmund Burke opublikował książkę Rozważania o rewolucji we Francji .
• 1800 – John Adams jako pierwszy prezydent USA zamieszkał w Białym Domu .
• 1809 – V koalicja antyfrancuska : sprzymierzeni z Francuzami Bawarczycy pokonali tyrolskich powstańców w IV bitwie pod Bergisel .
• 1876 – Holandia : otwarto Kanał Morza Północnego .
• 1884 – Mikołaj II Romanow objął tron jako ostatni car Rosji .
• 1897 – założono klub piłkarski Juventus F.C.
• 1900 – ukazała się encyklika papieża Leona XIII De Redemptore.
• 1904 – Nowa Zelandia : wskutek osunięcia ziemi został zasypany najpotężniejszy wówczas na świecie gejzer Waimangu .
• 1911 – wojna włosko-turecka : armia włoska pierwszy raz w historii użyła samolotu bombowego .
• 1914 – I wojna światowa : stoczono bitwę pod Coronelem .
• 1918 :
  • I wojna światowa: połączone siły Serbii , Francji , Wielkiej Brytanii i Grecji odbiły Belgrad .
  • powstało Królestwo Jemenu .
• 1922 – abdykował Mehmed VI , ostatni sułtan Imperium Osmańskiego .
• 1928 – Turcja przeszła z alfabetu arabskiego na łaciński .
• 1932 – Eva Braun usiłowała popełnić samobójstwo, strzelając sobie w szyję.
• 1936 – hiszpańska wojna domowa : rozpoczęła się bitwa o Madryt .
• 1944 – Wielka Brytania : powstało Towarzystwo Wegańskie (Vegan Society).
• 1946 – w pierwszym meczu w historii NBA New York Knicks pokonali Toronto Huskies 68-66.
• 1949 – katastrofa lotu Eastern Air Lines 537 : 55 osób zginęło po zderzeniu samolotu DC-4 z myśliwcem nad Waszyngtonem .
• 1950 :
  • Chuck Cooper , pierwszy czarny gracz NBA , rozegrał swój pierwszy mecz w druzynie Boston Celtics .
  • dwóch portorykańskich nacjonalistów wtargnęło na teren Białego Domu , w celu zamordowania prezydenta Harry'ego Trumana . W wyniku strzelaniny zginął agent ochrony i jeden z zamachowców.
  • papież Pius XII ogłosił dogmat o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny .
  • w Izraelu sformowano drugi rząd Dawida Ben Guriona .
• 1952 – na atolu Eniwetok Amerykanie przeprowadzili pierwszą próbną eksplozję bomby wodorowej .
• 1954 :
  • generał Fulgencio Batista wygrał wybory prezydenckie na Kubie , przeprowadzone bez udziału kandydatów opozycji.
  • w Algierii wybuchło powstanie przeciwko Francji .
  • wystartował Das Erste , pierwszy program niemieckiej telewizji publicznej, będący wspólnym przedsięwzięciem 10 publicznych nadawców zrzeszonych w ARD .
• 1956 :
  • Imre Nagy ogłosił wystąpienie Węgier z Układu Warszawskiego i neutralność kraju.
  • papież Pius XII ogłosił encyklikę Laetamur Admodum , wzywającą do modlitw w intencji pokoju w Polsce, na Węgrzech i na Bliskim Wschodzie .
  • w Indiach weszła w życie reforma administracyjna , dzieląca kraj na stany i terytoria związkowe.
• 1962 – ZSRR : wystrzelono międzyplanetarną sondę kosmiczną Mars 1 .
• 1963 :
  • odkryto pierwszego kwazara .
  • Portoryko : otwarto obserwatorium Arecibo , w którym znajduje się największy radioteleskop na świecie.
• 1964 – czasowo otwarto przejścia graniczne w murze berlińskim .
• 1970 – 146 osób zginęło w pożarze dyskoteki we francuskiej miejscowości Saint-Laurent-du-Pont .
• 1974 – uchwalono Międzynarodową Konwencję o Bezpieczeństwie Życia na Morzu ( SOLAS ).
• 1976 :
  • Willi Stoph został po raz drugi premierem NRD .
  • został wydany singel Money, Money, Money grupy ABBA .
• 1981 – Antigua i Barbuda uzyskała niepodległość (od Wielkiej Brytanii ).
• 1982 – firma Philips wprowadziła na rynek swój pierwszy odtwarzacz płyt kompaktowych CD-100.
• 1993 :
  • wszedł w życie traktat z Maastricht tworzący Unię Europejską .
  • w Turkmenistanie wprowadzono nową walutę narodową – manat .
• 1996 :
  • premiera filmu Romeo i Julia .
  • wystartowała telewizja Al-Dżazira .
• 1998 :
  • uruchomiono telefonię satelitarną Iridium .
