24 listopada jest 328. (w latach przestępnych 329.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 37 dni.

Święta

• imieniny : Aleksander , Andrzej , Biruta , Chryzogon , Dargorad , Dobrosław , Emilia , Felicjana , Felicjanna , Firmina , Flora , Franciszek , Jan , Jaśmina , Joachim , Pęcisław , Piotr , Protazy , Roman , Twardomir , Walenty i Walentyn .
• Demokratyczna Republika Konga – Rocznica Nowego Reżimu
• Polska – Katarzynki ( w wigilię św. Katarzyny , męski odpowiednik Andrzejek )
• Turcja – Dzień Nauczyciela
• Serbska cerkiew prawosławna – Dzień Stefana III
• wspomnienia i święta Kościoła katolickiego ^[1][2],
  • św.Andrzej Dung-Lac ( prezbiter ) i towarzysze
  • św. Amfiloch
  • św. Grzegorz z Girgenti
  • bł.Piotr Dumoulin Borie ( † 1838 , biskup , męczennik )
  • św.Trudo (zw. Trond, Tron, † 695 , opat benedyktynów )

Wydarzenia w Polsce

• 1227 – zbrodnia gąsawska : książę Leszek Biały został zamordowany w czasie zjazdu piastowskich władców.
• 1587 – oblężenie Krakowa : odparto szturm wojsk arcyksięcia Maksymiliana III .
• 1644 – ustawiono figurę króla na kolumnie Zygmunta III Wazy w Warszawie .
• 1857 – Warszawa : założono wydawnictwo Gebethner i Wolff .
• 1904 – oddano do użytku więzienie na Rakowieckiej .
• 1944 – doszło do najtragiczniejszej w dziejach polskich kolei katastrofy w Barwałdzie Średnim .
• 1947 – w Krakowie rozpoczął się pierwszy proces oświęcimski .
• 1951 – zainaugurował działalność Lubuski Teatr im. L. Kruczkowskiego w Zielonej Górze .
• 1961 – 9 górników zginęło w wyniku wybuchu w KWK Polska w Świętochłowicach .
• 1964 – premiera filmu Agnieszka 46 .
• 1984 – powstało Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych .
• 1986 – premiera filmu Kronika wypadków miłosnych .
• 1994 – podczas koncertu grupy Golden Life w hali Stoczni Gdańskiej wybuchł pożar ; zginęło 7 osób, a ponad 300 zostało poparzonych.
• 1994 – Rada Ministrów wydała rozporządzenie o utworzeniu Magurskiego Parku Narodowego .
• 1994 – w swoim gabinecie został zastrzelony dyrektor KWK Staszic w Katowicach .
• 1998 – Kraków : z biblioteki naukowej PAN skradziono pierwodruk dzieła Mikołaja Kopernika De revolutionibus orbium coelestium .
• 2000 – premiera filmu Bajland .
• 2004 – Akademia Medyczna w Bydgoszczy została włączona jako Collegium Medicum UMK do Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu .

