23 listopada jest 327. (w latach przestępnych 328.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 38 dni.

Święta

• imieniny : Amfiloch , Felicyta , Fotyna , Grzegorz , Klemens , Lukrecja , Michał , Orestes , Przedwoj i Syzyniusz .
• Gruzja – Giorgoba ( ang. St.George's Day ), Dzień św. Jerzego – patrona Gruzji
• Japonia – Dzień Dziękczynienia za Pracę ( zob. kalendarz japoński )
• Wspomnienia i święta Kościoła katolickiego ^[1],^[2]
  • św. Klemens I ( papież i męczennik )
  • św. Kolumban (opat) – Kolumban Młodszy (wspomnienie dowolne; zob. 21 listopada )
  • bł.Michał Augustyn Pro ( † 1927 , prezbiter , męczennik – wspomnienie dowolne jezuitów )
  • św.Trudo(n) ( † 698 , kapłan )

Wydarzenia w Polsce

Nowy Zamek w Grodnie – miejsce obrad ostatniego sejmu I Rzeczypospolitej

• 1287 – książęta Bogusław IV , Mściwój II i Przemysław II zawarli w Słupsku przymierze skierowane przeciwko Brandenburgii .
• 1619 – lisowczycy pokonali wojska księcia siedmiogrodzkiego Jerzego I Rakoczego w bitwie pod Humiennem .
• 1672 – została zawiązana konfederacja szczebrzeszyńska .
• 1793 – zakończyły się prace sejmu grodzieńskiego , ostatniego sejmu I Rzeczypospolitej .
• 1809 – przeprowadzono reorganizację armii Księstwa Warszawskiego .
• 1875 – polska premiera Aidy G. Verdiego .
• 1927 – padła Kasztanka , ulubiona klacz marszałka Józefa Piłsudskiego .
• 1930 – Katowice : otwarto wystawę z około 300 dziełami Adama , Jana i Tadeusza Styków .
• 1943 – Władysław Gomułka został I sekretarzem PPR .

• 1944 – PKWN wydał dekret o organizacji samorządu terytorialnego .
• 1964 – zainaugurował działalność Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu .
• 1966 – Wawel , Kraków : konferencja naukowa poświęcona Tysiącleciu Państwa Polskiego .
• 1971 – Rada Ministrów PRL pod przewodnictwem Piotra Jaroszewicza uchwałą nr 256/1 uchyliła uchwały Rady Ministrów Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej z 26 września 1946 o pozbawieniu obywatelstwa polskiego 76 oficerów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie .
• 1981 – odbyła się premiera filmu Dreszcze .
• 1981 – w katedrze płockiej umieszczono kopię średniowiecznych Drzwi Płockich.
• 1986 – premiera serialu Przyłbice i kaptury .
• 1989 – Sejm zlikwidował Urząd do Spraw Wyznań i Ochotniczą Rezerwę Milicji Obywatelskiej (ORMO).
• 1997 – premiera serialu Boża podszewka .
• 2002 – około godziny 12.00 czasu polskiego przeniesiono polską Wikipedię na serwer z nową wersją oprogramowania (z perla na PHP ).