  • utworzono Europejski Trybunał Praw Człowieka .
• 2000 – w Indiach utworzono stan Chhattisgarh .
• 2002 – Branko Crvenkovski został po raz drugi premierem Macedonii .
• 2003 – ogłoszono zaręczyny następcy hiszpańskiego tronu księcia Filipa z dziennikarką Letizią Ortiz Rocasolano .
• 2005 – Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu , wyznaczając jego datę na 27 stycznia – rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau .
• 2006 – na Bałtyku , w czasie huraganu Britta , zatonął szwedzki statek MS Finnbirch . Zginęło 2 z 14 marynarzy.
• 2007 – premiera filmu Rok 1612 .

Urodzili się

•   846 – Ludwik II Jąkała , król zachodniofrankijski (zm. 879 )
• 1339 – Rudolf IV Założyciel , książę Austrii (zm. 1365 )
• 1351 – Leopold III Habsburg , książę Austrii, Styrii i Karyntii (zm. 1386 )
• 1485 – Jan Dantyszek , polski poeta polsko-łaciński, biskup chełmiński i warmiński (zm. 1548 )
• 1585 – Jan Brożek , polski matematyk, astronom (zm. 1652 )
• 1636 – Nicolas Boileau , francuski poeta, krytyk literacki (zm. 1711 )
• 1703 – Władysław Aleksander Łubieński , polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski , (zm. 1767 )
• 1727 – Iwan Szuwałow , założyciel Akademii Sztuk Pięknych w Sankt Petersburgu , współzałożyciel i pierwszy rektor Uniwersytetu Moskiewskiego , (zm. 1797 )
• 1729 – Pierre Durand de Maillane , francuski prawnk (zm. 1811 )
• 1757 – Antonio Canova , włoski rzeźbiarz, malarz, architekt (zm. 1822 )
• 1762 – Spencer Perceval , brytyjski polityk, premier (zm. 1812 )
• 1778 – Gustaw IV Adolf Oldenburg , król Szwecji (zm. 1837 )
• 1797 – Teodor Morawski , polski polityk, uczestnik powstania listopadowego, wydawca prasowy (zm. 1879 )
• 1822 – Zygmunt Szczęsny Feliński , polski duchowny katolicki, arcybiskup warszawski (zm. 1895 )
• 1830 – Piotr Almato , hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1861 )
• 1855 – Guido Adler , austriacki muzykolog (zm. 1941 )
• 1862 – Feliks Koneczny , polski historyk, historiozof (zm. 1949 )
• 1871 – Stephen Crane , amerykański pisarz (zm. 1900 )
• 1875 – Witold Chodźko , polski lekarz psychiatra, polityk, minister (zm. 1954 )
• 1879 :
  • Józef Archutowski , polski ksiądz katolicki, teolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (zm. 1944 )
  • Pál Teleki , węgierski polityk, premier (zm. 1941 )
• 1880 :
  • (lub 1 stycznia lub 1 października ) Szalom Asz , żydowski pisarz (zm. 1957 )
  • Alfred Wegener , niemiecki meteorolog, geolog (zm. 1930 )
• 1886 – Hermann Broch , austriacki pisarz (zm. 1951 )
• 1888 – Michał Sopoćko , polski duchowny katolicki, założyciel Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego (zm. 1975 )
• 1889 – Józef Lustgarten , polski piłkarz, sędzia piłkarski (zm. 1973 )
• 1890 – Jan Wiktor , polski pisarz (zm. 1967 )
• 1891 – Karol Ludwik Koniński , polski pisarz, filozof (zm. 1943 )
• 1902 – Eugen Jochum, niemiecki dyrygent (zm. 1987 )
• 1903 :
  • Max Adrian , brytyjski aktor (zm. 1973 )
  • Yoshiyuki Tsuruta , japoński pływak (zm. 1986 )
• 1905 – Henryk Szafrański , polski polityk (zm. 1992 )
• 1908 – Jerzy Kondracki , polski geograf (zm. 1998 )
• 1911 – Sidney Wood , amerykański tenisista (zm. 2009 )
• 1912 – William Miller , amerykański skoczek o tyczce (zm. 2008 )
• 1913 – Andrzej Mostowski , polski matematyk (zm. 1975 )
• 1918 – Tadeusz Brzozowski , polski malarz (zm. 1987 )
• 1919 :
  • Jerzy Ablewicz , polski duchowny katolicki, biskup tarnowski (zm. 1990 )
  • Hermann Bondi , brytyjski matematyk, kosmolog pochodzenia austriackiego (zm. 2005 )
  • Radovan Lukavský , czeski aktor (zm. 2008 )
  • Katarzyna Witwicka, polska pisarka (zm. 2003 )
• 1921 – Mario Rigoni Stern , włoski pisarz (zm. 2008 )
• 1923 :
  • Victoria de los Angeles , hiszpańska śpiewaczka operowa (sopran liryczny) (zm. 2005 )