Wydarzenia na świecie

Jedna z karykatur Karola Darwina po publikacji jego teorii

•   496 – Anastazy II wybrany na papieża.
•   642 – Teodor I wybrany na papieża.
• 1639 – angielski astronom Jeremiah Horrocks jako pierwszy zaobserwował tranzyt Wenus .
• 1642 – została odkryta Tasmania .
• 1643 – wojna trzydziestoletnia : bitwa pod Tuttlingen .
• 1659 – wojna duńsko-szwedzka : bitwa pod Nyborgiem .
• 1675 – papież Klemens X beatyfikował męczenników z Gorkum .
• 1805 – wojska francusko-polskie pokonały Austriaków w bitwie pod Castelfranco .
• 1859 – Karol Darwin opublikował O powstaniu gatunków na drodze doboru naturalnego .
• 1874 – Amerykanin Joseph Farwall Glidden opatentował drut kolczasty .
• 1940 – Słowacja podpisała pakt trzech .
• 1944 – II wojna chińsko-japońska : bitwa pod Guilin-Liuzhou .
• 1944 – wojna o Pacyfik : Amerykanie zbombardowali Tokio .
• 1960 – NBA : Wilt Chamberlain ustanowił rekord 55 zbiórek w jednym meczu.
• 1963 – domniemany zabójca Johna F. Kennedy'ego , Lee Harvey Oswald , został zastrzelony przez Jacka Ruby'ego .
• 1965 – Demokratyczna Republika Konga : przewrót wojskowy. Władzę przejął Joseph Mobutu .
• 1966 – 82 osoby zginęły, gdy bułgarski Ił-18 uderzył w zbocze góry, krótko po starcie z lotniska w Bratysławie .
• 1969 – powrót astronautów z drugiej misji księżycowej Apollo 12 .
• 1971 – osobnik znany jako D.B. Cooper porwał Boeinga 727 z 42 osobami na pokładzie, lecącego z Portland do Seattle . Po otrzymaniu 200 tys. dolarów okupu zwolnił zakładników, a następnie wyskoczył ze spadochronem nad górskim terenem stanu Waszyngton .
• 1976 – Turcja : trzęsienie ziemi z epicentrum w rejonie miasta Wan pochłonęło 3840 ofiar.
• 1985 – Malta : w wyniku eksplozji przy próbie uwolnienia zakładników przetrzymywanych na pokładzie egipskiego Boeinga 737 zginęło 60 osób.
• 1989 – Moskwa : Michaił Gorbaczow spotkał się z Tadeuszem Mazowieckim .
• 2001 – Singapur : wprowadzono nowy podział administracyjny.
• 2001 – Szwajcaria : w katastrofie samolotu pasażerskiego Avro RJ100 zginęły 24 spośród 33 znajdujących się na pokładzie osób.
• 2006 – Rosja rozmieściła na Białorusi przy granicy z Polską 4 dywizjony systemów przeciwlotniczych S-300 .