Wydarzenia na świecie

•   176 – rzymski cesarz Marek Aureliusz odniósł triumf nad Germanami i Sarmatami .
• 1700 – zwołano konklawe, na którym wybrano na papieża Klemensa XI .
• 1789 – ustanowiono Święto Dziękczynienia w USA .
• 1808 – wojny napoleońskie w Hiszpanii : wojska francusko-polskie pokonały Hiszpanów w bitwie pod Tudelą .
• 1847 – szwajcarska wojna domowa : bitwa pod Gisikon .
• 1863 – wojna secesyjna : rozpoczęła się bitwa pod Chattanooga .
• 1889 – San Francisco : w Palais Royale Saloon zainstalowano pierwszą szafę grającą .
• 1890 – Luksemburg odzyskał niepodległość (od Holandii ).
• 1904 – zakończyły się Letnie Igrzyska Olimpijskie w Saint Louis .
• 1910 – Szwecja : wykonano ostatni wyrok śmierci .
• 1940 – Rumunia podpisała pakt trzech .
• 1942 – wojska radzieckie zamknęły w kotle pod Stalingradem niemiecką 6. Armię Polową pod dowództwem generała Friedricha Paulusa .
• 1944 – wojska francuskie zajęły Strasburg .
• 1955 – Australia objęła zwierzchnictwo nad Wyspami Kokosowymi .
• 1963 – emisja premierowego odcinka brytyjskiego serialu s-f Doctor Who .
• 1971 – Chiny zostały stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ .
• 1976 – francuski nurek Jacques Mayol jako pierwszy zszedł na głębokość poniżej 100 metrów bez aparatu oddechowego.
• 1977 – na orbicie został umieszczony satelita meteorologiczny Meteosat 1 .
• 1980 – Włochy : trzęsienie ziemi z epicentrum pod Neapolem pochłonęło 2 914 ofiar.
• 1983 – premiera filmu Czułe słówka .
• 1985 – członkowie organizacji Abu Nidala uprowadzili samolot pasażerski linii EgyptAir . Dzień później na lotnisku na Malcie , wskutek nieudolnej akcji odbicia samolotu przez egipskie jednostki specjalne, zginęło 60 osób.
• 1996 – katastrofa lotu Ethiopian Airlines 961 : uprowadzony przez trzech kenijskich terrorystów Boeing 767 wodował przymusowo z powodu braku paliwa u wybrzeży Komorów . Zginęło 125 osób, uratowano 50.
• 2000 – zostały odkryte księżyce Jowisza : Erinome , Harpalyke , Isonoe , Jokasta , Kalyke i Praxidike .
• 2003 – w wyniku masowych wystąpień zwanych rewolucją róż ustąpił prezydent Gruzji Eduard Szewardnadze .
• 2004 – pomarańczowa rewolucja : Wiktor Juszczenko złożył prezydencką przysięgę przed ukraińskim parlamentem. Masowe strajki na uniwersytetach i w miejscach pracy w wielu miastach na Ukrainie.
• 2006 – Bagdad : 215 osób zginęło, a 257 zostało rannych w serii zamachów bombowych w dzielnicy Sadra.
• 2008 – Gruzja : w pobliżu granicy z Osetią Południową nieznani osobnicy ostrzelali konwój, w którym jechali prezydenci Micheil Saakaszwili i Lech Kaczyński .