  • Gordon R. Dickson , kanadyjski pisarz fantastyki naukowej (zm. 2001 )
• 1924 – Süleyman Demirel , turecki polityk, premier i prezydent
• 1926 – Betsy Palmer , amerykańska aktorka
• 1929 – Zbigniew Kubikowski , polski pisarz (zm. 1984 )
• 1930 – Edgar Basel , niemiecki pięściarz (zm. 1977 )
• 1931 :
  • Bogusław Litwiniec , polski reżyser teatralny, działacz kulturalny, polityk
  • Gustaw Zemła , polski rzeźbiarz
• 1932 – Francis Arinze , nigeryjski duchowny katolicki, arcybiskup Onitshy, kardynał
• 1933 – Eddie Colman , angielski piłkarz (zm. 1958 )
• 1935 – Andrzej Czajkowski , polski kompozytor, pianista (zm. 1982 )
• 1939 :
  • Vladimir Bukal , chorwacki szachista (zm. 2008 )
  • Bernard Kouchner , francuski lekarz, polityk, dyplomata
• 1940 – Barry Sadler , amerykański piosenkarz, pisarz (zm. 1989 )
• 1942 – Larry Flynt , amerykański wydawca
• 1943 :
  • Salvatore Adamo , francuski piosenkarz
  • Jacques Attali , francuski ekonomista
• 1944 :
  • Keith Emerson , brytyjski muzyk
  • Rafiq Hariri , libański polityk, premier (zm. 2005 )
• 1947 :
  • Jim Steinman , amerykański kompozytor
  • Leszek Wosiewicz , polski reżyser filmowy
• 1948 – Eugeniusz Januła , polski polityk, nauczyciel i publicysta, poseł na Sejm II kadencji
• 1949 – David Foster , kanadyjski muzyk, producent, kompozytor oraz aranżer
• 1950 – Robert Laughlin , amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla
• 1951 – Wojciech Pijanowski , polski prezenter telewizyjny
• 1954 – Piotr Łukasiewicz , polski prawnik, kierownik resortu kultury i sztuki
• 1958 – Charlie Kaufman , amerykański scenarzysta filmowy
• 1959 – Susanna Clarke , brytyjska pisarka fantasy
• 1962 :
  • Magne Furuholmen , norweski klawiszowiec zespołu A-ha , malarz
  • Anthony Kiedis , amerykański wokalista zespołu Red Hot Chili Peppers
• 1967 :
  • Sophie B. Hawkins , amerykańska wokalistka, autorka tekstów piosenek, malarka
  • Emil Shimoun Nona , arcybiskup Kościoła chaldejskiego w Mosulu
• 1969 – Leszek Jenek , polski artysta kabaretowy
• 1970 :
  • Igor Cvitanović , chorwacki piłkarz
  • Konrad Piasecki , polski dziennikarz
• 1972 :
  • Toni Collette , australijska aktorka
  • Paul Dickov , szkocki piłkarz
  • Jenny McCarthy , amerykańska modelka, aktorka
• 1973 :
  • Igor González de Galdeano , hiszpański kolarz szosowy
  • Marija Poroszyna , rosyjska aktorka
  • Aishwarya Rai , indyjska aktorka, modelka
• 1974 – Emma George , australijska tyczkarka
• 1975 :
  • Manuel Ferrara , francuski aktor
  • Łukasz Kruczek , polski skoczek narciarski, trener skoków narciarskich
  • Lucky McKee , amerykański reżyser, scenarzysta, producent, aktor
  • Natalia Padierina , rosyjska strzelczyni sportowa
  • Kirył Sosunow , rosyjski skoczek w dal
• 1977 :
  • Franco Albini , włoski architekt, projektant
  • Cornel Buta , rumuński piłkarz
  • Wojciech Moryto , polski gitarzysta zespołu Acid Drinkers
• 1978 – Mary Kate Schellhardt , amerykańska aktorka
• 1979 :
  • Luís Delgado , angolski piłkarz
  • Dariusz Ławrynowicz , litewski koszykarz pochodzenia polskiego
  • Krzysztof Ławrynowicz , litewski koszykarz pochodzenia polskiego
• 1980 :
  • Ian Bakala , zambijski piłkarz
  • Anna Kerth , polska aktorka
  • Wojciech Krzak , polski muzyk, członek Kapeli ze Wsi Warszawa
  • Farhad Veliyev , azerski piłkarz, bramkarz
  • Adam Wiercioch , polski szermierz, szpadzista
• 1981 – Marta Chodorowska , polska aktorka
• 1982 – Moharram Navidkia , irański piłkarz
• 1983 – Václav Svěrkoš , czeski piłkarz
• 1984 :
  • Hosni Abd-Rabou , egipski piłkarz
  • Miloš Krasić , serbski piłkarz
• 1985 – Patryk Czarnowski , polski siatkarz
• 1986 – Anastazja Jakimowa , białoruska tenisistka
• 1991 – Jiang Yuyuan , chińska gimnastyczka

Zmarli

• 1112 – Henryk Burgundzki , hrabia Portugalii (ur. 1066 )
• 1323 – Gerward , polski polityk, dyplomata, biskup włocławski (ur. ?)