Urodzili się

• 1273 – Alfons Plantagenet , książę Anglii , syn Edwarda I Plantageneta (zm. 1284 )
• 1394 – Charles d'Orléans , książę Orleanu , francuski poeta (zm. 1465 )
• 1615 – Filip Wilhelm , elektor Palatynatu Reńskiego (zm. 1690 )
• 1632 – Baruch Spinoza , holenderski filozof (zm. 1677 )
• 1655 – Karol XI , król Szwecji (zm. 1697 )
• 1668 – Felicjan Konstanty Szaniawski , polski duchowny katolicki , biskup włocławski i krakowski (zm. 1732 )
• 1713 – Laurence Sterne , irlandzki pisarz (zm. 1768 )
• 1724 – Maria Amalia Wettyn , królowa Neapolu , Sycylii i Hiszpanii , żona Karola III (zm. )
• 1729 – Aleksandr Suworow , książę Sardynii , rosyjski generał (zm. 1800 )
• 1745 – Maria Ludwika Burbon , cesarzowa Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego , żona Leopolda II (zm. 1792 )
• 1784 – Zachary Taylor , amerykański generał, polityk, prezydent USA (zm. 1850 )
• 1821 – Henry Buckle, brytyjski historyk kultury , socjolog (zm. 1862 )
• 1826 – Carlo Collodi , włoski pisarz (zm. 1890 )
• 1836 – Andrzej Pruszyński , polski rzeźbiarz (zm. 1895 )
• 1848 – Lilli Lehmann , niemiecka śpiewaczka operowa ( sopran ) (zm. 1929 )
• 1849 – Frances Hodgson Burnett , angielska pisarka (zm. 1924 )
• 1860 – Jan Danysz , polski biolog, mikrobiolog, profesor Uniwersytetu Poznańskiego (zm. 1928 )
• 1861 – Józef Kallenbach , polski historyk literatury (zm. 1929 )
• 1864 – Henri Toulouse-Lautrec , francuski malarz (zm. 1901 )
• 1866 – Andrzej Bauer , francuski franciszkanin (brat zakonny), misjonarz , męczennik , święty katolicki (zm. 1900 )
• 1868 – Scott Joplin , amerykański pianista , kompozytor (zm. 1917 )
• 1869 – António Óscar de Fragoso Carmona , portugalski polityk , premier i prezydent Portugalii (zm. 1951 )
• 1872 – Gieorgij Cziczerin , radziecki polityk , dyplomata , ludowy komisarz spraw zagranicznych (zm. 1936 )
• 1873 – Julij Martow , rosyjski polityk , publicysta , przywódca mienszewików (zm. 1923 )
• 1875 – Xawery Dunikowski , polski rzeźbiarz , malarz (zm. 1964 )
• 1877 – Alben Barkley , amerykański polityk , wiceprezydent USA (zm. 1956 )
• 1880 – Abd al-Aziz ibn Saud , król Arabii Saudyjskiej (zm. 1953 )
• 1884 – Icchak Ben-Zwi , izraelski polityk , prezydent Izraela (zm. 1963 )
• 1887 – Erich von Manstein , niemiecki dowódca wojskowy , feldmarszałek III Rzeszy , dowódca 11 Armii , Grupy Armii Don i Południe (zm. 1973 )
• 1888
  • Dale Carnegie , amerykański pisarz (zm. 1955 )
  • Fritz Klein , niemiecki lekarz , działacz nazistowski , zbrodniarz wojenny (zm. 1945 )
• 1891
  • Max Amann , niemiecki działacz nazistowski , publicysta (zm. 1957 )
  • Maria Pawlikowska-Jasnorzewska , polska pisarka (zm. 1945 )
• 1897 – Lucky Luciano , amerykański gangster (zm. 1962 )
• 1899 – Jan Maklakiewicz, polski kompozytor , pedagog , publicysta (zm. 1954 )
• 1908
  • Aleksander Ford , polski reżyser filmowy (zm. 1980 )
  • Maria Jarema , polska malarka , rzeźbiarka (zm. 1958 )
  • Libertad Lamarque , argentyńska aktorka , piosenkarka (zm. 2000 )
• 1909
  • Gerhard Gentzen , niemiecki matematyk (zm. 1945 )
  • Jerzy Toeplitz , polski krytyk filmowy , historyk kina , pedagog , rektor Łódzkiej Szkoły Filmowej (zm. 1995 )
• 1912 – Garson Kanin, amerykański reżyser filmowy (zm. 1999 )