Urodzili się

•   912 – Otton I Wielki , cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego (zm. 973 )
• 1221 – Alfons X Mądry , król Kastylii i Leónu (zm. 1284 )
• 1607 – Andrzej Trzebicki , polski duchowny katolicki, biskup krakowski (zm. 1679 )
• 1748 – Jan Klemens Gołaszewski , polski duchowny katolicki, biskup wigierski i sejneński (zm. 1820 )
• 1754 – Stanisław Poniatowski , podskarbi wielki litewski (zm. 1833 )
• 1761 – Ignacy Delgado , hiszpański dominikanin, misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (zm. 1838 )
• 1771 – Karol Fryderyk Woyda , polski polityk, prezydent Warszawy (zm. 1845 )
• 1798 – Klementyna Hoffmanowa , polska pisarka (zm. 1845 )
• 1804 – Franklin Pierce , amerykański polityk, prezydent USA (zm. 1869 )
• 1837 – Johannes van der Waals , holenderski fizyk, laureat Nagrody Nobla w 1910 (zm. 1923 )
• 1849 – Klemens Junosza , polski pisarz, felietonista (zm. 1898 )
• 1855 – Frank F. Fletcher, amerykański admirał (zm. 1928 )
• 1859 – Billy the Kid , amerykański rewolwerowiec, legenda Dzikiego Zachodu (ur. 1881 )
• 1860 – Hjalmar Branting , szwedzki polityk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1925 )
• 1869 – Valdemar Poulsen , duński fizyk, elektrotechnik (zm. 1942 )
• 1876 – Manuel de Falla , hiszpański kompozytor (zm. 1946 )
• 1881 – Abraham Myerson , amerykański psychiatra (zm. 1948 )
• 1882 – Arnold Szyfman , polski reżyser teatralny (zm. 1967 )
• 1887 – Boris Karloff , angielski aktor (zm. 1969 )
• 1888 – Harpo Marx , amerykański aktor, komik (zm. 1964 )
• 1890 – El Lissitzky , rosyjski malarz, architekt (zm. 1941 )
• 1896 – Klement Gottwald , czechosłowacki polityk, prezydent Czechosłowacji (zm. 1953 )
• 1897 – Władysław Liniarski , polski wojskowy, pułkownik, komendant Białostockiego Okręgu ZWZ - AK (zm. 1984 )
• 1898 – Rodion Malinowski , radziecki wojskowy, marszałek, minister obrony ZSRR (zm. 1967 )
• 1899 – Władysław Pobóg-Malinowski , polski historyk, publicysta (zm. 1962 )
• 1900 – Mestre Bimba , brazylijski mistrz walki Capoeira (zm. 1974 )
• 1901 – Teofil Katra , polski geograf, krajoznawca, pedagog (zm. 1983 )
• 1902
  • Jerzy Bukowski , polski konstruktor, rektor PW (zm. 1982 )
  • Aaron Bank , amerykański pułkownik, współtwórca Sił Specjalnych Armii USA (zm. 2004 )
• 1903 – Kornelia Bouman , holenderska tenisistka (zm. 1998 )
• 1904 – Teresa Roszkowska , polska malarka, scenograf (zm. 1992 )
• 1906 – Sait Faik Abasıyanık , turecki pisarz i dziennikarz (zm. 1954 )
• 1909
  • Loda Niemirzanka , polska aktorka (zm. 1984 )
  • Jean Jadot , belgijski duchowny katolicki, wysoki urzędnik Kurii Rzymskiej (zm. 2009 )
• 1914
  • Władysław Wandor , polski kolarz (zm. 2005 )
  • Mira Michałowska , polska pisarka, tłumaczka (zm. 2007 )
  • Jerzy Staniszkis , polski architekt, rotmistrz 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich (zm. 2009 )
• 1916
  • Tadeusz Hołuj , polski pisarz (zm. 1985 )
  • P. K. Page , kanadyjska pisarka, poetka (zm. 2010 )
• 1917 – John Newland, amerykański reżyser filmowy (zm. 2000 )
• 1918 – Kazimierz Winkler, polski poeta, autor tekstów piosenek
• 1919 – Peter Frederick Strawson , angielski filozof (zm. 2006 )
• 1920 – Paul Celan , austriacki poeta pochodzenia żydowskiego (zm. 1970 )
• 1921 – Fred Buscaglione , włoski muzyk, piosenkarz, aktor (zm. 1960 )
• 1922
  • Võ Văn Kiệt , wietnamski polityk, premier Wietnamu (zm. 2008 )
  • Manuel Fraga Iribarne , hiszpański polityk
• 1923 – Zbigniew Neugebauer , polski dziennikarz, pisarz, kapitan, pilot Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie (zm. 2000 )
• 1923 – Michaił Zajcew , radziecki dowódca wojskowy, generał armii, Bohater Związku Radzieckiego (zm. 2009 )
• 1924
  • Ludwika Woźnicka , polska pisarka, tłumaczka (zm. 1983 )
  • Zofia Woźnicka , polska pisarka, tłumaczka (zm. 1986 )
  • Aleksander Małachowski , polski polityk, publicysta (zm. 2004 )
• 1925 – James Killen , australijski polityk (zm. 2007 )
• 1926 – Sathya Sai Baba , indyjski guru, przywódca duchowy
• 1927 – Angelo Sodano , włoski duchowny katolicki, kardynał
• 1928
  • Jerry Bock , amerykański kompozytor, autor musicali , laureat Nagrody Pulitzera (zm. 2010 )
  • Will Schaefer , amerykański kompozytor muzyki do seriali i filmów telewizyjnych (zm. 2007 )
  • Jerry Bock , amerykański kompozytor, autor musicali
• 1933 – Krzysztof Penderecki , polski kompozytor, dyrygent
• 1934 – Robert Towne , amerykański scenarzysta i reżyser filmowy
• 1935
  • Władisław Wołkow , radziecki kosmonauta (zm. 1971 )
  • Mari Törõcsik, węgierska aktorka
• 1937 – Karol Modzelewski , polski historyk, działacz polityczny
• 1938 – Józef Zawitkowski , polski duchowny katolicki, biskup warszawski
• 1941
  • Derek Mahon , północnoirlandzki poeta
  • Franco Nero , włoski aktor
• 1944 – Joe Eszterhas , amerykański scenarzysta filmowy
• 1946 – Joseph Serge Miot , haitański duchowny katolicki, arcybiskup Port-au-Prince (zm. 2010 )
• 1947 – Marek Olewiński , polski polityk (zm. 2005 )
• 1948 – Wiesław Helak, polski reżyser filmowy
• 1950
  • Mariusz Benoit , polski aktor
  • Michał Władkowski, polski pianista, pedagog
• 1951 – Aaron Norris , amerykański aktor, reżyser i producent filmowy
• 1953 – Waldemar Krzystek , polski reżyser filmowy
• 1954
  • Bruce Hornsby , amerykański wokalista
  • Aavo Pikkuus , estoński kolarz szosowy
• 1956 – Shane Gould , australijska pływaczka
• 1959 – Maxwell Caulfield , amerykański aktor
• 1966
  • Vincent Cassel , francuski aktor
  • Markku Uusipaavalniemi , fiński curler i polityk, srebrny medalista ZIO 2006
• 1974 – Aleksandra Kaczkowska , polska dziennikarka muzyczna
• 1981 – Tomasz Mazurkiewicz , polski piłkarz
• 1982 – Asafa Powell , jamajski lekkoatleta, sprinter
• 1984
  • Lucas Grabeel , amerykański aktor i piosenkarz
  • Grzegorz Proksa , polski bokser
• 1992 – Miley Cyrus , amerykańska aktorka i piosenkarka