• 1391 – Amadeusz VII Czerwony Hrabia , książę Sabaudii (ur. 1360 )
• 1399 – Jan V Zdobywca , książę Bretanii (ur. ok. 1340 )
• 1496 – Filip Kallimach , włoski humanista, pisarz (ur. 1437 )
• 1700 – Karol II Zaczarowany , król Hiszpanii (ur. 1661 )
• 1860 – Aleksandra Fiodorowna , caryca Rosji , żona Mikołaja I Romanowa (ur. 1798 )
• 1861 :
  • Hieronim Hermosilla , hiszpański dominikanin, misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1800 )
  • Walenty Berrio-Ochoa , hiszpański dominikanin, misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1827 )
  • Piotr Almato , hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1830 )
• 1888 – Nikołaj Przewalski , rosyjski geograf, generał, badacz środkowej i wschodniej Azji pochodzenia polskiego (ur. 1839 )
• 1893 – Jan Matejko , polski malarz (ur. 1838 )
• 1894 – Aleksander III Romanow , car Rosji (ur. 1845 )
• 1903 – Theodor Mommsen , niemiecki historyk, poeta, prawnik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1817 )
• 1907 – Alfred Jarry , francuski pisarz (ur. 1873 )
• 1908 – Ludwig Carl Christian Koch, niemiecki entomolog, arachnolog (ur. 1825 )
• 1932 – Tadeusz Makowski , polski malarz (ur. 1882 )
• 1937 – Stanisław Stande , polski poeta (ur. 1897 )
• 1954 – Józef Wolczyński , polski działacz spółdzielczy, działacz samorządowy, minister (ur. 1880 )
• 1956 :
  • Pietro Badoglio , włoski dowódca wojskowy, polityk, premier Włoch (ur. 1871 )
  • Imre Mező, węgierski działacz komunistyczny, polityk (ur. 1905 )
• 1958 – Maria Jarema , polska malarka, rzeźbiarka (ur. 1908 )
• 1966 − Edward Drożniak , polski ekonomista, polityk, ambasador (ur. 1902 )
• 1971 :
  • Gertrud von Le Fort, niemiecka pisarka, publicystka (ur. 1876 )
  • Jadwiga Smosarska , polska aktorka (ur. 1898 )
• 1972 – Ezra Pound , amerykański poeta (ur. 1885 )
• 1975 – Feliks Kupniewicz , polski działacz komunistyczny (ur. 1902
• 1978 – Otylia Wójcik Warat, polska pisarka (ur. 1926 )
• 1979 – Mamie Eisenhower , pierwsza dama USA (ur. 1896 )
• 1982 – King Vidor , amerykański reżyser filmowy (ur. 1894 )
• 1985 – Stanisław Adam Sygnet, polski duchowny katolicki, biskup sandomierski (ur. 1924 )
• 1986 – Mieczysław Moczar , polski działacz komunistyczny (ur. 1913 )
• 1989 – Hoimar von Ditfurth , niemiecki lekarz, pisarz, popularyzator nauki (ur. 1921 )
• 1993 – Severo Ochoa , hiszpański biochemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1905 )
• 2003 :
  • Henryk Machalica , polski aktor (ur. 1930 )
  • Eugeniusz Robaczewski , polski aktor (ur. 1931 )
• 2006 :
  • Walentyna Maruszewska, polska reżyserka filmowa (ur. 1923 )
  • Adrienne Shelly , amerykańska aktorka (ur. 1966 )
  • William Styron , amerykański pisarz (ur. 1925 )
• 2007 :
  • Witold Kiełtyka , polski perkusista grający w zespole Decapitated (ur. 1984 )
  • Paul Tibbets , amerykański pilot bombowca, który zrzucił bombę atomową na Hiroszimę (ur. 1915 )
• 2008 :
  • Nathaniel Mayer , amerykański wokalista soulowy (ur. 1944 )
  • Jacques Piccard , szwajcarski naukowiec, odkrywca (ur. 1922 )
  • Jerzy Sobociński , polski artysta rzeźbiarz (ur. 1932 )
  • Yma Sumac , peruwiańska śpiewaczka operowa (sopran) (ur. 1922 )

Przypisy