• 1913 – Geraldine Fitzgerald , amerykańska aktorka (zm. 2005 )
• 1914 – Agostino Casaroli , włoski duchowny katolicki , kardynał , sekretarz stanu Watykanu (zm. 1998 )
• 1916 – Forrest J Ackerman , amerykański pisarz , wydawca fantastyki naukowej (zm. 2008 )
• 1922 – Danuta Mancewicz , polska aktorka (zm. 2008 )
• 1923 – Marian Knast , polski generał dywizji LWP (zm. 2001 )
• 1924 – Tadeusz Gospodarek , polski socjolog , pedagog (zm. 2010 )
• 1925
  • William F. Buckley Jr. , amerykański dziennikarz (zm. 2008 )
  • Simon van der Meer , holenderski fizyk , laureat Nagroda Nobla
  • Jan Szydlak , polski polityk , wicepremier , prezes TPPR , przewodniczący CRZZ (zm. 1997 )
• 1926 – Tsung-Dao Lee , amerykański fizyk pochodzenia chińskiego, laureat Nagroda Nobla
• 1927 – Ahmadou Kourouma , pisarz z Wybrzeża Kości Słoniowej (zm. 2003 )
• 1928 – Lech Ordon , polski aktor
• 1932 – Andrzej Kurylewicz , polski muzyk jazzowy , kompozytor , dyrygent (zm. 2007 )
• 1934 – Alfred Sznitke , rosyjski kompozytor , pianista (zm. 1998 )
• 1938
  • Willy Claes , belgijski polityk , minister spraw zagranicznych, sekretarz generalny NATO
  • Oscar Robertson , amerykański koszykarz
• 1941 – Pete Best , brytyjski perkusista zespołu The Beatles
• 1942 – Billy Connolly , brytyjski aktor
• 1943 – Dave Bing , amrykański koszykarz
• 1945 – Wanda Neumann , polska aktorka
• 1946
  • Ted Bundy , amerykański seryjny morderca
  • Penny Jordan, brytyjska pisarka
• 1947 – William Dwight Schultz , amerykański aktor
• 1948 – Spider Robinson , kanadyjski pisarz
• 1949 – Dušan Galis , słowacki piłkarz , trener piłkarski , reprezentant Czechosłowacji , selekcjoner reprezentacji Słowacji
• 1951 – Arturo Pérez-Reverte , hiszpański pisarz
• 1952
  • Marek Bieńkowski , polski poeta
  • Norbert Haug , niemiecki dziennikarz , menedżer sportowy Mercedes-Benz
  • Thierry Lhermitte , francuski aktor
• 1954 – Emir Kusturica , bośniacki reżyser filmowy
• 1957 – Denise Crosby , amerykańska aktorka
• 1960 – Amanda Wyss , amerykańska aktorka
• 1961
  • Arundhati Roy , indyjska pisarka , działaczka ruchu alterglobalistycznego
  • Kuba Sienkiewicz , polski muzyk zespołu Elektryczne Gitary
  • Mark Winegardner , amerykański pisarz
• 1962
  • John Kovalic , brytyjski ilustrator , autor komiksów
  • Sławomir Popławski , polski aktor
• 1963 – Robert Sadowski , polski gitarzysta zespołów: Madame , Deuter , Houk i Kobong (zm. 2005 )
• 1964
  • Garret Dillahunt , amerykański aktor
  • Brad Sherwood , amerykański aktor
• 1965 – Shirley Henderson , brytyjska aktorka
• 1968 – Bülent Korkmaz , turecki piłkarz , reprezentant Turcji
• 1970 – Julieta Venegas , meksykańska piosenkarka
• 1974 – Aylin Mujica , meksykańska aktorka
• 1976 – Chen Lu , chińska łyżwiarka figurowa , medalistka olimpijska
• 1977 – Colin Hanks , amerykański aktor
• 1978 – Katherine Heigl , amerykańska aktorka
• 1980
  • Michał Dobrzyński, polski kompozytor
  • Beth Phoenix , amerykańska wrestlerka
• 1982
  • Dizkret , polski raper
  • Karolina Malinowska , polska modelka
• 1983 – Dean Ashton , angielski piłkarz , reprezentant Anglii
• 1986
  • Pedro León , hiszpański piłkarz
  • Juri Schewe, niemiecki perkusista zespołu Panik