Zmarli

•   615 – Kolumban Młodszy , święty , opat z Luxeuil i Bobbio (data najpardziej popularna) (ur. 561 )
•   947 – Bertold , książę Bawarii (ur. ok. 900 )
•   955 – Edred Saski , król Anglii (ur. ok. 923 )
• 1457 – Władysław Pogrobowiec , książę Austrii , król Czech i Węgier (ur. 1440 )
• 1572 – Agnolo Bronzino , włoski malarz (ur. 1503 )
• 1682 – Claude Lorrain , francuski malarz (ur. 1600 )
• 1801 – Teodor Waga , SchP – polski historyk, geograf, pedagog (ur. 1739 )
• 1839 – Cecylia Yu So-sa , koreańska męczennica, święta katolicka (ur. 1761 )
• 1890 – Wilhelm III Holenderski , król Holandii i wielki książę Luksemburga (ur. 1817 )
• 1814 – Elbridge Gerry , amerykański polityk, wiceprezydent USA (ur. 1744 )
• 1857 – Józef Dwernicki , polski generał , dowódca w powstaniu listopadowym (ur. 1779 )
• 1866 – Paul Gavarni , francuski rysownik i karykaturzysta (ur. 1804 )
• 1910 – Octave Chanute, amerykański konstruktor mostów, teoretyk lotnictwa, wynalazca pochodzenia francuskiego (ur. 1832 )
• 1916 – Lanoe Hawker , brytyjski pilot myśliwski (ur. 1890 )
• 1927
  • Stanisław Przybyszewski , polski pisarz, publicysta (ur. 1868 )
  • Kasztanka , ulubiona klacz bojowa marszałka Józefa Piłsudskiego (ur. 1909/1910)
• 1937 – Sir Jagadis Chandra Bose, indyjski fizyk, fizjolog roślin (ur. 1858 )
• 1939 – Bronisław Dembiński , polski historyk, rektor Uniwersytetu Lwowskiego, kierownik resortu wyznań religijnych i oświecenia publicznego (ur. 1858 )
• 1942 – Stanisław Saks , polski matematyk (ur. 1897 )
• 1966 – Seán T. O'Kelly , irlandzki polityk, prezydent Irlandii (ur. 1882 )
• 1974
  • Aleksander Sewruk , polski aktor (ur. 1912 )
  • Cornelius Ryan , irlandzki pisarz, dziennikarz (ur. 1920 )
• 1976 – André Malraux , francuski pisarz (ur. 1901 )
• 1977 – Zygmunt Nowicki , polski aktor (ur. 1909 )
• 1979 – Merle Oberon , brytyjska aktorka (ur. 1911 )
• 1982
  • Jan Sojda , polski rolnik, sprawca jednej z najgłośniejszych zbrodni w PRL (ur. 1928 )
  • Grażyna Kuroń , polska opozycjonistka, żona Jacka Kuronia (ur. 1940 )
  • Józef Adaś , polski rolnik, sprawca jednej z najgłośniejszych zbrodni w PRL (ur. 1942 )
• 1990 – Roald Dahl , brytyjski pisarz (ur. 1916 )
• 1991 – Klaus Kinski , niemiecki aktor (ur. 1926 )
• 1996 – Maria Korniłowicz , polska pisarka (ur. 1925 )
• 1997 – Robert Lewis, amerykański reżyser filmowy, aktor, pedagog, założyciel Actor’s Studio (ur. 1909 )
• 2002 – Anna Lechicka-Kuśniewicz , polska publicystka, satyryk (ur. 1918 )
• 2003 – Andrzej Cudzich, polski kontrabasista jazzowy, kompozytor (ur. 1960 )
• 2005 – Constance Cummings, amerykańska aktorka (zm. 1910 )
• 2006
  • Anita O'Day , amerykańska wokalistka jazzowa (ur. 1919 )
  • Philippe Noiret , francuski aktor (ur. 1930 )
  • Aleksander Litwinienko , rosyjski podpułkownik KGB / FSB (ur. 1962 )
• 2007 – Władimir Kriuczkow , rosyjski polityk, generał, przewodniczący KGB (ur. 1924 )
• 2008 – Halina Borzyszkowska , polska pedagog (ur. 1929 )
• 2009 – Krzysztof Michałek , polski amerykanista, profesor Akademii Humanistycznej w Pułtusku (ur. 1955 )

Przypisy