Zmarli

•   654 – Kōtoku , cesarz Japonii (ur. 596 )
• 1227 – Leszek Biały , książę krakowski , mazowiecki i kujawski (ur. 1184 lub 1185 )
• 1240 – Konrad von Thüringen , wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego (ur. ok. 1206 )
• 1335 – Henryk VI Dobry , książę wrocławski (ur. 1294 )
• 1468 – Jean de Dunois , hrabia Mortain , Dunois i Longueville , wielki szambelan Francji (ur. 1402 )
• 1572 – John Knox , szkocki duchowny protestancki , teolog (ur. 1514 )
• 1722 – Johann Adam Reincken , niemiecki organista (ur. 1623 )
• 1741 – Ulryka Eleonora Wittelsbach , królowa Szwecji , żona Fryderyka I (ur. 1688 )
• 1801 – Franz Moritz von Lacy , austriacki feldmarszałek , polityk , przewodniczący Nadwornej Rady Wojennej (ur. 1725 )
• 1807 – Joseph Brant , wódz Mohawków , brytyjski polityk , dyplomata (ur. ok. 1742 )
• 1838
  • Wincenty Nguyễn Thế Điểm , wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1761 )
  • Piotr Vũ Đăng Khoa , wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1790 )
  • Piotr Borie , francuski misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1808 )
• 1848 – William Lamb , wicehrabia , brytyjski polityk , minister spraw wewnętrznych , premier Wielkiej Brytanii (ur. 1779 )
• 1870 – Comte de Lautréamont , francuski pisarz (ur. 1846 )
• 1906 – Florian Stablewski , polski duchowny katolicki , arcybiskup gnieźnieński , prymas Polski (ur. 1841 )
• 1916 – Sir Hiram Stevens Maxim , amerykański przedsiębiorca , wynalazca (ur. 1840 )
• 1920 – Alexandru Macedonski , rumuński pisarz (ur. 1854 )
• 1929 – Georges Clemenceau , francuski polityk , premier Francji (ur. 1841 )
• 1940 – Sir James Craig, wicehrabia , irlandzki polityk , premier Irlandii Północnej (ur. 1871 )
• 1942 – Jerzy Ostrowski , polski pisarz (ur. 1897 )
• 1952 – Andrzej Przeworski , polski piłkarz , bramkarz , trener piłkarski , reprezentant Polski , selekcjoner reprezentacji Polski , prezes PZPN (ur. 1900 )
• 1956
  • Jerzy Michalski , polski ekonomista , minister skarbu (ur. 1870 )
  • Guido Cantelli, włoski dyrygent (ur. 1920 )
• 1957 – Diego Rivera , meksykański malarz , grafik , architekt (ur. 1886 )
• 1958 – Robert Cecil , wicehrabia , brytyjski prawnik , polityk , dyplomata , lord Tajnej Pieczęci , laureat Nagrody Nobla (ur. 1864 )
• 1960
  • Olga Romanowa , wielka księżna Rosji , córka Aleksandra III (ur. 1882 )
  • Ferdynand Goetel , polski pisarz , prezes ZLP (ur. 1890 )
• 1963 – Lee Harvey Oswald , amerykański zabójca prezydenta Johna F. Kennedy'ego (ur. 1939 )
• 1965 – Tadeusz Kossakowski , polski dowódca wojskowy , generał , cichociemny (ur. 1888 )
• 1978
  • Kamił Jarmatow, rosyjski reżyser filmowy (ur. 1903 )
  • Antoni Olcha , polski pisarz (ur. 1914 )
• 1980 – George Raft , amerykański aktor (ur. 1895 )
• 1983 – Zygmunt Samosiuk , polski operator filmowy (ur. 1939 )
• 1985
  • László Bíró , węgierski dziennikarz , wynalazca długopisu (ur. 1899 )
  • Big Joe Turner , amerykański muzyk bluesowy (ur. 1911 )
• 1987 – Karol Bunsch , polski pisarz (ur. 1898 )
• 1988 – Irmgard Seefried, austriacka śpiewaczka operowa ( sopran ) (ur. 1919 )
• 1989 – Toni Zweifel , sługa Boży , szwajcarski wynalazca , działacz Opus Dei (ur. 1938 )
• 1991
  • Freddie Mercury , brytyjski wokalista zespołu Queen (ur. 1946 )
  • Eric Carr , amerykański perkusista zespołu Kiss (ur. 1950 )
• 1992 – Karol Obidniak , polski aktor , reżyser teatralny , dramaturg (ur. 1923 )
• 1993 – Albert Collins , amerykański gitarzysta bluesowy (ur. 1932 )
• 1995 – Bohdana Majda , polska aktorka (ur. 1924 )
• 1998 – John Chadwick , brytyjski filolog klasyczny , lingwista (ur. 1920 )
• 2001
  • Melanie Thornton , amerykańska wokalistka zespołu La Bouche (ur. 1967 )
  • Maria Serrano Serrano , hiszpańska piosenkarka , modelka (ur. 1973 )
• 2002 – John Rawls , amerykański filozof (ur. 1921 )
• 2004 – Arthur Hailey , brytyjski pisarz (ur. 1920 )
• 2005
  • Pat Morita , amerykański aktor (ur. 1932 )
  • Alfred Gauda , polski etnograf , grafik , twórca ekslibrisów (ur. 1940 )
  • Barbara Szlachetka , polska lekkoatletka , biegaczka maratonowa (ur. 1956 )
• 2006 – Robert McFerrin , amerykański śpiewak operowy ( sopran ) (ur. 1921 )
• 2007
  • Jerzy Ofierski , polski pisarz , satyryk , aktor kabaretowy (ur. 1926 )
  • Waldemar Domagała , polski architekt , wokalista grupy Homo Homini (ur. 1946 )
• 2008
  • Cecil H. Underwood , amerykański polityk , gubernator Wirginii Zachodniej (ur. 1922 )
  • Grzegorz Pecuch , polski rzeźbiarz, pedagog (ur. 1923 )
  • Armand Guidolin , kanadyjski hokeista , najmłodszy debiutant w historii ligi NHL (ur. 1925 )
  • Jerzy Goliński , polski aktor , reżyser , pedagog (ur. 1928 )
  • Bogdan Bieluczyk , polski szachista , mistrz międzynarodowy (ur. 1933 )
  • Michael Lee , amerykański perkusista grup: The Cult , Thin Lizzy (ur. 1969 )
• 2009
  • Samak Sundaravej , tajski polityk , premier Tajlandii (ur. 1935 )
  • Toni Keczer , polski wokalista zespołu Czerwono-Czarni (ur. 1935 )

Przypisy